PAPA FERMANLARININ DENİZ HUKUKUNA ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 2, 909 - 940, 02.10.2022

Erkut Ziya Sivrikaya

Öz

Ruhani otoriteden siyasi otoriteye dönüşen Papalık makamı hukuk tarihinde enteresan bir örnek olarak karşımıza çıkar. Imparator Iustinianus, pentarşi sistemi ile kiliseyi reforme edip belirli bölgelere ayırmıştı. Buna göre; Antakya, İskenderiye, Konstantinopolis, Kudüs ve Roma belirli kilise bölgelerinin amiri olarak belirlenir. Fakat nihayetinde İmparator diğer devlet makamları gibi kilisenin de üzerinde hâkimiydi. Roma kilisesinin İmparatorluğun etki alanından çıkışı ile Papa bir güç odağı haline gelmeye başlar. Batıda İmparatorluk yıkılmış olsa da bölgenin beyleri ve rahipleri Roma Piskoposunu muteber bir makam olarak görmeyi sürdürür. Zamanla etkisi artan Papa fermanlarıyla Avrupa devletlerini ve hukukunu etkileyecektir. Burada tercüme edilen Bulla Romanus Pontifex ve Bulla Inter Caetera Deniz Hukuku’nun şekillenmesine yön veren belgeler olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Deniz Hukuku, Zaragoza, Tordesillas, Papalık Fermanları, Bulla Romanus Pontifex, Bulla Inter Caetera

THE EFFECT OF THE PAPAL BULLS ON THE LAW OF THE SEA

Öz

The office of the Papacy, which transformed from a spiritual authority to a political authority, appears as an interesting example in the history of law. Emperor Justinian had reformed the church with the pentarchy system and divided it into certain regions. According to this; Antioch, Alexandria, Constantinople, Jerusalem and Rome are designated as the chief of certain church districts. But in the end, the Emperor ruled over all churches, just like any other state office. With the city of Rome leaving the empire's sphere of influence, the Pope begins to become a center of power. Although the Empire was destroyed in the west, the lords and priests of the region continue to see the Bishop of Rome as a respected figure. The Pope, whose influence increased over time, would affect European states and law with his edicts. The Bulla Romanus Pontifex and Bulla Inter Caetera translated here were documents that shaped the Law of the Sea.

Anahtar Kelimeler

Law of the Sea, Zaragoza, Tordesillas, Papal Bulls, Bulla Romanus Pontifex, Bulla Inter Caetera

