Eimeri türleri ile doğal ve deneysel enfekte edilen kuzularda bazı biyokimyasal ve hematolojik parametreler

Yıl 2001, Cilt: 7 Sayı: 1-2, 146 - 151, 01.06.2001

Abdurrahman Gül Serdar Değer

Öz

Bu çalışma, Eimeria türleri ile deneysel olarak coccidiosis oluşturulan koyunlarda hematolojik ve bazı biyokimyasal parametrelerin seviyelerinin tespiti amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 1-6 aylık 20 adet Akkaraman kuzusu 10’arlı gruplar halinde deney ve kontrol grubu olarak kullanılmıştır. Deney grubunu oluşturan kuzulara E. parva, E. ovinoidalis E. ahsata, E. ovina E. crandallis E. pallida, E. granulosa E. faurei ve E.intricata 5X106 adet sporlanmış Eimeria ookistleri otomatik bir enjektör vasıtasıyla içirilerek deneysel enfeksiyon meydana getirilmiştir. Deney ve kontrol grubunu oluşturan hayvanlardan enfeksiyon öncesi ve enfeksiyon sonrası 7., 14., 21. ve 28. günlerde kan alınarak hematolojik parametreler eritrosit. lökosit, hematokrit ve hemoglobin ile biyokimyasal parametreler serum demir, bakır ve çinko ölçüldü.Coccidiosis ile doğal enfekte edilen kuzular, kontrol grubu ile karşılaştırıldığında eritrosit, hemoglobin ve hematokrit değerlerinde istatistiksel olarak önemli bir azalma, lökosit değerlerinde ise bir artma tespit edilmiştir. Buna karşılık demir, bakır ve çinko değerlerinde de bir azalmanın olduğu tespit edilmiştir

Anahtar Kelimeler

Koyun, Eimeria, Biyokimyasal ve hematolojik değerler

Some biochemical and hematological parameters in sheep ııaturally or artifically infected with coccidia

Öz

This study was performed to evaluate the haematological and some biochemical parameters in sheep infected naturally or experimentally with Eimeria species. In this study, 20 Akkaraman lambs 1-6 months old were used as control group 10 lambs and experimental group 10 lambs . Eimeria oocysts Eimeria parva, E. ovinoidalis, E. ahsata, E. ovina, E. crandallis, E. pallida, E. granulosa, E. faurei and E. intricata were inoculated orally to lams in the Experimental Group with a syringe containing 5X106 oocyst to obtain experimental infection. Blood samples were taken from control and experimental animals at before the infection and after the infection 7th, 14th, 21th and 28th days for haematological parameters eritrocyte, leucocyte, hemotocrit and hemoglobin and for biochemical parameters ferric, cupper and zinc .Statisticly, the levels of eritrocyte, hemoglobin and hemotocrit were found signifıcantly decreased, while the level of leucocyte increased in lambs infected with Eimeria sp. în contrast, the levels of iron, cupper, zinc were found to be decreased

