HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNA İLİŞKİN SORUNLAR

Yıl 2020, Cilt: 17 Sayı: 3, 65 - 88, 17.08.2020

Anıl Akyıldız

Öz

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, öncelikle, 19. yüzyılda, onarıcı adalet anlayışının bir sonucu olarak, Anglo-Sakson hukuk sisteminde ortaya çıkmıştır. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumuna göre, kanuni koşulları sağlayan kişiler hakkındaki mahkûmiyet hükmü, denetim süresi içinde, kendine yüklenen yükümlülükleri yerine getirmeleri ve kasıtlı yeni bir suç işlememeleri kaydıyla, haklarında hukuken bir sonuç doğurmaz. Mevzuata girdiği günden itibaren uygulama koşulları hakkında üç kez kapsamlı değişiklik yapılmasına rağmen kurumla ilgili çok sayıda tartışma ve eleştiri bulunmaktadır. Çalışmamızda bu güncel tartışma ve eleştiriler de değerlendirilip kanuni düzenlemeye ilişkin öneriler getirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Hüküm, Geri Bırakma, Ceza, Bireyselleştirme, Ceza Muhakemesi, Erteleme

PROBLEMS REGARDING THE SUSPENSION OF THE PRONOUNCEMENT OF THE JUDGMENT INSTITUTION

Öz

The suspension of the pronouncement of the judgment emerged in the Anglo-Saxon legal system as a result of the restorative justice system in the 19th century. According to the suspension of the pronouncement of the judgment, the sentence does not have any legal effect on the persons who satisfy the legal conditions provided that, they fulfill their obligations imposed on them in the period determined by the court and do not commit a new intentional crime within five years. There have been many discussions and criticisms about the institution despite the fact that the conditions on application of the institution have been changed extensively for three times since the day the institution entered into Turkish Legal System. In this study, current discussions and criticisms will also be evaluated and suggestions will be made regarding the legal regulation.

Anahtar Kelimeler

Judgement, Suspension, Punishment, Individualization, Criminal Procedure, Postponement

Kaynakça

• Artuç, Mustafa, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Terazi Hukuk Dergisi, C:3, S:21, 2008, s. 107 – 126.
• Artuk, Mehmet Emin/ Alşahin, Mehmet Emin, Kriminoloji, Adalet Yayınevi, 2. bs., Ankara 2018.
• Artuk, Mehmet Emin/ Gökçen, Ahmet/ Alşahin, Mehmet Emin/ Çakır, Kerim, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, 11. bs., Ankara 2017.
• Baytaz, Abdullah Batuhan, “Onarıcı Adalet’e Genel Bir Bakış”, İÜHFM, C:71, S:1. 2013, s. 117 – 130.
• Bıçak, Vedat, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 4. bs., Ankara 2018. Centel, Nur/ Zafer, Hamide, Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yayınevi, 14. bs., İstanbul 2017.
• Centel, Nur/ Zafer, Hamide/ Çakmut, Özlem Yenerer, Türk Ceza Hukukuna Giriş, Beta Yayınevi, 10. bs., İstanbul 2017.
• Epözdemir, Rezan, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adalet Yayınevi, 2. bs., Ankara 2017.
• Güneş, Seyithan, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, On İki Levha Yayınları, 1. Bs., İstanbul 2018.
• Güngör, Devrim/ Okuyucu Ergün, Güneş, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, AÜHFD, C:65, S:4, 2016, s. 1951 – 1965.
• Güngör, Devrim/ Toroslu, Haluk, Müsadere ve Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması İlişkisi Üzerine Kısa Bir Değerlendirme, AÜHFD, C:65, S:4, 2016, s. 1967 – 1980.
• İpek, Ali İhsan, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Adalet Yayınevi, 1. bs., Ankara 2010.
• Kumbasar, Enver, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Seçkin Yayıncılık, 1. bs., Ankara 2012.
• Önder, Ayhan, Ceza Hukukunda Tecil ve Benzeri Müesseseler, Fakülteler Matbaası, 1. bs., İstanbul 1963.
• Özbek, Veli Özer/ Doğan, Koray, Ceza Muhakemesi Kanunu’nda 5560 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişikliklerin Değerlendirilmesi, Ceza Hukuku Dergisi, C:1, S:2, 2006, s. 227 – 252.
• Özbek, Veli Özer/ Doğan, Koray/ Bacaksız, Pınar/ Tepe, İlker, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 11. bs., Ankara 2018.
• Özen, Mustafa, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, 2. bs., Ankara 2018.
• Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Seçkin Yayıncılık, 14. bs., Ankara 2018.
• Öztürk, Bahri/ Tezcan, Durmuş/ Erdem, Mustafa Ruhan/ Sırma Gezer, Özge/ Saygılar Kırıt, Yasemin F./ Alan Akcan, Esra/ Özaydın, Özdem/ Erden Tütüncü, Efser/ Altınok Villemin, Derya/ Tok, Mehmet Can, Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 12. bs., Ankara 2018.
• Şahin, Cumhur/ Göktürk, Neslihan, Ceza Muhakemesi Hukuku II, Seçkin Yayıncılık, 8. bs., Ankara 2019.
• Taner, Fahri Gökçen, Hükmün Açıklanmasının Ertelenmesinin (Geri Bırakılmasının) Hukuki Niteliği ve Ertelemeyi Kabul Edip Etmediğinin Sanığa Duruşma Devresinin Sona Ermesinden Önce Sorulmasının Hukuka Aykırılığı Üzerine, ABD, C:69, S:4, 2011, s. 285 – 298.
• Uludağ, Şener, Onarıcı ve Cezalandırıcı Adalet: Paradigma Değişikliğini Tetikleyen Şartlar, Polis Bilimleri Dergisi, C:13, S:4, 2011, s. 127 – 151.
• Ünver, Yener/ Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku C. III, Adalet Yayınevi, 15. bs., Ankara 2019 (Ceza Muhakemesi Hukuku, C. III).
• Ünver, Yener/ Hakeri, Hakan, Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yayınevi, 16. bs., Ankara 2019 (Ceza Muhakemesi Hukuku).
• Yenisey, Feridun/ Nuhoğlu, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku, Seçkin Yayıncılık, 6. bs., Ankara 2018.
• Yıldırım, Akif, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması, Seçkin Yayıncılık, 1. bs., Ankara 2018.
• Yüzbaşıoğlu, Cihan, Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumu ve Farklı Hukuk Dallarına Etkisi, Galatasaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul 2014.