Köpeklerin Termal Yanıklarında Antioksidanların Yara İyileşmesi Üzerine Etkileri

Yıl 1999, Cilt: 5 Sayı: 1-2, 26 - 37, 13.06.1999

Kamil Sağlam Bahtiyar Bakır

Öz

Bıı çalışmada; köpeklerde deneysel olarak oluşturulan termal yanıklarda antioksidan ajanların; klinik yara iyileşmesi, bazı biyokimyasal kan parametreleri ve histopatolojik bulgular üzerindeki etkileri araştırıldı. Çalışma materyalini, ortalama 15 kg ağırlığında, yaşları 1-3 arasında değişen, sağlıklı 20 adet melez köpek oluşturdu. Köpekler 5'erli 4 gruba ayrılarak, göğüs çeperi tıraş ve dezenfekte edildikten sonra penthotal sodyum ile genel anestezi altında, kızgın zeytin yağında ısıtılmış özel demir damga ile 4-5 saniye temas sonucu, üçüncü derece termal yanık oluşturuldu. Yanık sonrası ilk yarım saat içinde tüm gruplara gümüş sıılfadiasine kreml sürüldü. K grubuna klasik yara tedavisi uygulandı, diğer gruplara silverdin kremle birlikte 10 gün süreyle C grubuna parenteral vitamin-C; E grubuna parenteral vitamin-E ve P grubuna oral pentoxify iline verildi. Klinik olarak tüm gruplarda; 1, 3,7,15 ve 22. günlerde, yanık yarada ödem oluşumu, irinleşme durumu, eskarın atılmaya başlama ve bitiş süreleri gün , yara iyileşme alanları cm incelennerek karşılaştırıldı. Histopatolojik olarak, tüm gruplardan sağlam ve yanık dokuyu kapsayan örnekler alınarak; ödem, PNL, fıbroblastik aktivite kollajen gelişimi, epitelizasyon ve granulasyon dokusu gelişiml incelenerek değerlendirildi. Biyokimyasal olarak köpeklerin yanık öncesi normal kanları, yanık sonrası 1, 3, 7 ve 15. günlerdeki değişiklikler ile istatistiki olarak karşılaştırıldı. Biyokimyasal değerlendirmede; seum MDA, potasyum ve sodyum konsantrasyonları, AST ve ALT aktiviteleri incelendi. Klinik, biyokimyasal ve histopatolojik bulgularda, K, C, E ve P gruplarında anlamlı değişiklikler gözlendi. Klinik bulgularda; vitamin-C ve vitamin-E’nin ödem oluşumu, irin olgusu, eskarın atılma süresi ve yara iyileşmesinde olumlu etkisi görüldü. Biyokimyasal parametrelerde; K grubunda MDA, AST ve ALT değerlerinde anlamlı artışlar, potasyum değerlerinde azalma tespit edildi. Sodyum değerlerinde ise anlamlı değişiklik görülmedi. C ve E gruplarında MDA, ALT, AST, Sodyum ve Potasyum değerlerinde istatistiki olarak anlamlı değişikliğe rastlanmadı. P grubunda istatistiki olarak MDA, AST, ALT değerlerinde artış ve Potasyum konsantrasyonunda anlamlı azalma görüldü. Sodyum değerlerinde anlamlı değişiklik görülmedi. Histopatolojik bulgularda, C, E ve P gruplarında; PNL infıltrasyonu, fıbroblast aktivitesi, kollagen ve epitelizasyon gelişiminde önemli gelişmeler tespit edilmiş ve ayrıca graniilasyon dokusu gelişiminde C ve E gruplarında artış görülmüştür. Sonuç olarak, yanık yaraların tedavisinde, vitamin-C ve vitamin-E kullanımının yanık sonrası gelişen patofızyolojik olayları azalttığı ve yara iyileşmesine katkıda bulunduğu, ancak pentoxifylline ’nin yara iyileşmesindeki etkisinin daha kapsamlı araştırılması gerektiği kanısına varıldı

