WOMEN STORYTELLERS IN MUHİT JOURNAL

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 31, 191 - 212, 01.06.2024

Ertuğrul Gazi Derhem

https://doi.org/10.26517/ytea.568

Öz

With the proclamation of the Republic, there was a great increase in the number of journals and most of these journals aimed to explain the ideology of the new regime to the public. Especially after the alphabet reform, journals play a major role in the transfer of the new written language to the public. Accordingly, one of the journals that emerged in this period was Muhit. From 1928 to 1933, 55 issues of Muhit journal were printed with the new alphabet, ezcept fort he entire first issue and half of the second issue. It should alsa be noted that Muhit was not only a literary journal. The journal covers a wide range of topics such as sports, national affairs, women’s and children’s pages and biographies of celebrities. This study will focus on women storytellers and their stories, which have an important place in Muhit. It can be said that these women storytellers who also wrote in other genres in the journal,wrote their stories wtih the intention of giving a message to the public rather than aesthetic concerns. In this direction, this study will try to take a closer look at the messages that the stories to be discussed want to convey. In addition, this research aims to provide introductory information about our women writers, some of whose names will be heard for the first time.

Anahtar Kelimeler

Republic period, Muhit journal, women writers

MUHİT DERGİSİNDEKİ KADIN HİKÂYECİLER

Öz

Cumhuriyet’in ilanıyla birlikte dergi sayısında büyük bir artış olmuş ve bu dergilerin çoğu yeni rejimin ideolojisini halka anlatmak amacını taşımıştır. Özellikle harf inkılâbının ardından dergiler yeni yazı dilinin halka aktarılmasında büyük görevler üstlenirler. Bu doğrultuda bu dönemde ortaya çıkan dergilerden biri de Muhit’tir. 1928 yılından 1933 yılına kadar 55 sayı çıkan Muhit dergisi, birinci sayısının tamamı ve ikinci sayısının ilk yarısı hariç yeni alfabe ile basılmıştır. Bunun yanında Muhit’in yalnızca bir edebî dergi olmadığını söylemek gerekir. Dergi, spor, memleket meseleleri, kadın ve çocuk sayfaları, ünlü isimlerin biyografileri gibi çok farklı konuları bünyesinde barındırır. Bu çalışmada Muhit’te önemli bir yer tutan kadın hikâyecilere ve onların hikâyelerine odaklanılacaktır. Dergide başka türlerde de yazıları olan bu kadın hikâyecilerin hikâyelerini estetik kaygıdan çok halka mesaj verme niyetiyle yazmış oldukları söylenebilir. Bu doğrultuda, ele alınacak olan hikâyelerin iletmek istedikleri mesajlara bu çalışmada yakından bakılmaya çalışılacaktır. Ayrıca yine bu araştırmayla birlikte bazılarının adları yeni duyulacak olan kadın yazarlarımız hakkında tanıtıcı bilgiler vermek amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Cumhuriyet dönemi, Muhit dergisi, kadın yazarlar

