EŞİT OY İLKESİ

Yıl 2021, Cilt: 18 Sayı: 1, 211 - 235, 01.03.2021

Duygu Kulaç

Öz

Çalışmamızda eşit oy ilkesi incelenecektir. Bu kapsamda oy hakkının gelişimi ve demokrasi bağlantısına değinilecektir. Ardından oy hakkının demokratik ilkelerinden biri olan eşit oy ilkesinin geçmişten günümüze gelişimine yer verilecektir. Anılan ilkenin; seçim sistemleri, seçim çevreleri, seçim barajları ve siyasi partiler ile olan etkileşimleri gözler önüne serilecektir. Buradan yola çıkarak, eşit oy ilkesinin gereği gibi uygulanmasını engelleyen sebeplere göz atılacaktır. Nihayet, bu çalışmanın amacı Türk hukukunda eşit oy ilkesinin gereği gibi hayata geçirilmesi için hangi hususlara dikkat edilmesi gerektiği sorusuna cevap aramaktır.

Anahtar Kelimeler

Oy hakkı, eşit oy, seçim sistemleri, seçim barajı, seçim çevresi, siyasi partiler

THE PRINCIPLE OF EQUAL VOTE

Öz

The principle of equal vote will be treated in this study. Within this scope, the relation between the evolution of right to vote and democracy will be mentioned. After that, the principle of equal vote, one of the democratic elements of right to vote, will be figured out from past to present. The connection among the principle of equal vote, electoral systems, election districts, election thresholds and the political parties will also be revealed. From this point of view, causes of the existing principle of equal vote concerns will be questioned. Ultimately, this study aims to search for answers regarding which fundamentals should be noticed about duly implemented equal vote principle in Turkish law.

Anahtar Kelimeler

Right to vote, equal vote, electoral systems, election district, election threshold, political parties

Kaynakça

• AKARTÜRK Ekrem Ali, Oy Hakkının Anayasal İlkeleri, Legal Yayınevi, İstanbul, 2017.
• AKARTÜRK Ekrem Ali / KÜÇÜK Tevfik Sönmez, “Çağdaş Eğilimler Işığında Seçim Uyuşmazlıklarının Denetimi”, Legal Hukuk Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 198, Yıl: 2019, s. 2400.
• AKYILDIZ Ali, “Demokrasinin Sayılarla Sınavı: Seçim Sistemleri” Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Sayı: 7, Yıl: 2016, s. 127-148.
• ARASLI Oya, Seçim Sistemi Kavramı ve Türkiye’de Uygulanan Seçim Sistemleri (1876‐1987), Ankara, 1989.
• CENGİZ Serkan, “Yumak ve Sadak/Turkey, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Sayı: 69, Yıl: 2007, s. 447-471.
• COTTERET Jean-Marie / EMERI Claude, Seçim Sistemleri, (Çev. Ahmet Kotil), İletişim Yayınevi, İstanbul, 1991.
• DAHL Robert A. , Siyasi Eşitlik Üzerine, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2018.
• EFENDİOĞLU Şafak , “Kadınlara Yönelik Pozitif Ayrımcılık Yönünde Seçim Kotası”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 1, Yıl: 2010, s. 287-308.
• EROĞUL Cem, Devlet Yönetimine Katılma Hakkı, İmge Kitabevi Yayınları, 1999.
• GENÇKAYA Ömer Faruk, Siyasetin ve Seçim Kampanyalarının Finansmanı: Rekabet, Şeffaflık ve Hesap Verilebilirlik, Demokrasi Barometresi Analiz Raporu, No:4, Mayıs 2015.
• HASEBE Yasuo, “The Supreme Court of Japan: Its adjudication on electrol systems and economic freedoms”, International Journal of Constitutional Court, Cilt: 5, Sayı: 2, Yıl: 2007, s. 296-307.
• İNCEOĞLU Sibel, “İfade Özgürlüğü ve Seçim”, Seçim, Demokrasi ve Seçim Sistemleri Sempozyumu, MEF Üniversitesi 1-2 Mart 2018, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019, s. 67-87.
• KANADOĞLU Korkut, “Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Seçim Hukuku Uyuşmazlıkları”, Seçim, Demokrasi ve Seçim Sistemleri Sempozyumu, MEF Üniversitesi 1-2 Mart 2018, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019, s. 335- 358.
• KARACAOĞLU Emine, “Türkiye’de Seçim Çevrelerinin Temsil Eşitliği Sorunu”, Seçim, Demokrasi ve Seçim Sistemleri Sempozyumu, MEF Üniversitesi 1-2 Mart 2018, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019, s.177-201.
• KARAMUSTAFAOĞLU Tunçer, Seçme Hakkının Demokratik İlkeleri, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1970.
• KIRIT Emrah, "Gerrymandering ve Demokratik Seçimler Üzerine" Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Sayı: 16/1 s. 15-38.
• KURUBAŞ Erol, Asimilasyondan Tanınmaya Uluslararası Alanda Azınlık Sorunları ve Avrupa Yaklaşımı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara, 2004.
• KÜÇÜK Tevfik Sönmez, Parti İçi Demokrasi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• LIJPHART Arend, Demokrasi Modelleri, İthaki Yayınları, (Çev. Güneş Ayas/Utku Umut Bulsun), İstanbul, 2016.
• SABUNCU Yavuz, “Seçim Barajları ve Siyasal Sonuçları,” Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt: 23, Yıl: 2006, s. 191-197.
• ŞENER Orhan, “Avrupa Seçimlerinden Alınacak Dersler”, Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, Aralık 2014, s. 57-69.
• TEZİÇ Erdoğan, Seçim Sistemleri, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1967.
• TEZİÇ Erdoğan, Anayasa Hukuku, Beta Yayınevi, İstanbul, 2020.
• TBMM Anayasa Komisyonu Raporu, Yasama Dönemi: 26, Yasama Yılı: 2, Sıra Sayısı: 447.
• TUNCER Erol, “Türkiye’de Seçim Uygulamaları/Sorunları Işığında Temsilde Adalet-Yönetimde İstikrar İlkelerinin İşlevselliği”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt: 23, Yıl: 2006, s. 167-182.
• TÜLEN Hikmet, “Milletvekillerinin Seçim Çevrelerine Dağıtım Sorunu ve Anayasa Mahkemesinin 2011/39 Sayılı Kararı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 15, Sayı: 4, Yıl: 2011, s. 289-325.
• TÜRK Hikmet Sami, “Türk Seçim Sisteminde Oy Hakkı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 26/3, Yıl: 1969, s. 79-114.
• TÜSİAD, “Seçim Sistemi ve Siyasi Partiler Araştırması”, Cilt II-Ana Rapor, İstanbul, Kasım 2001.
• USTABULUT Batuhan, “Temsilde Adalet ve Yönetimde İstikrar İlkeleri Çerçevesinde Türkiye’de Seçim Barajı Uygulaması”, İnsan ve İnsan Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 18, Güz 2018, s. 341-358.
• UYGUN Oktay, Demokrasi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• ÜZELTÜRK Sultan, “Türk Anayasa Mahkemesi Kararlarında Seçim Sistemleri,” Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt: 23, Yıl: 2006, s. 237-278.
• YOKUŞ Sevtap, “Türkiye’de Seçim Barajı ve Sonuçları”, Seçim, Demokrasi ve Seçim Sistemleri Sempozyumu, MEF Üniversitesi 1-2 Mart 2018, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2019, s.131-151.