HAROLD BLOOM’UN ETKİLENME ENDİŞESİ BAĞLAMINDA SEZAİ KARAKOÇ, NECİP FAZIL MÜNASEBETİ

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 32, 47 - 62, 01.12.2024

Gulzar Mammadova

Öz

Harold Bloom, Etkilenme Endişesi adlı eserinde genç bir şairin kendinden önceki usta şairlerden etkilenmesini, ancak daha sonra edebi şahsiyetini bulmak için verdiği mücadeleyi anlatır. Bu, genç şairin usta şairle karşı karşıya gelmesi ve giderek şahsiyetini bulma sürecidir. Bloom, bu sürecin altı revizyonist evreden oluştuğunu söylemektedir. Türk edebiyatında Sezai Karakoç’un ortaokul ve lise çağlarından itibaren Büyük Doğu dergisi aracılığıyla Necip Fazıl’ın düşünce ve şiirinden etkilendiği, hatta üniversite yıllarında Büyük Doğu’da çalıştığı, bazı yazı ve şiirlerini bu dergide yayımladığı bilinmektedir. Ancak kısa bir süre sonra o da çoğu şair gibi ustasının etkisinden sıyrılarak kendi şiirini inşa etme sürecine girer. Şairin önce Diriliş dergisinde 27 Temmuz 1988-5 Şubat 1992 tarihleri arasında tefrika halinde yayımlanan “Hatıralar”ı hem üstadı Necip Fazıl’la ilişkilerini hem de şiirde kendi şahsiyetini bulma sürecini takip etmek bakımından önemli bilgiler içermektedir. Bu makalede Necip Fazıl’la Sezai Karakoç arasındaki münasebet ve Karakoç’un ustasının etkisinden çıkarak kendi şiirini inşa etme süreci, Bloom’un Etkilenme Endişesi’nde belirlediği evrelerden hareketle incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Necip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç, Büyük Doğu, Harold Bloom, Etkilenme Endişesi

IN THE CONTEXT OF HAROLD BLOOM’S ANXIETY OF INFLUENCE RELATIONSHIP BETWEEN SEZAİ KARAKOÇ AND NECİP FAZIL

Öz

In his work The Anxiety of Influence, Harold Bloom describes how a young poet is influenced by the master poets before him, but then struggles to find his own personality. This is the process of the young poet coming face to face with the master poet and gradually finding his personality. Bloom says that this process consist of six revisionist phases. In Turkish literature, it is known that Sezai Karakoç was influenced by Necip Fazıl’s thoughts and poetry through Büyük Doğu magazine since his middle school and high school ages, and that he even worked in Büyük Doğu during his university years and published some of his articles and poems in this magazine. However, after a short time, Karakoç, like most poets, breaks away from the influence of this master and begins the process of constructing his own poetry. The poet’s “Memories”, first published serially in Diriliş magzine between July 27, 1988 and February 5, 1992, contains important information in termz of following both his relations with his master Necip Fazıl and the procress of finding his own personality in poetry. In this article, the realitionship between Necip Fazıl and Sezai Karakoç and the process of Karakoç constructing his own poetry are examined based on the stages identified by Bloom in The Anxiety of Influence.

Anahtar Kelimeler

Necip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç, Büyük Doğu, Harold Bloom, The Anxiety of Influence, poetry

Kaynakça

• Bloom, Harold. Etkilenme Endişesi. Çeviren Ferit Burak Aydar, Metis Yayınları, 2008.
• Enginün, İnci ve Zeynep Kerman. Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Baş Başa. Dergâh Yayınları, 2008.
• Karakoç, Sezai. Gün Doğmadan. Diriliş Yayınları, 2020.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 34, 13 Mart 1989, ss. 6-8.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 38, 7 Nisan 1989, ss. 9-12.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 41, 28 Nisan 1989, ss. 7-9, 13.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 44, 19 Mayıs 1989, ss. 5-8, 15.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 45, 26 Mayıs 1989, ss. 6-8.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 57, 18 Ağustos 1989, ss. 9-11.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 61, 15 Eylül 1989, ss. 11-13, 19.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 73, 8 Aralık 1989, ss. 6-8.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 84, 23 Şubat 1990, ss. 7-11, 15.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 85, 2 Mart 1990, ss. 7-12.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 92-93, 20-27 Nisan 1990, ss. 6-8, 31.
• Karakoç, Sezai. “Hatıralar.” Diriliş. s. 105-106, 27 Temmuz 1990, ss. 8-11.
• Karataş, Turan. Doğu’nun Yedinci Oğlu Sezai Karakoç. Kaknüs Yayınları, 1998.
• Kısakürek, Necip Fazıl. Çile. Büyük Doğu Yayınları, 2015.
• Mammadova, Gulzar. “Bloom, Şiirde Etkileşim ve Halef-Selef İlişkisi.” Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. c.14, s.27, 2022, ss. 119-128.
• Tunç, Gökhan. “Bir Eldir Güçlü Şiir: Etkilenme Endişesi Kavramı ve Behçet Necatigil’in Poetikası.” Edebî Eleştiri Dergisi. c. 7, s.1, 2023, ss. 167-174.