Anahtar Kelimeler

Köpek, Termal yanık, Antioksidan, Yara iyileşmesi

The Effects of Antioxidaııts oıı Wound Healing in Thermal Burııs in Dogs

Öz

. İn this study; the ejfect of antioxidant agents on vvoımd healing, biochemical blood parameters and histologic changes on experimental thermal burns were tested in dogs. The study consisted of 20 dogs, aged between 1 and 3 years yveighting about 15 kgs. Each group consisted of 5 dogs. After shaving and cleaning of the area grade 111. experimental burns were created on the thorax bilaterally by application of a hot iron marker for 4-5 seconds. Half an hoıır after burııs silver sıılphadiasine was applied on the area in ali groups. Classical bum therapy yvasapplied to group K, paranteral vitamin C was given to the animaisin group C, parenteral vitamin E was administered to group E, per oral pentoxifylline was given to group P for 10 days. Beginning and resolution of edema, inflammation, scar tissııe and area of burns were exanıined clinically, and compared in each group, on the İst, 3rd, 7th, 15th and 22nd days. Histological analysis of PNL, fıbroblastic activity, collagen synthesis, epithelisation and granulation tissııe was performed on the samples takenfrom normal and granıılation tissues. Blood samples were collected before and after 1, 3, 7 and 15 days following the burns and plasma MDA, Na, K, AST and ALT levels were compared in ali groups. Clinical, biochemical and histopathological changes were statistically significant in ali grooups. Vitamin C and vitamin E had positive ejfect on edema, inflammation and wound healing. Changes of MDA, AST, K and ALT in group K were statistically signifıcant. The dijference in the sodium concentration was not statistically significant p>0.05 . In groupsC and E, there was not signifıcant dijferance in MDA, ALT, AST levels ain group N and K p>0.05 . In group P MDA, AST, ALT increased and K decreased significantly. Concentration of Na w as similar in ali groups. Histological analysis showed significant increases in PNL infıltration, fibroblast activity, collagen synthesis and epitelization in groups C, E and P, formation of granulation tissue was better in groups C and E. In conclusion; in the treatment of burns, vitamin C and vitamin E vvas found decrease the pathologic changes and had a positive effect during yvound healing but further clinical experimental studies need to be done to find out the effect of pentoxifyiline on wound healing