Kaynakça

• Acun, Fatma. “Arnavutköy Amerikan Kız Koleji Mezunları ve Meşhurları.” Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, s. 22, 2015, ss. 417-442.
• Ahmet Cevat. “Muhit Niçin İntişar Ediyor.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 1, 1928, ss. 1-2.
• Alevok, Mebrure. Geçmişte Yolculuk. Hürriyet Yayınları, 1971.
• Bakacak, Ayşe Gelgeç. “Cumhuriyet Dönemi Kadın İmgesi Üzerine Bir Değerlendirme.” Atatürk Üniversitesi Türk inkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, s. 44, 2009, ss. 627-638.
• Çavuşoğlu Aksoy, Aslı. “Nezihe Muhittin’in Kadın İdeali Üzerine.” 14. Uluslararası Dünya Dili Türkçe Sempozyumu, 20-22 Ekim 2022, Editörler Ramazan Eryılmaz vd, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Yayınları, ss. 92-96.
• Çetindaş, Dilek. “Babasının Büyüyen Kızı: Cumhuriyet Sonrası Kadın Yazar ve Edebiyatı.” Türkiye’de Kadın: Siyasî, Sosyal ve Kültürel Alanda Değişim, Editör Esma Özdaşlı, TASAV, 2022, s. 253-272.
• Davaz, Aslı. “Following The Traces of The Union of Turkish Women Delegates To The 1935 Congress.” Kadın Hayatlarını Yazmak: Oto/Biyografi, Yaşam Anlatıları, Mitler ve Tarih Yazımı Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı, 19-20 Nisan 2014, Editörler Birsen Talay Keşoğlu ve Leyla Şimşek, Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı, ss. 26-32.
• Doğramacı, Emel. “Cumhuriyet Döneminde Türk Kadını.” Erdem Dergisi, 1985, ss. 111-123.
• Emine Saffet. “Soysop İlleti.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 33, 1931, ss. 38-42.
• Ertan, Temuçin F. “Ahmet Cevat Emre ve Kemalizm’de Öncü Bir Dergi: Muhit.” Kebikeç, s. 5, 1997, ss. 17-34.
• Güler, Yaşar. Mebrure Sami Koray’ın Romancılığı ve Romanları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• İlhan, Attila. Hangi Edebiyat. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2002.
• Karaca, Şahika. Güzide Sabri Aygün Hayatı, Sanatı ve Türk Edebiyatındaki Yeri Üzerine Bir İnceleme-Araştırma. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2004.
• Karaca, Şahika. “Şemsettin Sami ve Kadınlar.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, c. 3, s. 13, 2010, ss. 136-146.
• Mebrure Hurşit. “Güneşe Âşık Yarasa.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 13, 1929, ss. 1017-1021.
• Mebrure Hurşit. “Güneşe Âşık Yarasa.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 14, 1929, ss. 1073-1077.
• Mebrure Hurşit. “Kaderin Yalanı.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 16, 1930, ss. 1230-1232.
• Mebrure Hurşit. “Sevginin Yakutu.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 26, 1930, ss. 14-16, 77.
• Mebrure Hurşit. “Saadet.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 37, 1931, ss. 28-29.
• Metintaş, Mustafa Yahya. “Nezihe Muhittin ve Türk Kadınının Siyasi Haklar Mücadelesi.” Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Yakın Tarih Dergisi, c. 1, s. 1, 2018, ss. 74-97.
• Muhit. “Okuyucularımızla Başbaşa.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 45, 1932, ss. 81.
• Nezihe Muhittin. “Bir Genç Kız.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 11, 1929, ss. 827-832.
• Nezihe Muhittin. “Meçhul Kadın.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 12, 1929, ss. 922-923.
• Nezihe Muhittin. “Bir Genç Kız.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 13, 1929, ss. 1011-1014.
• Nezihe Muhittin. “Beynelminel Kadın Kongresinde Murahhasımız Kim Olacak?” Hareket Gazetesi, s. 8, 1929, ss. 3.
• Savcı, Kemal. Cumhuriyetin 50. Yılında Türk Kadını. Cihan Matbaası, 1973.
• Semiha Vamık. “Tılsımlı Su.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 5, 1929, ss. 362-365.
• Seniha Sami. “Üç Kat Müstâcel.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 12, 1929, ss. 916-920.
• Seniha Sami. “İki Ahbap Rakîbe.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 25, 1930, ss. 52-55, 79.
• Seniha Sami. “Ruhumu Tatmin Etmiyor.” Muhit Resimli Aylık Aile Mecmuası, s. 14, 1929, ss. 1086-1088.
• Uzun, Alev Şeyda. “Ahmet Cevat Emre’nin Türkçenin Dünya Dilleri Arasındaki Yeri ile İlgili Görüşleri.” ÇÜTAD, c. 4, s. 1, 2019, ss. 35-60.
• Yurdal, Mustafa Onur. “İlk Kadın Uzman, Çevirmen, Entelektüel Saray Mürebbiyesi Cumhuriyet Müzecisi Seniha Sami Moralı.” Tarih Dergisi, s. 70, 2020, ss. 72-74.