YALAN TANIKLIK SUÇU (TCK m. 272)

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 3, 1 - 64, 17.08.2020

Batuhan Aktaş

Öz

Hâkimin/mahkemenin kararının oluşmasına etki eden delillerin başında
tanığın beyanı gelmektedir. Maddi gerçeğin ortaya çıkarılması noktasında
başvurulan tanık beyanının doğru olması hem hükmün sağlıklı olması hem
de adaletin sağlanmasında oldukça önemlidir. Kanun koyucu da, 5237
sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 272. maddesinde - tıpkı 765 sayılı mülga Türk
Ceza Kanunu’nda olduğu gibi - kişinin mahkeme huzurunda yalan tanıklık
yapmasını suç olarak düzenlemiştir. Hatta söz konusu maddenin ilk
fıkrasında; “Hukuka aykırı bir fiil nedeniyle başlatılan bir soruşturma
kapsamında tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde…” hükmüne yer
verilerek, yalan tanıklık suçunun yalnızca mahkeme önünde değil; tanık
dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde dahi işlenebileceği öngörülmüş ve
bu bakımdan idari soruşturmalar esnasında da yalan tanıklık yapılmasının
engellenmesi amaçlanmıştır. Keza kişinin yemin verdirme yetkisine sahip
kişi veya kurul önünde yahut mahkeme önünde yalan tanıklık yapması suçun
nitelikli hali olarak 272. maddenin 2. fıkrasında düzenlenmiştir. Yine bu
kapsamda 272. maddenin 4. İlâ 8. fıkrası arasında daha ağır cezayı
gerektiren nitelikli hallere yer verildiği gibi tanıklık sonucu yargılanan
kişinin uğrayacağı birtakım tedbirlere göre de yalan tanıklık suçunu işleyen
kişi hakkında kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçu da (TCK m. 109)
gündeme gelebilecektir. Ayrıca yalan tanıklık suçuna ilişkin olarak Türk
Ceza Kanunu’nun 273. maddesinde, Anayasa’nın 38. maddesinde
öngörülen “kişinin kendisini ve kanunda gösterilen yakınlarını suçlayıcı bir
beyanda bulunmaya zorlayamama” kuralının bir görünümü olan şahsi
cezasızlık veya cezanın azaltılmasını gerektiren sebepler düzenlenmiş ve
yine Türk Ceza Kanunu’nun 274. maddesinde de söz konusu suça ilişkin
etkin pişmanlık hallerine yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tanıklık, Yalan Tanıklık Suçu, Gerçeğe Aykırı Beyanda Bulunma, Yalan Tanıklık Suçunda Etkin Pişmanlık, Yalan Tanıklık Suçunda Şahsi Cezasızlık, Adliyeye Karşı Suçlar

CRIME of PERJURY (Art. 272 of TCC)

Öz

One of the most important evidence that influences the decision of the judge / court is the testimony of the witness. For this reason, witness's truthfully testimony is very important both for the proper functioning of the court and for the provision of justice. People have right to a fair trial in the civil courts and criminal courts, so as it was referred in former Criminal Code (no 765, Art. 289), Turkish law - maker protected this right under new Criminal Code and also imposed sanction for breaching it. In this context, if the person who commits the crime of perjury in front of the court or the person or the board who is authorized to listen to the witness, the person is punished according to Art. 272 of Turkish Criminal Code (TCC) no 5237 in Turkish Law. According to Art. 272/1; “The person who is not correct testimony in front of the person or the board authorized to listen to the witness in the context investigation initiated against an unlawful act shall be sentenced to imprisonment for four months to one year.”. In this regard, person who also commit the offense during the disciplinary proceedings or administrative investigation. 2nd paragraph of the Art. 272 state that, witnesses who give false testimony in front of a person authorized to listen to testify under oath or court/judge, the punishment shall be aggravated. According to the 4th and 8th paragraphs of the Article, in cases where protection measures are taken against the person whom based on false testament, the punishment shall be aggravated or in some cases the witness shall be convicted of the deprivation of liberty (Art. 272/5 -Art. 109 of the TCC). Furthermore, under the principle of “nemo tenetur”, person who has given false testimony to blame himself and his relatives is regulated as a impunity for personal reason, by Art. 273 of the TCC. Finally, effective repentance cases are arranged in Art. 274 of the TCC.

