An Investigation of the Leech (Hirudinea) Parasites on the Fish Species Inhabiting the Kovada Canal (Eğirdir-Isparta)

Yıl 2014, Cilt: 2014 Sayı: 4, 0 - 0, 10.12.2014

Mustafa Ceylan Abdulkadir Yağcı Ufuk Akçimen Fuat Bilgin Niyazi Gökçınar Şakir Çınar

https://doi.org/10.17693/yunusae.v2014i21954.235726

Öz

This study was carried out to determine the parasitic leech infections, and weight and some morphometric features of leech (Hirudinea) parasites on the fish species inhabiting the Kovada Canal that connect Eğirdir and Kovada Lakes. A total of 337 fish specimens, belonging to six different species (Atherina boyeri Risso, 1810, Carassius gibelio (Bloch, 1782), Cyprinus carpio (Linnaeus, 1758), Pseudorasbora parva (Temminck & Schlegel, 1846), Sander lucioperca (Linnaeus, 1758) and Tinca tinca (Linnaeus, 1758)), were sampled for examine seasonally from October 2012 to November 2013. The mouth, skin, gills and fins of the fishes were examined and it was determined only Hemiclepsis marginata (OF Müller, 1774) on the 7 from 20 common carp (C. carpio) (prevalence: %35, mean intensity: 1, abundance: 0.35). The parasites were found in the pectoral fins, base of the pelvic and the anal fins, and the abdomen region. It could not determine any parasitic leech species without H. marginata in this study. The highest correlation was found between the total body length and the body length without the suckers (r: 0.998), and the lowest was found between the body length without suckers and the trachelosome width at the sucker junction (r: 0.653) in the examined H. marginata individuals. This study is the first report of H. marginata, the parasitic freshwater leech species, for the Mediterranean Region, Turkey.

Anahtar Kelimeler

Kovada canal, parasite, Hirudinea, Hemiclepsis marginata, morphometric features

Kovada Kanalında (Egirdir-Isparta) Yasayan Balıkların Sülük (Hirudinea) Parazitleri Yönünden İncelenmesi

Öz

Bu çalışma Eğirdir ve Kovada Göllerini birbirine bağlayan Kovada kanalında yaşayan balıkların sülük (Hirudinea) parazitleri yönünden incelenmesi ve parazitlerin ağırlık ve bazı morfometrik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Ekim 2012-Kasım 2013 tarihleri arasında mevsimsel olarak yürütülen çalışmada altı farklı türe (Atherina boyeri Risso, 1810, Carassius gibelio (Bloch, 1782), Cyprinus carpio (Linnaeus, 1758), Pseudorasbora parva (Temminck & Schlegel, 1846), Sander lucioperca (Linnaeus, 1758) ve Tinca tinca (Linnaeus, 1758)) mensup 337 adet balık örneklenmiştir. Balıkların ağız, deri, solungaç ve yüzgeçlerinde yapılan incelemede sadece sazan balıklarında (C. carpio) sülük paraziti tespit edilebilmiştir. İncelenen 20 adet sazan balığının 7’sinde birer adet Hemiclepsis marginata (OF Müller, 1774) enfeksiyonu tespit edilmiştir (prevalans: %35, ortalama enfeksiyon yoğunluğu: 1, abundans: 0.35). Parazitlerin pektoral yüzgeç, pelvik ve anal yüzgeç kaidesi ile abdominal bölgede konumlandıkları belirlenmiştir. H. marginata bireylerinin morfometrik özelliklerinden en yüksek korelasyonun total vücut boyu ile çekmenler hariç vücut boyu arasında (r: 0.998), en düşük korelasyonun ise çekmenler hariç vücut boyu ile posterior çekmenle birleştiği noktadaki trachelosome genişliği arasında (r: 0.653) olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışma, parazitik tatlısu sülük türü H. marginata’nın ülkemiz Akdeniz Bölgesi için ilk kayıt niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kovada kanalı, parazit, Hirudinea, Hemiclepsis marginata, morfometrik özellikler

