Kalkan Avcılığında Kullanılan Uzatma Ağlarının Orta Karadeniz Kıyılarındaki Mevsimsel Av Kompozisyonu

Yıl 2017, Cilt: 17 Sayı: 4, 325 - 334, 01.12.2017

Süleyman Özdemir

https://doi.org/10.17693/yunusae.v17i31121.315881

Öz

Bu araştırmada Türkiye’nin Karadeniz
kıyılarının ortasında yer alan Sinop ve çevresinde kalkan avcılığında
kullanılan uzatma ağlarının av kompozisyonunun mevsimsel olarak değişiminin
belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma Eylül 2015 – Temmuz 2016 tarihleri arasında 320 mm
göz açıklığındaki multifilament sade uzatma ağlarıyla toplam 8 denemede
gerçekleştirilmiş ve 100.139 kg kalkan (Scophthalmus
maximus), 716.659 kg vatoz (Raja
clavata) olmak üzere toplam 816.798 kg balık avlanmıştır. Ayrıca ağlara 2 adet tırtak (Delphinus
delphis) ve 7 adet mutur (Phocoena
phocoena) tesadüfi av olarak yakalanmıştır. Yapılan istatistiksel
değerlendirme sonucunda mevsimsel olarak kalkan ağlarının av kompozisyonunda
gözlenen farkın önemli (P<0.05) olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Scophthalmus maximus, Raja clavata, uzatma ağı, av kompozisyonu