Anahtar Kelimeler

Witness, the Crime of Perjury, False Testimony, Impunity for Personal Reasons of the Crime of Perjury, Effective Repetance of the Crime of Perjury, Offences Committed Against the Administration of Justice

Kaynakça

• ARSLAN Mehmet, “Yalan Tanıklık Suçunda Gerçeğe Aykırılık”, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl: 10, Sayı:28, Ağustos 2015.
• ARTUK M. Emin/GÖKCEN Ahmet/ALŞAHİN M. Emin/ÇAKIR Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2017.
• ARTUK M. Emin/GÖKCEN Ahmet/YENİDÜNYA A. Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, 15. Baskı, Ankara, 2015.
• CENTEL Nur/ZAFER Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 15. Baskı, İstanbul, 2018.
• CENTEL Nur/ZAFER Hamide/ÇAKMUT Özlem, Türk Ceza Hukukuna Giriş, 6. Bası, İstanbul, 2010.
• ÇINAR Ali Rıza, “Hükmün Konusu Ve Eylemi (Fiili) Değerlendirmede Mahkemenin Yetkisi”, TBB Dergisi, S. 84, 2009.
• DEMİRBAŞ Timur, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2017.
• DÖNMEZER Sulhi/ERMAN Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku Genel Kısım Cilt I, 12. Baskı, İstanbul, 1997.
• DÖNMEZER Sulhi/ERMAN Sahir, Nazarî ve Tatbikî Ceza Hukuku Genel Kısım Cilt II, 11. Baskı, İstanbul, 1997.
• DRUZIN H. Bryan/LI Jessica, “Yalan Söyleme Eyleminin Suç Olarak Öngörülmesi: Eğer Mümkün İse Hangi Şartlar Altında Yalan Söylemek Suç Olarak Öngörülebilir?” (Çeviren: Nagehan KIRKBEŞOĞLU), Küresel Bakış Dergisi, Yıl:8, Sayı:23, Aralık, 2017.
• EREM Faruk, “Yalan Şahadet, Hakikata Aykırı Bilirkişilik ve Tercümanlık”, AÜHFD, C.: XI, S.:3-4, 1954.
• GÖKTÜRK Neslihan, “Yalan Tanıklık Suçu (TCK m. 272)”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XX, S. 1, 2016.
• HAKERİ Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 17. Baskı, Ankara, 2014.
• İÇEL Kayıhan, “Görünüşte Birleşme (İçtima) İlkeleri ve Yeni Türk Ceza Kanunu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Yıl: 7, Sayı 14, Güz 2008.
• İÇER Zafer, “Yalan Tanıklık Suçu”, MÜHF – HAD, C. 18, S. 1, 2012.
• KATOĞLU Tuğrul, “Ceza Hukukunda Suçun Mağduru Kavramının Sınırları”, AÜHFD, 61 (2), 2012
• KOCA Mahmut/ÜZÜLMEZ İlhan, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Ankara, 2014.
• KOÇER Seçkin, “Yalan Tanıklık Suçu”, Adalet Dergisi, Sayı:49, (s. 152/177), 2014. ÖLMEZ Gökhan, Yalan Tanıklık Suçu, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara, 2013.
• ÖZBEK Veli Özer/DOĞAN Koray/BACAKSIZ Pınar/TEPE İlker, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 10. Baskı, 2016.
• ÖZEK Çetin, “Adliyeye Karşı Suçların Hukuksal Konusu”, İHFM, C. LV, S. 3, 1997.
• ÖZGENÇ İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. Baskı, Ankara, 2017.
• PARLAR Ali, Türk Ceza Kanunu Şerhi (TCK 135-345), 2. Cilt, Ankara, 2015.
• SOYASLAN Doğan, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2014.
• ŞAHİN Cumhur/GÖKTÜRK Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku II, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 6. Bası, Ankara, 2017.
• TEZCAN Durmuş/ERDEM Mustafa Ruhan/ÖNOK R. Murat, Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Güncellenmiş 16. Baskı, Ankara, 2018.
• ÜNVER Yener, Adliyeye Karşı Suçlar (TCK m. 267 - 289), 3. Baskı, Kasım 2012.
• ÜNVER Yener/HAKERİ Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, 14. Baskı, Ankara, 2018.
• YAŞAR Osman/GÖKCAN Hasan Tahsin/ARTUÇ Mustafa, Yorumlu - Uygulamalı Türk Ceza Kanunu (md. 252 - 345), 2. Baskı, 6. Cilt, 2014.
• YENİSEY Feridun/PLAGEMANN Gottfried, Alman Ceza Kanunu Strafgesetzbuch (StGB), Genişletilmiş 2. Baskı, İstanbul, 2015.
• YÜCEL Mustafa Tören, “Ceza Adaletinde ‘Tanık’”, TBB Dergisi, 1994/1, s. 100.
• ZAFER Hamide, Ceza Hukuku Genel Hükümler (TCK m. 1-75), İstanbul, 2013.