Kaynakça

• “Codex Iuris Canonici”, Vatican 1983.
• “Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi”, İSAM - İslam Araştırmaları Merkezi, 1.cilt, İstanbul 1988.
• “Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi”, İSAM - İslam Araştırmaları Merkezi, 26.cilt, İstanbul 2002.
• ACER, Yücel / KAYA, İbrahim, “Uluslararası Hukuk”, Seçkin, Ankara 2014.
• ALLIES, Thomas William, “The see of st. Peter, the rock of the Church, the source of jurisdiction and the centre of unity”, Burns and Lambert, London 1850.
• AYBAY, Atilla, Aydın, Gündüz, Rona, “Denizciler, İşletmeciler ve Yöneticiler için Deniz Hukuku”, Ed. Gündüz Aybay, Aybay Yayınları, İstanbul 1998.
• AYBAY, Rona, “Kamusal Uluslararası Hukuk”, Seçkin, Ankara 2011.
• BARONII, Caesaris, “Annales Ecclesiastici”, cilt.28 (1424-1453), Barri-Ducis, Paris 1874.
• BOZKURT, Enver / KÜTÜKÇÜ, M.Akif / POYRAZ, Yasin, “Devletler Hukuku”, Yetkin, Ankara 2012.
• BOZKURT, Tamer, “Ticaret Hukuku – Cilt V”, On İki Levha Yayıncılık, 8. Baskı, İstanbul 2016.
• BROTTON, Jerry, “A History of the World in Twelve Maps”, Penguin Books, London 2013.
• CANCA, Hakan Selim, “Denizde İşlenen Suçlar”, Seçkin, Ankara 2012.
• DAVENPORT, Frances Gardiner (Ed.), “European Treaties bearing on the History of the United States and its Dependencies to 1648”, Carnegie Institution of Washington, Washington D.C. 1917.
• DOĞAN, İlyas, “Devletler Hukuku”, Astana Yayınları, Ankara 2013.
• DÜRÜŞKEN, Çiğdem, “Descartes Latince Öğreniyor”, 2.Baskı, Alfa Basım Yayım, İstanbul 2017.
• ELÇİN ERTUĞRUL, Ümmühan, “Uluslararası Hukukun Emredici Normlarından Doğan Yükümlülüklerin Ciddi İhlallerinden Devletin Sorumluluğu”, Yetkin, Ankara 2012.
• GÖKALP, İbrahim, “Milletlerarası Adalet Divanının Deniz Alanlarının Sınırlandırılmasına Dair Kararlarında Dikkate Aldığı İlkeler”, Beta, İstanbul 2008.
• GROTİUS, Hugo, “Mare Liberum / Denizlerin Serbestisi”, çev. Erkut Ziya Sivrikaya, Savaş Yayınevi, Ankara 2019.
• GÜNDÜZ, Aslan, “Milletlerarası Hukuk”, Ed. Reşat Volkan Günel, 6. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul 2013.
• GÜNDÜZ, Aslan, “Milletlerarası Hukuk”, Ed. Reşat Volkan Günel, 6. Baskı, Beta Basım Yayın Dağıtım, İstanbul 2013.
• HENDERSON, Ernst F, “Select Historical Documents of the Middle Ages”, George Bell & Sons, London 1903.
• IUSTINIANUS, “Institutiones”, Tercüme: Ziya Umur, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1968.
• JORDÃO, Levy Maria (Ed.), “Bullarium patronatus Portugalliae regum in ecclesiis Africae, Asiae atque Oceaniae: bullas, brevia, epistolas, decreta actaque Sanctae Sedis ab Alexandro III ad hoc usque tempus amplectens”, Ex Typographia Nationali, Lizbon 1868, 1. cilt.
• KABAAĞAÇ, Sina & ALOVA, Erdal, “Latince Türkçe Sözlük”, Sosyal Yayınlar, İstanbul 1995.
• KURAN, Selami, “Uluslararası Deniz Hukuku”, Beta, İstanbul 2014.
• MESERVE, Margaret, “Papal Bull: Print, Politics and Propoganda in Renaissance Rome”, Johns Hopkins University Press, Baltimore 2021.
• MYERS, Philip Van Ness, “Mediaeval and Modern History”, Ginn & Company, Athenaeum Press, Boston 1905.
• NUTKÎ, Süleyman, “Kamûs-i Bahrî / Deniz Sözlüğü”, (Çev.) Mustafa Pultar, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2011.
• ORTALLI, Gherardo, “Venice and Papal Bans on trade with the levant: The role of the jurist”, Mediterranean Historical Review (1995), 10 (1-2), pp.242–258.
• ÖZBARAN, Salih, “Avrupanın Okyanuslarda Yayılması ve Akdeniz Dünyası” başlıklı bölüm, “Türk Denizcilik Tarihi”, Cilt 1, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, TC. Deniz Basımevi, İstanbul 2009.
• PAZARCI, Hüseyin, “Türk Dış Politikasının Başlıca Sorunları”, Turhan Kitabevi, Ankara 2015.
• PAZARCI, Hüseyin, “Uluslararası Hukuk”, Turhan Kitabevi, Gözden Geçirilmiş 9. Bası, Ankara 2010.
• RENÇBER, Kamuran, “Uluslararası Hukuk”, Dora, Bursa 2014.
• SCOTT, William, "Demythologizing the Papal Bull Inter Caetera" Philippine Studies 35, no. 3 (1987): 348-56.
• TDK, “Türkçe Sözlük”, 9. Baskı, 2. Cilt (K-Z), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1998.
• TUĞLACI, Pars, “a Dictionary of Economic and Legal Terms”, Sermet Press, İstanbul 1966.
• UMUR, Ziya, “Roma Hukuku Lügatı”, İÜHF Matbaası, İstanbul 1975.
• WIEDEMANN, Benedict, “The kingdom of Portugal, homage and papal ‘fiefdom’ in the second half of the twelfth Century”, Journal of Medieval History (2015), 41:4, 432-445.
• YILMAZ, Ejder, “Hukuk Sözlüğü”, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2004.