Anahtar Kelimeler

Dog, Termal yvound, Antioxidan, Wound healing

Kaynakça

• Matsuta T, Tanaka H, Shimazaki S, Matsuta H, Reyes H (1992): High-Dose Vitamin C Therapy for Extensive Deep Dermal Bums. Burns. 18(2), 127-131
• Akkuş, I (1995): Serbest Radikaller ve Fizyopatolojik Etkileri. Mimoza Yayınları. Konya.
• Goodvvin CW, Finkelstein JL and Madden MR (1994): Burns. Principles of Surgery. Sixth Edition. Edit. Spencer, SS. Volüme 1 S: 225-277. 4.
• Westerhof W, Wanscheidt W (1994): Proteolytic Enzymes and Wound Healing. P 31-47. Springer-Verlag Berlin Heidelberg Printed in Germany.
• Rubanyi GM (1989): Vascular Effects of Oxygen-Derived Free Radicals. Free Radic. Biol. Med. 4(2): 107-120.
• Matsuta T, Tanaka H, Reyes HM, Richter HM. Hanumadas MM, Shimazaki S, Matsuta H and Nyhus LM (1995): Antioxidant Therapy Using High
• Dose Vitamin C: Reduction of Postburn Resuscitation Fluid Volüme Requirements. World Journal of Surgery. 19, 287-291. 7.
• Thomas MJ (1995): The Role of Free Radicals and Antioxidants: How Do We Know That They Are Working? Critical Reviews in Food Sci. and Nutr. 35, 21-29 8.
• Seaz JC, Ward PH, Gunter B, Vivaldi E (1984): Superoxide Radical Involvement in the Pathogenesis of Bum Shock. Circ. 12: 229. 9.
• Weisiger, RA (1986): Oxygen Radicals and İschemic Tissue Injury. Gastroenterology. 90 (2), 494-496.
• Deby C Pincemailk J (1988): Oxygen Toxicity, Free Radicals, and Defense Mechanism. in Funfgeld E.W. (Edi). Rokan Ginglo Biloba. Recent Result in Pharmacology and Clinic. Springer-Verlag. P 57-70.
• Kılınç K (1985): Oksijen Radikalleri: Üretilmeleri, Fonksiyonları, ve Toksik Etkileri. Biyokimya Dergisi. 10(21): 60-89.
• Özdemir G (1993): Reaktif Oksijen Partikülleri (ROP) (Oksidan Moleküller, Serbest Radikaller). Roch Bilimsel Eserler Serisi.
• Reilly PM, Schiller HJ, Bulkley GB (1991): Pharmacologic Approach to Tissue înjury Mediated by Free Radicals and Other Reactive Oxygen Metabolites. Am. J. Surg 161: 488-503.
• Kumar R, Seth RK, Sekhon MS, Bargava JS (1995): Serum Lipid Peroxide and Other Enzyme Levels of Patients Suffering from Thermal Injury. Burns. 21, (2) 96-97.
• Rundus C, Petersen VM, Sirment RZ, Hansbrough J, Robinson RA (1984): Vitamin-E Improves Celi- Mediated Immunity in the Burned Mouse: A Preliminary Study. Burns. 11, 11-15.
• Thomson PD, Till GO, Woolliscroft JO, Smith DJ, Prasad JK(1990): Superoxide Dismutase Prevents Lipid Peroxidation in Burned Patients. Bums. 16. (6), 406-413.
• Bozkır DM (1993): Deneysel Kornea Alkali Yanıklarında Serbest Radikalerin Rolü, Tedavide Ginglobiloba ve Deferoxaminin Etkisi. Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Uzmanlık Tezi.Kayseri.
• Demling R, LaLon C, Knox J, Young YK (1991): Fluid resuscitation with deferoxamine prevents systemic bum-induced oxidant injury. J. îr Dent. Assoc. 31(4), 538-543
• Yang JY (1990): Clinical Application of Collagen Sheet, Ycwm, as A Bum Wound Dressing. Burns. 16(6) 457-461.
• Bakır B, Dilek ON, Dilek FH, Bildik A, Alkan î (1996): Tavşanlarda üçüncü derece yanıklarda heparinin etkisi: Deneysel Çalışma. Veteriner Cerrahi Dergisi. 2(1),10-13.
• Şener S (1990): Veteriner Klinik Farmakoloji ve Formüller. Pethask Veteriner Hekimliği Yay. No 1.
• Simon GA, Schmit P et al. (1994): Wound Healing after Laser Injury to Skin the Effect of Occlusion and Vitamin-E. J. Fharm. Sci. 83(8) P 1101-6.
• Alegre ML (1991): Evidence That Pentoxifylline Reduces Anti-Cd3 Monoclonal Antibody-Induced Cytokine Realise Syndrome. Transplantation . 52: 674-79.
• Churc DF, Pryor WA (1985): Free Radical Chemistry of Cigarette and İts Toxicological Implications, Environs. Health, Perspect. 64, 111- 117.
• Anwer MS, Engelking LR, Gronwall R, Klentz RD (1976): Plasma Bile Acid Elevation Following CCİ4 Induced Liver Damage in Dogs, Sheep, Calves and Ponies. Res. Vet. Scien. 20 (2): 127-130.
