ÇOK ULUSLU İMPARATORLUKLAR ÇAĞININ SONUNA DOĞRU AVUSTURYA (-MACARİSTAN) İMPARATORLUĞU’NUN DIŞ POLİTİKASININ ANA HATLARI: 1848-1914

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 6, 56 - 72, 16.07.2019

Bilge Karbi

Öz

Bu makale, Avusturya’nın 19. Yüzyılın ikinci yarısından itibaren dış politikasını ana hatları ile ele almaktadır. Avusturya’nın coğrafi konumu ve çok uluslu yapısı dış politikanın en önemli belirleyici etkenleridir. Bu dönemde Avrupa’nın milliyetçi fikirlerle sarsılması en çok Avusturya’yı etkilemiştir. Avusturya’nın çok uluslu yapısı imparatorluğun son döneminde karşı karşıya kaldığı en kritik iç ve dış sorunların kaynağıdır. Balkanlardaki ulus devletleşme sürecinde, Birinci Dünya Savaşı (1914-1918) bir dönüm noktasıdır. Nitekim savaşın nedenleri, Avusturya’nın 19. Yüzyılın ikinci yarısındaki dış politikasının analizi için ip ucu verir. Savaştan sonra imparatorluğun dağılmasıyla birçok yeni ulus devlet kurulmuştur. Avusturya ise sınırları daralmış bir Alman devleti olarak varlığını sürdürmektedir

Anahtar Kelimeler

Avusturya-Macaristan, Milliyetçilik, 19. yüzyıl

Kaynakça

• Armaoğlu, Fahir,19. Yüzyıl Siyasi Tarihi (1789-1914), Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1997.
• Beydilli, Kemal, “Avusturya”, İslam Ansiklopedisi, TDV, 4. Cilt, İstanbul 1991, s. 178-179.
• Black, Jeremy, Dretnot, Tank ve Uçak: Modern Çağda Savaş Sanatı 1815-2000, çev. Yavuz Alogan, Kitabevi yay. İstanbul 2003.
• Bridge, F.R., “Habsburg Monarşisi ve Osmanlı İmparatorluğu:1900-1918”, Osmanlı İmparatorluğu’nun Sonu ve Büyük Güçler, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, çev. Ahmet Fehmi, İstanbul 1999.
• Bridge, F.R., “Österreich (-Ungarn) Unter den Grossmächten”, Die Habsburgermonarchie im System der Internationalen Beziehungen, Cilt 4, Kısım 1, yay. haz. Peter Urbanitsch, Adam Wandruszka, Viyana, 1989.
• Clark, Christopher, Uyurgezerler: Avrupa 1914’te Savaşa Nasıl Girdi? , Pegasus yay. İstanbul 2017,Gencer, Ali İhsan, “Berlin Antlaşması”, İslam Ansiklopedisi, TDV, 5. Cilt, İstanbul 1992, s. 516-517.
• Hacısalihoğlu, Mehmet, “Makedonya”, İslam Ansiklopedisi, TDV, 27. Cilt, Ankara 2003, s. 437-444.
• Hacısalihoğlu, Mehmet, Jön Türkler ve Makedonya Sorunu: 1890-1918, Tarih Vakfı Yurt Yay. İstanbul 2008.
• Hamann, Brigitte, Österreich: Ein Historisches Portrait, C.H. Beck, Münih 2009.
• Hannig, Alma, “Österreich: Entscheidung zum Krieg”, Der Preussisch-Österreichische Krieg 1866, yay. haz. Winfried Heinemann, Lothar Höbelt, Ulrich Lappennküper, Ferdinand Schöningh, 2018.
• Hannig, Alma, “Die Balkanpolitik Österreich-Ungarns vor 1914”, Der Erste Weltkrieg auf dem Balkan-Perspektiven der Forschung” yay. haz. Jürgen Angelow, Berlin, 2011.
• Hantsch, Hugo “1866 und die Folgen”, Der Österreichisch-Ungarische Ausgleich von 1867: Vorgeschichte und Wirkungen, Verlag Herold, Viyana 1967.
• Hart, Basil Liddell, Birinci Dünya Savaşı Tarihi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 2018.
• Haslinger, Peter, “Avusturya-Macaristan”, Savaştaki İmparatorluklar: 1911-1923”, yay. haz. Robert Gerwarth, Erez Manela, çev. Gül Çağalı Güven, İletişim Yay., İstanbul 2016.
• İşçi, Onur, “Monarşi ve Modernite: Çek Milliyetçiliği ve Habsburg İmparatorluğu’nun Son Dönemi”, DTCF Dergisi, Sayı 57, 2017.
• Lonnie R. Johnson, Central Europe: Enemies, Neighbours, Friends, Oxford University Press,Kaan, Robert A. Kaan, Werden und Zerfall des Habsburgerreiches, Verlag Styria, Graz 1962.
• Koralka, Jiri, Die Habsburgermonarchie 1848-1918: Die Habsburgermonarchy im System der Internationalen Beziehungen, Band VI, 2. Teil, Der österreichischen Akademie der Wissenschaften, Viyana 1993.
• Kraus, Hans-Christoph, “Die politische Neuordnung Deutschlands nach der Wende von 1866”, Der preussisch-österreichische Krieg 1866, Winfried Heinemann, Lothar Höbelt, Ulrich Lappennküper, Ferdinand Schöningh, 2018.
• Kutlu, Sacit, Milliyetçilik ve Emperyalizm Yüzyılında Balkanlar ve Osmanlı Devleti, İstanbul Bilgi Üniversitesi yay. İstanbul 2018.
• John W. Mason, The Dissolution of the Austro-Hungarian Empire: 1867-1918, Longman, Londra, 1994,
• Lonnie R. Johnson, Central Europe: Enemies, Neighbours, Friends, Oxford University Press,
• Regele, Oskar “Österreichs Kriegs 1866”, Der Österreichisch-Ungarische Ausgleich von 1867: Vorgeschichte und Wirkungen, Verlag Herold, Viyana 1967.
• Thorsten Loch, Lars Zacharias, “Königgratz 1866: Dir Operationen zwischen dem 22. Juni und 3. Juli”, Österreichische Militaerische Zeitschrift, Cilt 6, 2010.
• Tokay, Gül, Makedonya Sorunu, AFA yayınları, İstanbul 1996.
• Unterreiner, Katrin,Kaiser Franz Joseph 1830-1916: Mythos und Wahrheit, Christian Brandstaetter Verlag, Viyana 2006
• Vajda, Stephan, Felix Austria: eine Geschichte Österreichs, Überreuter, Viyana 1980
• Zöllner, Erich, Geschichte Österreich, Verlag für Geschichte und Politik, Wien 1979.