Arazi Yüzeyi Tanımlamada Nokta Dağılımının Önemi İki Deneysel Çalışma

Yıl 2008, Cilt: 4 Sayı: 1 - Cilt: 4 Sayı: 1, 13 - 21, 22.06.2016

H.Murat Yılmaz Murat Yakar Ömer Mutluoğlu

Öz

Yeryüzünün haritalanması ve üç boyutlu gösterimi genellikle birçok mühendislik uygulamasında kullanılmaktadır. Üç boyutlu modelleme jeomorfoloji, hidroloji, jeoloji, kartoğrafya, ekoloji, madencilik gibi bir çok disiplin için oldukça önemlidir. Üç boyutlu modellerin temel verisi arazide herhangi bir koordinat sisteminde ölçülmüş noktaların x,y,z koordinatlarıdır. Arazinin yapısı, nokta ölçme doğruluğu, enterpolasyon yöntemi, grid çözünürlüğü, noktaların dağılım ve yoğunluğu yüzey modellemede önemli faktörlerdir. Nokta sayısının artması arazi yüzeyinin daha iyi tanımlanmasını sağlar. Ancak nokta sayısının artması daha fazla zaman ve maliyet gerektirir. Bu nedenle arazi yüzeyinin optimum sayıda ve dağılımda nokta ile tanımlanması arzu edilir. Bu çalışmada arazi yüzeyini en iyi tanımlayan optimum nokta sayısı araştırıldı. Bunun için iki farklı yapay arazi modeli kullanıldı. Modellerin hacimleri laboratuarda ölçüldü. Bu modeller yersel fotogrametrik yöntemle değerlendirilerek modeller üzerinde x,y,z koordinatları bilinen noktalar üretildi. Noktalar düzenli aralıklı, rasgele dağılımlı ve karakteristik olmak üzere üç gruba ayrıldı. Bu üç gruba göre yapay arazi modellerinin hacimleri hesaplandı. Elde edilen hacim sonuçları analiz edildi. Arazi yüzeyi tanımlamada optimum çözüm karakteristik noktaların kullanımı ile elde edildi. Anahtar Kelimeler: Yüzey, Hacim, Üç Boyutlu Model, Sayısal Yükseklik Modeli, Nokta Dağılımı, Fotogrametri

Anahtar Kelimeler

Yüzey, Hacim, Üç Boyutlu Model, Sayısal Yükseklik Modeli, Nokta Dağılımı, Fotogrametri

Importance of Point Distribution in Bald Surface Defining: Two Experimental Studies

Öz

Mapping of the earth surface and their representation in 3D (three dimensional) models are commonly used in many engineering applications. It is an important tool for many areas such as geomorphology, hydrology, geology, cartography, ecology, mining, etc. In geology a Digital Elevation Model (DEM) is often used to investigate the geomorphologic characteristics of the terrain in relation to effect of geological structure. Basic data of 3D models are 3D (x,y,z) coordinates of surveyed terrain with respect to any reference frame. Nature of terrain, point measurement accuracy, interpolation method, grid resolution, distribution and intensity of points are important factors in modelling surfaces. Distribution and density of points are the most important factors. The more surveyed points the better surface defined. But, the increasing number of points on the surface requires spending more time to collect and increases cost. Therefore, the solution is sought for optimum distribution and density of points. In this study, the required point distribution for optimally surface defining has been investigated. For this aim, two different artificial terrain models which measured with photogrammetric techniques have been used. These are measured by digital close range photogrammetric method. Real volumes of these models were measured in laboratory. Distributions of points were selected in three different ways: randomly distributed points, regularly spaced points and points which define the specific characteristics of terrain surface. Besides, volumes of these models were calculated based on three different distributions of points. Obtained results were analyzed statistically. It has shown that selection of the characteristic points on the terrain surface is the optimum solution way to define the surface. Keywords: Surface, Volume, 3D Model, Digital Evaluation Model (DEM), Point Distribution, Photogrammetry