Kaynakça

• Akşıray, F., 1987. Türkiye deniz balıkları ve tayin anahtarı (II. Baskı). İ.Ü. Rektörlüğü Yayınları, Yayın No: 3490, İstanbul, 811 s.
• Anonim, 1986. Resmi Gazete, 5.12.1986 tarihli ve 86-11264 sayılı kararname, 17 Aralık 1986 tarih, 19314 sayılı Resmi Gazete.
• Anonim, 2012. Ticari amaçlı su ürünleri avcılığını düzenleyen 3/1 numaralı tebliğ. Tebliğ no: 2012/65, Sayı: 28388, 18 Ağustos 2012, 112 s. Ankara.
• Anonim, 2016. Ticari amaçlı su ürünleri avcılığını düzenleyen 4/1 numaralı tebliğ. Tebliğ no: 2016/35, Sayı: 29800, 13 Ağustos 2016, 68 s. Ankara.
• Bat, L. 2014. Heavy metal pollution in the Black Sea. In: Düzgüneş, E. Öztürk B. ve Zengin M. (Eds.), Turkish Fisheries in the Black Sea. Published by Turkish Marine Research Foundation (TUDAV), Publication number: 40, Istanbul: 71-107.
• Bilgin, S. Şahin, C. Kalaycı, F. Köse, Ö. Yeşilçiçek, T. Bal, H. Ve Taşçı, B. 2013. Karadeniz yunusları ve balıkçılıkla etkileşimi: karaya vuran yunuslar (rize-artvin kıyı şeridi) ve kalkan dip uzatma ağlarının etkisi. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, BAP Proje Sonuç Raporu, Proje No:2010.103.03.02, 100 s.
• Erdem, E. 1996. Kalkan (Psetta maxima Palas 1881) balığı avcılığında kullanılan sade uzatma ağlarının seçiciliği üzerine bir araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi 64 s. Samsun.
• Erdem, Y., Özdemir, S., Büyükdeveci, F. ve Özsandıkçı, U., 2017. Sinop bölgesindeki balıkçılık alt yapısının ve su ürünleri avcılığında kullanılan av araçlarının teknik özelliklerinin belirlenmesi. Sinop Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Koordinatörlüğü Proje No: SÜF-1901.14-05, Sinop.
• Ergüven, N.S. 2014. Karadeniz’de deniz alanı sınırlandırması davası (Romanya / Ukrayna) ve uluslararası hukuk açısından etkileri. Ankara Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi 63(2), 309-328.
• FAO, 2016. FAO Yearbook – Fishery and aquaculture statistics 2014, Food and Agrıculture Organization of the United Nations, Rome, ISBN 978-92-5-009268-3.
• Karakulak, F.S. 2016. Karadeniz dip balıkları ve koruma stratejileri. Karadeniz ve Balıkçılık Çalıştayı. 13-14 Ekim 2016, Sinop.
• Nikolsky, G.V. 1980. Theory of fish population dynamics as the biological background for rational exploitation and management of fishery resources, (Trans. By Bradley, J.E.S. Edited by Jones, R.) Bishen Singh Mahendra pal Singh (India) and Otto Koeltz Science Publishers (Germany), Delhi, 323 p.
• O’Shaughnessy, K.L., Dahn, R.D. ve Cohn, J.M. 2015. Molecular development of chondrichthyan claspers and the evolution of copulatory organs. Natura Communications, 6(6698).
• Özdemir, S. 2006. Dip trolünde uygulanan kare gözlü pencerenin konumu ve göz açıklığının farklı türlerin yakalanabilirliği üzerindeki etkisi. O.M.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 164 s. Samsun.
• Özdemir, S. ve Erdem, E. 2011. Karadeniz’in farklı av sahalarında demersal trol ile avlanan mezgit (Merlangius merlangus euxinus, N.) ve barbunya (Mullus barbatus ponticus, E.) balıklarının av miktarı ve boy kompozisyonlarının karşılaştırılması. Journal of FisheriesSciences.com, 5(3):196-204.
• Özdemir, S., Erdem, Y. ve Erdem, E. 2012. The determination of size selection of whiting (Merlangius merlangus euxinus) by square and diamond mesh codends of demersal Trawl in the southern part of Black Sea. Turkish Journal of Fisheries and Aquatic Sciences, 12:407-410.
• Öztürk, B., Fach, B.A., Keskin, Ç., Arkın, S., Topaloğlu, B. ve Amaha Öztürk, A. 2017. Prospects for marine protected area in Turkish Black Sea. In: Manegemet of Marine Protected Areas, A Network Respective 247-262. (Ed. Paul De Goriup, published Wiley Blackwell 2017 U.K.
• Öztürk, B., Oral, M., Topaloğlu, B., Bat, L., Okudan Arslan, E.Ş., Özgür Özbek, E., Sezgin, M., Tonay, A., Amaha Öztürk, A., İsfendiyaroğlu, S. ve Uysal, İ. 2013. Red Data Book Black Sea Turkey. Turkish Marine Research Foundation, İstanbul, Publication Number, (38):223 p.
• Pauly, D. 1984. Fish population dynamics in tropical waters: a manual for use with programmable calculator. ICLARM Studies and Reviews, Manila, Philippines, 8: 325.
• Rothchild, B.J. 1977. Fishing effort, in Fish Population Dynamics, J.A. Gulland (ed.), London, John Wiley & Sons: 96-115.
• Ryland, J.S. ve Ajayi, T.O. 1984. Growth and population dynamics of three Raja species (Batoidei) in Camarthen Bay, British Isles. 1. Cons. Int. Explor. Mer. 41: 111-120.
• Sağıroğlu, M., 1985. Kalkan balığının Karadeniz sahillerindeki yayılışlarının araştırılması projesi ara raporu. T.C. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı Samsun İl Müdürlüğü, Proje No:82A050030-2, 17 s.
• Samsun, N. 2004. Sinop yöresinde avlanan kalkan (Scophthalmus maeoticus Pallas,1811) balıklarının, bazı biyolojik özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir araştırma. O.M.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 165 s. Samsun.
• Shlyakhov, V.A. ve Daskalov, G.M. 2008. The state of marine living resources, 321-358 pp. (In: State of Environment of the Black Sea, Ed.Temel Oğuz. Commission on the Protection of the Black Sea Againts Pollution. Published by Referans Ltd.Şti., İstanbul.
• Tonay, A.M. ve Öztürk, B. 2003. Cetecean bycatch-turbot fisheries interaction in the western Black Sea. Workshop on Demersal Resources in the Blazk Sea and Azov Sea, 1-8 p.
• Tonay, A.M. 2011. Monitoring of cetacean mortality in the Turkish Western Black Sea Coast during 1999-2009. Bilateral Joint Program People-to-people exchange between Japan and Turkey tied with ocean. 2-11 November 2011, Tokyo, Japan.
• TUİK, 2017. Su Ürünleri İstatistikleri, Dinamik Sorgulama, http://www.tuik.gov.tr/ (giriş 06.03.2017)
• Walker, P., Howlett, G. ve Millner, R. 1997. Distribution, movement and stock structure of three ray species in the North Sea and eastern English Channel. ICES Journal of Marine Science 54: 797-808.
• Zengin, M. 2000. Türkiye’nin Doğu Karadeniz Kıyılarındaki Kalkan (Scopthalmus maeoticus, Palas, 1811) Balığının Biyo-Ekolojik Özellikleri ve Populasyon Parametreleri Doktora Tezi, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Zengin, M. 2003. Yetiştiricilik Yoluyla Üretilen Kalkan Balığı (Psetta maxima) Yavrularının Doğal Stoka Katılımları ve Biyoekolojik Özelliklerinin İncelenmesi, (TAGEM/HAYSÜD /2000 /12/01/010) Proje Sonuç Raporu, Su Ürünleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Trabzon.