Erzurum Karasu Nehri Balıklarından Chalcalburnus mossulensis’in (Heckel, 1843) Karyotip Özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 16 Sayı: 4, 281 - 292, 27.12.2016

Turgay Şişman Fatma Şanlı Yahya Tepe Derya Kılıç

https://doi.org/10.17693/yunusae.vi.235795

Öz

Bu
çalışmada Chalcalburnus mossulensis’in
(Heckel, 1843) karyotipik özellikleri solungaç ve böbrek dokularından elde
edilen metafaz kromozomları incelenerek araştırıldı.  Çalışmada kullanılan balıklar Karasu
Nehri’nin iki farklı noktasından serpme ağ kullanılarak yakalandı. Balıklar
canlı olarak laboratuvara getirildi ve analizden önce havalandırılmış
akvaryumlara yerleştirildi. Balıkların solungaç ve böbrek epitel hücreleri
karyotip analizi için kullanıldı. Bu hücrelerden en iyi metafaz kromozom
yayılımları 50 dakika hipotonik (0.075 M KCl) uygulama, hazırlanmış karnoy
solüsyonu 3:1 oranında (metanol:glasial asetik asit) ile fiksasyon ve %5’lik
Giemsa ile 35 dakika boyama sonucu elde edildi. Hazırlanan preparatlarda
yapılan incelemeler sonucunda
Chalcalburnus mossulensis’in 2n=50 kromozoma sahip olduğu anlaşıldı.
Karyotip analizi sonucunda Chalcalburnus
mossulensis’de 8 metasentrik, 10 submetasentrik, 3 subtelosentrik ve 4
telosentrik kromozom çifti olduğu belirlendi (16M+20SM+6ST+8T).  Kol sayısı ise FN=92 olarak tespit edildi. Karyotip
simetri/asimetri indeksi de 2.12 olarak hesaplandı. Karyotipin balıkların
solungaç ve böbrek hücrelerinde aynı olduğu görüldü. İncelenen türde sitolojik
olarak cinsiyete bağlı herhangi bir kromozom tespit edilemedi.

Anahtar Kelimeler

Tatlısu gümüş balığı, kromozom, karyogram, idiyogram

Karyotype Characteristics of Chalcalburnus mossulensis (Heckel, 1843) from Karasu River, Erzurum

Öz

The karyotypic characteristics of Chalcalburnus mossulensis (Heckel, 1843) have been investigated by examining metaphase chromosomes spreads obtained from gill and kidney tissues. The fish used in the study were caught with fishing nets from two main tributaries of the Karasu River. The live fish were transported to the laboratory, and kept in a well aerated aquaria before analysis. Kidney and gill epithelia of fish were used for karyotype analysis. The best treatment parameters for preparing good metaphase chromosome spreads from the cells were optimized as hypotonic 50 minutes (0.075 M KCl) treatment, fixation with carnoy solution at 3:1 ratio (methanol: acetic acid) and a concentration of 5% Giemsa for 35 minutes. It was determined that Chalcalburnus mossulensis had 2n=50 chromosomes by investigation of the chromosome spreads. Chalcalburnus mossulensis karyotypes were determined as being composed of 8 metacentric, 10 submetacentric, 3 subtelocentric and 4 telocentric chromosome pairs (16M+20SM+6ST+8T). The fundamental arm numbers of chromosomes were determined as FN=92. Karyotype symmetry/asymmetry index was 2.12. Karyotype of gill and kidney cells was the same. No sex chromosomes were cytologically detected in the fish species.

Anahtar Kelimeler

Freshwater silver fish, chromosome, karyogram, ideogram

Kaynakça

• Al-Sabti, K. 1991. Handbook of genotoxic effects and fish chromosomes. J. Stefan Institute, Ljubljana, Yugoslavia, 221 pp.
• Arai, R. 2011. Fish Karyotypes: A check list. Springer e–book. Tokyo Berlin Heidelberg New York, 340 pages.
• Collares-Pereira, M.J. 1992. First International Workshop on Fish Cytogenetic Techniques, Concarneau, France, 14-24 September.
• Collares-Pereira, M.J., Prospero, M.I., Bileu, M.I. ve Rodrigues, E.M., 1998. Leuciscus (Pisces, Cyprinidae) karyotypes: transect of Portuguese populations. Genetic and Molecular Biology, 21: 63–69.
• Çolak, A., Sezgin, D. ve Sürgü, Y.S., 1985. Sazangiller Familyasına (Cyprinidae) Ait Beni Balığı (Cyprinion macrostomum Heckel, 1843)’nda Kromozomal Araştırmalar. Doğa Türk Biyoloji Dergisi, 9: 193-195.
• Elçi, Ş. 1994. Sitogenetikte Araştırma Yöntemleri ve Gözlemler. 100. Yıl Üniversitesi Yayınları, Van, 238s.
• Eroğlu, H.E. 2015. Which chromosomes are subtelocentric or acrocentric? A new karyotype symmetry/asymmetry index. Caryologia, 68: 239-245.
• Forresti, F., Almedo Toledo, L.F. ve Ozoufcostaz, C. 1992. First International Workshop on Fish Cytogenetic Techniques, Draft Report and Contributions. Concarneau, France.
• Gaffaroğlu, M. ve Yüksel E. 2004. Cyprinion macrostomus Heckel, 1843 (Pisces: Cyprinidae)’un karyotip analizi. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 5: 235-239.
• Gaffaroğlu, M. ve Yüksel E. 2005. Chalcalburnus mossulensis Heckel, 1843 (Pisces: Cyprinidae)’in karyotipi. Fırat Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 17:114-120.
• Geldiay, R. ve Balık, S. 2009. Türkiye Tatlısu Balıkları. Ege Üniversitesi Basımevi, VI. Baskı, İzmir.
• Gül, S., Çolak, A. ve Sezgin, İ. 2000. Gümüş Balığı’nda (Chalcalburnus mossulensis Heckel,1843) Karyotip Analizi. Doğa Türk Biyoloji Dergisi, 24:657-662,
• Karahan, A. 2007. Garra rufa ve Garra variabilis’in morfometrik ve sitogenetik yönden karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Doktora Tezi, Mersin Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mersin, 123s.
• Khosravanizadeh, A., Pourkazemi, M. ve Nowruz Fashkhami, M.R. 2011. Karyology study on Bleak (Alburnus alburnus) from the South Caspian Sea region. Caspian Journal of Environmental Sciences, 9: 27-36.
• Kuru, M. 2004. Türkiye içsu balıklarının son sistematik durumu. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24: 1-21.
• Levan, A., Fredga, K. ve Sandberg, A.A. 1964. Nomenclature for Centromeric Position on Chromosomes. Hereditas, 52: 201-220.
• Nishikawa, S., Amaoka, K. ve Karasawa, T. 1971. On the Chromosomes of two species of eels (Anguilla). Chromosome Information Service No:12, Sihiminoseki University of Fisheries, Shiminoseki, 27-28.
• Thorgard, G.H. ve Disney, J. E. 1990. Chromosome Preparation and Analysis. Methods for Fish Biology. American Fisheries Society, Bathesda, Maryland, USA, 171-187.
• Yılmaz, İ. 1997. Sitolojik ve Karyolojik Özellikler. Taksonomik Zoolojinin Prensip ve Metodları (Hayvan Taksonomi Dersleri), Oran Yayıncılık, İzmir, 59-126.