• Granger DN, Adkinson D, Hollwart ME et al. (1985):Role of Oxygen Free Radicals in îschmia in İschemia-Reperfusion Injury to the Liver (Abstr). Gastroenterology. 88: 1662.
• Ephynal-Roche.: Roche Müstahzarları Sanayi A.Ş. İstanbul.
• Bieri JG, Corash Let al. (1983): Medical uses of vitamin E. N.Eng. J.Med. 308:1063-1071.
• Mian E, Mian M, Beghe F (1992): Yara İyileşmesinde Farmakolojik bir Yaklaşım Olarak Kollajen. İnt. J. Tiss. Rac Xiv (Suppl.) 1-9. Araştırma No. 65. Ekim 1993.
• Curtis PA, Yarbrough DR (1979): Yanıklar. Temel Cerrahi. (Sabiston). Edit: Sabiston, DC Çeviri edit: Kazancıgil A, Çeviri: Mındıkoğlu, MN, 1. Baskı. S 549-586. Güven Kitabevi Yay. No. 101 C. 1,. Ankara.
• îmamoğlu K (1988): Cerrahi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Yay. Sayı: 449. C.l. Ankara.
• Değerli Ü (1983): Genel Cerrahi. İstanbul Tıp Fak. Vakfı. Yayın N: 6. İstanbul.
• Solem LD, Dimick AR, Hartford EE (1984): Comprehensive Rehabilitation of Bums. Edit: Fisher, SV and Helm, PA p 9-63. Baltimor.USA
• Gallin JL, Malech HL (1988): Role of the Neutrophil in Hoşt Defence and înflamation. in : Mandel, G.L. Novick,W.J. Jr, Eds. Pentoxifylline and Leukocyte Function. Somerville, N.J.: Hoechst-Roussel Pharmaceuticals, 1-17.
• Halliwel B (1989): Free Radicals, Reactive Oxygen Species and Human Disease: A Critical Evaluation with Special Reference to Atherosclorosis. Br. J. Exp. Pathol. 70, 737-757.
• Ciufetti G, Mercury M (1991): Use of Pentoxifylline as an Inhibitor of Free Radical Generation in Peripheral Vascular Disease. Results of a double- blind Placebo-Controlled Study. Eur. J. Clin. Pharmacol 41(6): 511-515.
• Hiramatsu M, İzawa Y, (1984): Serum Lipid Peroxide Levels of Patients Suffering from Thermal înjury. Burns. 11. 111-116.
• Sclafani L, Shimm P (1986): Protective Effect of Vitamin E in Rats with Acute Liver înjury. Jpen.J. Parenter Enteral Nutr. 10(2): 184-187.
• Gude ZZH, Kiashko AA (1980): Lipid peroxidation and State of certain components of anti-oxidant system in the liver of animals with bums. Ukr. Biokhim ZH. 52(l):46-51.
• Hude ZZH, Harian MP (1975): Influence of Galascorbin on the Levels of Potassium and Sodium in the Organs and Tissues of Guinea Pigs in Burn Disease. Ukr. Biokhim Zh. 47(1): 110-115.
• Mert N (1996): Veteriner Klinik Biyokimya. Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı. Yayın No: 12. Bursa.
• Turgut K (1995): Veteriner Klinik Laboratuvar Teşhis. Özel Baskı. S.Ü.Vet. Fak. Konya.
• Bendich A (1988): Antioxidant Vitamins and îmmune Responses. în: Chandra, R.K. (Ed), Nutrition and Immunology. New York: Alan R. Liss. P125.
• Nelson JL, Alexander W, Jacobs PA (1992): Metabolic and îmmune Effects of Enteral Ascorbic Acid after Burn Trauma. Bums. 18 (2). 92- 97.
• Manşon Pn, Narayan KK (1983): Improved Survival in Free Skin Flap Transfer in Rates. Surgery .99:211-214.
• Zapata Sirvent R, Hansbrough J, Robinson WA (1984): Vitamin E Improves Cell-Mediated îmmunity in the Burned Mous, A Preliminary Study. Bums İnci Term înj. 11(1). P 11-5.
• Haberal M, Hamaloğlu E (1988): The Effect of Vitamin E on îmmune Regulation after Thermal înjury. Qual Assur. 14(5):P 388-393.
• Chai J, Guo Z (1995): Protective Effects of Vitamin E on Impaired Neutrophil Phagocytic Function in Patients with Severe Bum. Chung Hua Cheng Hsing Shao Shang Wai Ko Tsa Chih. 11(1)32-35
• Berman B, Duncan MR (1990): Pentoxifylline Inhibits the Proliferation of Human Fibroblasts Deıived from Keloid, Scleroderma and Morphoea Skin and Their Production of Collagen, Gycosaminoglycans and Fibronectin. Br. J. Dermatol. 123β): 339-346.
• Duncan Mr, Haşan A (1995): Pentoxifylline, Pentifylline, and înterferons Decrease Type I and III Procollagen Mrna Levels in Dermal Fibroblasts: Evidence for Mediation by Nüklear Factor 1 Down-Regulation. J.Invest. Dermatol. 104(2):282-286 .