Kaynakça

• Arthur, J.R. ve Ahmed, A.T.A. 2002. Checklist of the parasites of fishes of Bangladesh. FAO Fisheries Technical Paper No: 369/1. Rome, 77 pp.
• Artüz, M.L. 1997. The preliminary biological work of catching areas of leeches (Hirudo medicinalis, Linnaeus, 1758) in Turkey. Kerevitaş Gıda San. ve Tic. A.Ş., 13 pp.
• Arslan, N. ve Öktener, A. 2012. A general review of parasitic Annelida (Hirudinea) recorded from different habitats and hosts in Turkey. Turk. J. Zool., 36: 141-145. doi:10.3906/zoo-1007-15.
• Bielecki, A., Palińska, K. ve Cichocka, J. 2009. New data about rare leech species–Theromyzon maculosum (Rathke, 1862) (Hirudinida: Glossiphoniidae). Teka Kom. Ochr. Kszt. Środ. Przyr., 6: 13-20.
• Bielecki, A., Cichocka, J.M., Jelén, I., Ropelewska, E., Adamiak-Brud, Z., Biedunkiewicz, A. ve Dziekońska-Rynko, J. 2011. Batracobdelloides moogi Nesemann et Csányi, 1995 (Hirudinida: Glossiphoniidae): Morphometry and structureof the alimentary tract and reproductive system. Biologia, 66: 848-855. doi:10.2478/s11756-011-0100-8.
• Bush, A. O., Lafferty, K. D., Lotz, J. M. ve Shostak, A. W. 1997. Parasitology meets ecology on its own terms: Margolis et al. revisited. The Journal of parasitology, 83: 575-583
• Ceylan, Y. 2002. Çapalı Gölü (Dinar-Afyon) Balıklarının Parazitolojik Yönden İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Süleyman Demirel Üniversitesi.
• Ekingen, G. 1983. Tatlı su balık parazitleri. Fırat Üniversitesi Su Ürünleri Y.O. Yayınları No:1, Fırat Üniversitesi Basımevi, Elazığ, 253 pp.
• Elliott, J. M. ve Mann, K. H. 1979. A key to the British freshwater leeches with notes on their life cycles and ecology. Freshwater Biological Association Scientific Publications No. 40.
• Geldiay, R. ve Balık, S. 1974. Türkiye Tatlı Su Balıklarında Rastlanan Başlıca İç ve Dış Parazitler. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Monografiler Serisi No: 14, İzmir.
• Hoffman, G. L. 1999. Parasites of North American Freshwater Fishes, 2nd ed., Comstock Publishing Associates, Ithaca and London. 576 pp.
• Jalali, B., Mahbobi Soofiani, N., Asadollah, S. ve Barzegar, M. 2012. An investigation on fish parasites in Hanna Wetland, Semirom, Isfahan Province. Iranian Scientific Fisheries Journal, 21: 25-38.
• Khalifa, K.A. 1985. Leeches on freshwater farmed fishes in Iraq. Journal of Wildlife Diseases, 21: 312-313.
• Karadağ, A.A. ve Barış, M.E. 2012. Kovada Gölü alt havza yönetim planının geliştirilmesi. Düzce Üni. Orman Fak. Ormancılık Dergisi, 8: 118-136.
• Kaygorodova, I.A., Dzyuba, E.V. ve Sorokovikova, N.V. 2013. First records of potamic leech fauna of Eastern Siberia, Russia. Dataset Papers in Biology, 2013, Article ID 362683. doi:10.7167/2013/362683.
• Kirjuśina, M. ve Vismanis, K. 2007. Checklist of the Parasites of Fishes of Latvia. FAO Fisheries Technical Paper No: 369/3. Rome, 106 pp.
• Lewis, J.W. ve Ball, S.J. 1979. Attachment of the epimastigotes of Trypanosoma cobitis (Mitrophanow, 1883) to the crop wall of the leech vector Hemiclepsis marginata. Zeitschrift für Parasitenkunde, 60: 29-36. doi:10.1007/BF00928969.
• Mann, K.H. 1962. Leeches (Hirudinea). Their Structure, Physiology, Ecology and Embryology. Pergamon Press, New York.
• Morozińska-Gogol, J. 2006. A checklist of parasites recorded on sticklebacks (Actinopterygii: Gasterosteidae) from Poland. Parasitology International, 55: 69-73. doi:10.1016/j.parint.2005.10.002.
• Nagasawa, K. ve Miyakawa, M. 2006. Infection of japanese Eel Anguilla japonica elvers by Hemiclepsis marginata (Hirudinea:Glossiphoniidae). J. Grad. Sch. Biosp. Sci., 45: 15-19.
• Neubert, E. ve Nesemann, H. 1999. Annelida, Clitellata: Branchiobdellida, Acanthobdellea, Hirudinea. Süβwasserfauna von Mitteleuropa 6/2. Spektrum Akademischer Verlag, Heidelberg-Berlin. 178 pp.
• Özbek, M. ve Sarı, H.M. 2007. Batı Karadeniz Bölgesi’ndeki bazı göllerin Hirudinea (Annelida) Faunası. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 24: 83-88.
• Özdamar, K. 2011. Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi - 1. (8. Baskı), Kaan Kitabevi, Eskişehir, 635 pp.
• Sawyer, R.T. 1986. Leech Biology and Behavior, Vol: I, II, III. Oxford University Press, New York, 1065 pp.
• Šimková, A., Košař, M., Vetešník, L. ve Vyskočilová, M. 2013. MHC genes and parasitism in Carassius gibelio, a diploid-triploid fish species with dual reproduction strategies. BMC Evolutionary Biology, 13: 122. doi:10.1186/1471-2148-13-122.
• Sobecka, E., Jurkiewicz, E. ve Piasecki, E. 2004. Parasite fauna of Ide Leuciscus idus (L.) in Lake Dąbie, Poland. Acta Ichthyologica et Piscatoria, 34: 33-42.
• Soós, Á. 1967. On the genus Hemiclepsis Vejdovsky, 1884, with a key and catalogue of the species (Hirudinoidea: Glossiphoniidae). Opusc. Zool. Budapest, VII, 1, 233-240.
• Ustaoğlu, M.R., Balık, S., Sarı, H.M. ve Özbek, M. 1998. Tahtalı baraj havzasının (Gümüldür-İzmir) Hirudinea Faunası. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 15: 111-116.