ERKEN DÖNEM CUMHURİYET DÖNEMİ ÖNCESİ VE SONRASINDA TÜRK KADINI

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 26 - 47, 01.01.2017

Beren Safranbolulu

Öz

Bu çalışmanın amacı; Türk kadınının Cumhuriyet döneminden önceki ve sonraki değişen toplumsal

konumunu araştırmaktır. Ek olarak, Türk kadınına erken Cumhuriyet döneminde sağlanan haklar ve yeni

rejimin ideal Türk kadınına bakış açısına dair görüşler ele alınacaktır. Genç Türkiye Cumhuriyeti’ni modern-

Batılı bir ülkeye dönüştürmek yolunda Türk kadınının sosyal statüsünü kökten değiştirmenin ve kadınlarımızı

kendine güvenen, sorumluluk sahibi vatandaşlar yapmanın Kemalist rejimin en temel hedeflerinden olduğu

inkar edilemez bir gerçektir. Bununla ilgili birçok iddia ortaya atılmıştır. Bunlardan bir tanesi; Türk kadınının,

haklarını yeni rejim sayesinde, hiçbir emek göstermeksizin, tepeden inme bir şekilde elde ettiğidir. Bir diğeri;

Türk kadınının, siyasal haklarına diğer milletlerin kadınlarından daha önce kavuşması nedeniyle onlardan

daha önde olduğu savıdır. Türkiye Cumhuriyeti’nin erken dönemlerine dair diğer bir iddia ise, Türk kadınının

yeni imajının bir modernleşme ve Batılılaşma göstergesi olarak kullanıldığına dairdir. Bu iddiayı doğrulayan

veya çürüten başka argümanlar mevcuttur. Bu bağlamda, yeni rejimin, dönemin kadın hareketlerine ve

örgütlenmelerine karşı aldığı tavır da birçok yönden tartışma konusu olmuştur. Atatürk reformlarının Türk

kadınını güçlendirdiği ortadadır; ancak genç Cumhuriyet rejiminin kadınlara yönelik izlediği politikalar kendi

içinde çelişkiler taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk kadın hakları;Türkiye Cumhuriyeti dönemi; genç Cumhuriyetin kadınları;Mustafa Kemal ve kadın hakları;Türk Kadın Birliği, Nezihe Muhiddin;Türk kadınının politik hakları;

Kaynakça

• ABADAN-UNAT, Nermin (1981); Women in Turkish Society (D. Kandiyoti & M. B. Kıray, Eds.), Leiden: Brill
• ARIKAN, Türkan (1984); Atatürk’ün Türk Kadını Hakkındaki Görüşlerinden Bir Demet, Ankara: TBMM
• AVCI, Yasemin (2009). ‘’Osmanlı Devleti’nde Tanzimat Döneminde Otoriter Modernleşme ve Kadının
• Özgürleşmesi Meselesi’’. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, s: 5-14
• BERKTAY, Fatmagül (2003); Tarihin Cinsiyeti, İstanbul: Metis Yayınları
• BİRİCİKOĞLU, Hale (2006), ‘’Türk Modernleşmesinde Kadın’’, Second International Conference on Women’s
• Studies (EMU-CWS, 2006)
• CAPORAL, Bernard (1982); Kemalizmde ve Kemalizm Sonrasında Türk Kadını (1919-1970) , (çev. Dr. Ercan
• Eyüboğlu), Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
• COŞAR, Hasan (2013); Tarihte ve Günümüzde Kadın, Ankara: Sınırsız Kitap ve Yayıncılık