Anahtar Kelimeler

Sheep, Eimeria, Biochemical and hematological parameters

Kaynakça

• Mimioğlu M, Göksu K, Sayın F: Veteriner ve Tıbbi Protozooloji II. Ankara Üniversitesi Basımevi 607-684, (1969).
• Rue J. and Brinton L: Diseases of sheep. Wyoming State Vterinaıy Laboratory Universitiy of Wyoming, Laramie. Second Edition. Lea & Febiger. Philadelphia, (1982).
• Gjerde B, Helle O: Effects of leucocyte extract, levamisole and Sulphadimidine on on natural Coccidial Infections (Eimeria spp.) in young lambs. Açta Vet Scand 28 (1): 33-45, (1987).
• Kreier JP and Baker JR: Paıasitic Protozoa, Ailen and Unwin, Boston. 132-145,(1987).
• Urquhart GM, Armour J, Duncan JL, Dunn AM, Jennings FW: Veterinary Parasitology, First published, Printed in Great Britian at the Bath Press, Avon, (1987).
• Georgi JR, Theodories V: JParasitology for Veterinarians. Third Edition. W.B Saunders Company, Philadelphia, London, Toronto 186-187,(1980).
• Taşçı S, Ağaoğlu ZT, Değer S: Endoparazitlerle doğal enfekte koyunlarda antelmintik ilaçlarla yapılan tedavi öncesi ve sonrasında kan parametrelerinde meydana gelen değişiklikler. Y Y Üniv Vet Fak Derg 3(1-2): 123-131,(1992).
• Akgiil Y, Değer S, Cantoray R: Anaplasmosis’le doğal enfekte sığırlarda tedavi öncesi ve tedavi sonrasında hematolojik ve biyokimyasal parametrelerde meydana gelen değişiklikler, Y Y Üniv Sağ Bil Derg 1:58-63, (1995).
• Aytuğ N: Bursa yöresinde Gastro-intestinal nematod invazyonu saptanan koyunlarda ivermectinle sağaltım denemeleri ve bu ilacın bazı kan parametrelerine etkisi üzerine araştınnalar. Pendik Hayv Hast Merk Araşt Enst Derg 22 (1-2): 86-93, (1991).
• Değer Y: Kan serumundaki biyokimyasal parametrelere (bazı spesifik karaciğer enzimleri, bakır, kobalt) dayanılarak Van yöresi koyunlannda paraziter invazyonlann erken teşhis imkanları ile oluşan anemi şekillerinin ve sebeplerinin araştırılması. Doktora Tezi, Y Y Üniv Sağ Bil Ens Van. (1996).
• Catchpole J, Gregory MW: Pathogenicity of the coccidium Eimeria crandallis in laboratory lambs. Parasitology; 91:45-52, (1985).
• Holst H, Svensson C: Changes in the blood composition of calves during experimental and natural infections with Eimeria alabamensis. Res Vet Sci 57 (3): 377-383, (1994).
• Hayat CS, Malik AA, Anwar AH, Iqbal Z: Effect of experimentally induced coccidiosis on some blood parameters and productivity of lambs. Pakistan Veteıinaıy Journal 10 (2); 60- 62, (1990).
• Yılmaz K, Özer E, Erkal N: Parazitli ve parazitsiz buzağılarda demir yetersizliği anemisi yönünden araştınnalar. F Ü Sağlık Bil Dergisi 7 (2): 102-110,(1992).
• Stockdale PHG, Bainborough AR, Bailey CB, Niilo L. Some pathophsiological changes associated with infection of Eimeria zuemii in calves. Can J Comp Med 45: 34-37, (1981).
• Özer E, Yılmaz K, Erkal N, Şaki CE, Turan T, Angın M, Öztürk G: Bazı Eimeria Türleri ile Deneysel Olarak Enfekte Edilen Erkek Akkaraman Kuzularında Demir ve Demir Bağlama Kapasitesi. F Ü Sağ Bil Derg; 9 (2): 245-257, (1995).
• Aumont G, Yvore P, Esnault A: Experimental coccidiosis in goats. 2. efect of parasitism on natural balances and some blood parameters. AnnRechVet 17 (2): 191-196, (1986).
• Sayın F, Kahyaoğlu T, Çakmak A: Ege bölgesinde (İzmir, Manisa, Aydın) koyun ve keçilerde Eimeria türlerinin tespiti. A Ü Vet Fak Derg; 33 (1): 90-96, (1986).
• ayın F, Dinçer Ş, Milli Ü: Ankara keçisinde Eimeria arloingi’nin (Marotel 1905) Mailin, 1909 Biyolojisi üzerinde deneysel araştınnalar. A Ü Vet Fak Derg 25 (4): 656-673, (1978).
• Sayın F: Tiftik keçisinde bulunan Eimeria türleri: Eimeria parva Kotlan, Mocsy ve Vajda. 1929’nın biyolojisi üzerine deneysel araştınnalar. A Ü Vet Fak Yay 199. (1966).
• Ağaoğlu ZT: Ülkemiz Hayvancılığında Bazı îzelementler ve Önemleri. Veteriner Hekimler Vakfı Dergisi 57-62, (1991).
• Çamaş H, Bildik A Gülser F: Toprak, Bitki ve Koyunlann Kanında Bazı îz Elementlerle (Cu, Mo, Zn, Co, Mn) Sülfat (SO4) Miktarlarının Araştırılması. Van. Pro. No: VHAG-966, (1994).
• Yıldız G, Ktiçükersan K, Küçükersan S: Yapağı Dökme ve Yapağı Yeme Semptomları Gösteren Akkaraman Koyunlarda Kan Serumu ve Yapağıda Meydana Gelen Minarel Madde Miktarı Değişimi. Ankara Üniv Vet Fak Derg 42,251-256, (1995).
• Yılmaz K, Özer E, Erkal N: Parazitsiz ve parazitli buzağılarda demir yetersizliği anemisi yönünden araştınnalar. F Ü Sağl Bil Enst Derg 8 (1): (1994).
• Taşçı S, Ağaoğlu ZT, Değer S: Endoparazitlerle doğal enfekte koyunlarda antelmintik ilaçlarla yapılan tedavi öncesi ve sonrasında kan parametrelerinde meydana gelen değişiklikler. Y Y Ü Vet Fak Derg 3 (1-2): 123-131,(1992).
• Bossche H. Van Den: Comparative biochemistry of parasiyes. Academic Press. New York and London, (1972).
• Schalm O W, Jain MC, Carrol, EJ: Veterinary Heamatology, 3 rd. Ed. Leand Febiger, Philadelphia, (1975).
• Gıeen, HH.: Copper and molybdenum in ıelation to diseases of cattle and sheep in Great Britain. Proc. Specialist conference in agric., Australia. 293-299, (1994).
• Beck AB: Studies on the blood copper of sheep and cows. Austral. J Exp Biol Med Sci 19,249-254, (1941).
• Blood DC, Henderson JA: Veterinary Medicine 2 nd. Ed., Williams and Wilkins Co. 933-943, (1963).
• Rama SP, Singh CDN, Sinha BK, Prasad LN: Experimental coccidiosis in sheep. Hematological observatioııs. Indian Veterinary Medical Journal 2 (4): 197-199, (1978).
• Özer, E., Yılmaz, K., Erkal, N., Şaki, C.E., Turan, T., Angın, M., Öztürk, G: Bazı Eimeria Türleri ile Deneysel Olarak Enfekte Edilen Erkek Akkaraman Kuzularında Demir ve Demir Bağlama Kapasitesi. F Ü Sağ Bil Derg 9 (2): 245-257, (1995).
• Deigheidy NS Ahmed SA, Radvvan YA, Omar MA, El-nemer IZ, El-Sheıif YAG, Trenti F: Study on some productive aspects among sheep suffering from coccidiosis pre and post treatment. Proceedings 18th World Buiatrics Congress: 26th Congress of the Italian Association of Buiatrics, Bologna, Italy, August 29- Semtember 2 (2): 1569-1572, (1994).