Eğri Minarenin Zamansal Davranışlarının İzlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2008, Cilt: 4 Sayı: 2 - Cilt: 4 Sayı: 2, 13 - 29, 22.06.2016

Temel Bayrak H. Murat Yılmaz M. Akköse

Öz

Çeşitli dinleri bünyesinde barındıran, gelişip yayılmaların yaşandığı Aksaray ilimizde özellikle İslamiyet ve Hıristiyanlık dönemlerine ait her biri kendi dalında bir şaheser olan pek çok tarihi eserler mevcuttur. Bunların arasında yer alan Eğri (Kızıl) Minare 1221?1236 yılları arasında yapılmış ve geçen zaman sürecinde eğilmiş olduğu düşünülen İslamiyet dönemine ait bir Selçuklu eseridir. Bu çalışma, Eğri Minarenin deformasyonlarının belirlenmesine yönelik Jeodezik anlamda ilk örnek bilimsel çalışma olmuştur. Çalışma ile minarenin güncel durumu tespit edilmiştir. Minarenin eğilmesine neden olan koşullar ve güçler tespit edilmiş ve böylece elde edilen veriler yardımıyla minarenin korunması ve gelecek nesillere bir tarihi miras olarak aktarılabilmesine yönelik ne gibi önlemler alınabileceği belirtilmiştir. Zaman sürecinde iç ve dış etkilerden dolayı gerçekleşen eğilme hareketinin güncel durumu Meteorolojik, Jeodezik, 3D Fotogrametrisi yöntemi ve Jeolojik yöntemlerin katkılarıyla belirlenmiştir cümlede anlatım bozukluğu var, ayrıca 3d fotogrametrisi hatalı bir kullanım. Ayrıca çalışma kapsamında; yapı-zemin etkileşimi de dikkate alınmıştır. Elde edilen sonuçlar Jeodezik ve Fotogrametrik yöntemlerle birlikte yorumlanmıştır. İlave olarak, minare yanında bir kuyu açılmış; yeraltı suyu değişimi ve toprak materyalinin yapısı belirlenmiştir. Sonuç olarak minarenin eğilmesinin devam edip etmediği, eğer hareket devam ediyorsa ne kadar eğildiği, kütlenin, yeraltı suyu değişiminin ve toprak yapısının eğilmeye katkısının ne kadar olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğri minare, Deformasyon, 3D Tasarım, Sondaj Kuyusu, Zemin

The Crooked Minaret

Öz

In the AKSARAY city (Turkey), there are lots of historical artifacts especially belonging to the Islamic religion and Christianity ages. The Crooked Minaret is only one of these. It was constructed in the Seljuk Empire age (1221-1236). After its construction, it was crooked. This research is the first geodetic investigation for protection and determining deformations of the Crooked Minaret. Its present situation was determined with this study. Besides, natural conditions and forces that cause crooking of the Crooked Minaret were determined. To be able to determine deformations of the Crooked Minaret; Meteorological, Geodetic, Three Dimensional (3D) Photogrammetric method and Geological data were used. In addition to, a drilling hole was drilled near the Crooked Minaret. Variation of groundwater level and features of soil material were determined. In scope of deformation determining study, interaction between structure and soil were taken into consideration. Results from Geodetic, 3D Photogrammetric methods were analyzed. This study was financially supported from Niğde and Aksaray Universities Research Fund Project. In addition, we thank AKSARAY Municipality and Culture and Tourism Office for constructive support.