Öz
Gemi sökümü birçok yönden ömürlerini tamamlamış ve kullanılmayacak duruma gelmiş gemilerin ekonomiye geri kazandırılması için gemi teknesinin parçalanması ve başta makina olmak üzere diğer donanımların çıkartılması işlemidir. Bazı ülkeler için çelik sanayine hammadde temin etme, gemi inşa sanayine yedek parça sağlama hususlarında gemi sökümünün önemi yadsınamaz durumdadır. Ancak, geçmiş yıllarda birçok zararlı maddenin kullanımına yasak getirilmeden önce inşa edilmiş gemilerde bulunan bazı maddeler, hem sektörde çalışanların sağlığını etkilemekte hem de sökümün yapıldığı kıyı bölgelerinde önemli kirliliğe neden olmaktadır. Manuel olarak gemi sökümü yapılan tesislerde çalışanlar zehirli maddeler ile temas etme zorunluluğunda kalmaktadır. Baştankara veya kıçtankara edilerek sökülen gemilerden, söküm işleminin farklı aşamalarında kıyı alanlarına yağ ve petrol, ağır metaller, polisiklik aromatik hidrokarbonlar, poliklorlu bifeniller, asbest, dioksin ve organotinler gibi çok sayıda kirletici madde bulaşmaktadır. Bu araştırma ile, gemi sökümünün çevresel etkileri ve bu sektörde çalışan işçilerin karşılaştıkları iş sağlığı problemleri ortaya konulmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Alver, E., Demirci, A., Özcimder, M. 2012. Polisiklik aromatik hidrokarbonlar ve sağlığa etkisi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(1): 45-52.
- Barka, E. 2014. Demir çelik ve gemi söküm tesislerinin çevresel etkileri. TMMOB İzmir Kent Semp. http://www.tmmobizmir.org/wp-content/uploads/2014/05/200822.pdf. (giriş 18 Haziran 2016).
- EPA, 2000. Guidance for Assessing Chemical Contaminant Data for Use in Fish Advisories, Volume 1 Fish Sampling and Analysis, Third Edition. United States Environmental Protection Agency, Office of Water (4305), EPA 823-B-00-007.
- Güler, Ü. A. ve Kundakçı, Ö. 2014. Dioksin ve benzeri bileşiklerin insan ve çevre sağlığına etkileri. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(1): 71-75.
- Güven, K. C., Nesimgil, F. ve Cumalı, S. 2008. Karadeniz deniz organizmalarında 2003-2006 yıllarında petrol kirliliği: midye, deniz salyangozu ve deniz algleri. J. Black Sea/Mediterranean Environment, 15:165-168.
- Kırlı, L. 2005. Organotin pollution in the marine environment. G. Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 18(3): 517-528.
- Küçükgül, E. Y. ve Güneş F. 2007. Gemi sökümü ve tehlikeli atık yönetimi, 7. Ulusal Çevre Mühendisliği Kongresi, Yaşam Çevre Teknoloji, 24-27 Ekim, İzmir.
- Mikelis, N. 2009. The IMO ship recycling regulation, A Percpective. Marine Environment Division, International Maritime Organization.
- Mikelis, N. 2013. Ship recycling markets and the impact of the Hong Kong convention, International Conference on Ship Recycling World Maritime University, 7-9 April Malmo, İsveç.
- Misra, H. 2009. Status of ship breaking industry in India. The IUP Journal of Managerial Economics, 7(3): 109-116.
- Saifullah, A. S. M., Jabber, S. M. A. ve Sayedur Rahman, Md. 2005.
- Impact of ship breaking activities on coastal environment of Bangladesh, Asia Pacific J.Env. Dev.,12(1): 81-92.
- Sarraf, M., Stuer-Lauridsen, F., Dyoulgerov, M., Bloch, R., Wingfield, S. ve Watkinson, R. 2010. Ship breaking and recyccling industry in Bangladesh and Pakistan, Report No: 58275 SAS.
- Seyran, A. ve Erişir, M. 2008. Polikloro bifeniller ve sağlık üzerine etkileri. Fusabil, 22(1): 33-40.
- Tezcan, E. 2007. Asbest nedir. Mühendis ve Makine, 48(567): 9-12.
- Vardar, E. ve Harjono, M. 2002. Zehirli hurda gemi sökümü: Yasadışı tehlikeli atık ticareti, Aliağa gemi söküm tesislerindeki çevre, sağlık ve çalışma koşulları hakkında Greenpeace Raporu. Greenpeace Akdeniz Ofisi.
- Vardar, E. 2004. Türkiye’de ve Dünyada gemi söküm sanayi ve çevre. Gemi Mühendisliği ve Sanayimiz Sempozyumu, 24-25 Aralık.
Ayrıntılar
| Bölüm | Derleme |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 6 Kasım 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 16 Sayı: 4 |