Merada otlayan ve meraya ilave verilen kesif yemle beslenen Karakaş ve Norduz kuzularının besi gücü özellikleri

Yıl 2005, Cilt: 8 Sayı: 1-2, 24 - 32, 15.06.2005

Murat Demirel Sibel Erdoğan Ayhan Yılmaz Yunus Bakıcı

Öz

Bu araştırma, merada otlayan Karakaş ve Norduz erkek kuzularına ek kesif yem verilmesinin kuzuların besi özellikleri üzerine etkilerini incelemek amacı ile yapılmıştır. Araştırmada, 90 günlükken sütten kesilmiş 24 baş Karakaş ve 27 baş Norduz olmak üzere toplam 51 adet erkek kuzu kullanılmış ve araştırma 90 gün sürmüştür. Her bir genotipten eşit sayıda kuzu içeren üç grup oluşturulmuştur. Birinci grup hayvanlar yalnızca merada otlatılırken, ikinci ve üçüncü grup hayvanlara mera dönüşü canlı ağırlık ortalamalarının sırasıyla % 1,5 ve % 2 ’si oranında arpa ezmesi verilmiştir. Genel olarak birinci., ikinci ve üçüncü, grup hayvanların toplam canlı ağırlık kazançları sırasıyla 5.48, 10.94 ve 11.23 kg; ortalama günlük canlı ağırlık artışları ise 61, 122 ve 125 g olarak saptanmıştır. Aynı özellikler Karakaş kuzuları için 10.44 kg ve 116 g; Norduz kuzulan için yine aynı sırayla 7.99 kg ve 89 g olarak bulunmuştur. Toplam canlı ağırlık kazancı ve günlük canlı ağırlık artışı bakımından ikinci ve üçüncü gruplar birinci gruptan; Karakaş kuzuları da Norduz kuzulanndan daha yüksek değerlere sahip olmuşlardır P

Anahtar Kelimeler

Karakaş ve Norduz Kuzusu, Besi Performansı, Ek Yemleme

Fattening performance of Karakaş and Norduz lambs grazed on pasture and supplemented with concentrate

Öz

This study was conducted to investigate the effect of supplemeııtal feeding to the pasture on fattening performance characteristics of Karakaş and Norduz lambs. A total of 51 male lambs were kept their dams until 90 days of age involving 24 Karakaş and 27 Norduz. Study lasted for 90 days. Each genotype of lambs was divided into three groups. First group was only grazed on pasture. Second and third groups were grazed on pasture with barley supplementation of 1.5 and 2% of avarage body weight, respectively. Average total body weight gain and daily live weight gain during grazing period were 5.48 kg and 61 g for group 1; 10.94 kg and 122 g for group 2; 11.23 kg and 125 g for the group 3, respectively. The same traits were 10.44 kg and 116 g for Karakaş; 7.99 kg and 89 g for Norduz lambs, respectively. Average total body weight gain and daily live weight gain in group 2 and 3 were found higher than group 1. In addition Karakaş lambs had higher total and daily weight gains those of Norduz lambs P

Anahtar Kelimeler

Karakaş, Norduz, Lamb, Fattening Performance, Concentarate Supplementation.

Kaynakça

• 1. Karaca O, Altın T, Demirel M: Meralama döneminde açık ve kapalı ortamda ek kesif yem uygulamalarının Karakaş erkek kuzularının besi ve karkas özelliklerine etkisi. I. Ulusal Zootekni Kongresi T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları; 29: 161-169. (1996).
• 2. Sancan C, Karaca O: Doğu Anadolu Bölgesi koyunculuğunun yapısal özellikleri ve geliştirilmesi olanakları. Et ve Balık End. Dergisi 9(51), (1989).
• 3. Karaca O, Vanlı Y, Kaygısız A, Altın T, Demirel M: Karakaş erkek kuzularının besi ve karkas özellikleri. YYÜZF Dergisi 1(1): 147, 164, (1991).
• 4. Haşimoğlu S: Meralarda otlayan hayvanların ek yemle takviye edilmelerinin performanslarına etkileri. Çayır Mera Yembitkileri Semineri, Erzurum. (1977)
• 5. Eliçin A, îlaslan M, Munzur M, Cangir S, Karabulut A: Nadas alanlarına ekilen fiğ+arpa karışımlarında otlatılan sütten kesilmiş kuzuların besi güçleri. Çayır - Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No: 84, Ankara (1983).
• 6. Eliçin A: Koyunculuk. Tarım Orman ve Köyişleri Dergisi 49: 33, 35, (1990).
• 7. Karaca O, Vanlı Y, Demirel M, Altın T, Kaygısız A: Karakaş erkek kuzularının besi gücü ve karkas özeliklerine kimi besi yöntemlerinin etkileri. YYÜZF Dergisi 3 (1-2): 41, 56, (1993).
• 8. Polat ES, Coşkun B, İnal F, Umucalılar D, Gülşen N, Arslan C, Çetingül S, Çivlik İ: Aralıklı ilave yemlemenin kuzularda besi ve karkas performansı üzerine etkileri. International Animal Nutrition Congress 4-6 Septemper İsparta, 375, 378, (2000).
• 9. SAS: PC SAS User’s Guide : Statistics. S AS Inst. Cary, (1998).
• 10. Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O, Gürbüz F: Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotlan-II). 321, Ankara Üniv. Zir. Fak.Yay.:1021, (1987).
• 11. Macit M, Karoğlu M, Dayıoğlu H, Kopuzlu S, Esenbuğa N: Morkaraman, İvesi ve Tuj saf ve melez kuzuların yarı entansif şartlarda besi özellikleri bakımından değerlendirilmesi. Doğu Anadolu Tarım Kongresi 14-18 Eylül; 904,911,(1998).
• 12. Aygün T, Demirel M, Gökdal Ö, Çelikyürek H, Kor A: Farklı sürelerde sütten kesilen ve meraya ek olarak kesif yemle beslenen karakaş kuzularının besi gücü ve karkas özelikleri. Yüzüncü Yıl Üniv. Zir. Fak. Tarım Bilimleri Dergisi 8: 9, 16,(1998).
• 13. Büyükburç U, İlaslan M, Cangir S: Islah edilmiş ve edilmemiş köy meralarında uygulanan yarı entansif kuzu besisinin entansif kuzu besisi ile karşılaştırılması üzerinde bir araştırma. Çayır-Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No: 81, Ankara, (1983).
• 14. Cangir S, Eliçin A, Karabulut A, Munzur M, İlaslan M: Nadas alanlarına ekilen karışımlarda otlatılan sütten kesilmiş kuzuların besi güçleri üzerinde araştırmalar. Çayır-Mera ve Zootekni Araştırma Enstitüsü Yayın No: 98, Ankara, (1984).
• 15. Esenbuğa N, Macit M, Karoğlu M, Dayıoğlu H, Yaprak M: İvesi, Morkaraman, Tuj ve İvesixTuj (Fı) kuzularının kesif yemle desteklenen merada besi gücü ve karkas özellikleri. Uluslararası Hayvancılık 99 Kongresi, 21- 24 Eylül İzmir; 541, 551, (1999).
• 16. Karoğlu M, Kopuzlu S, Aksakal V, Esenbuğa N, Macit M, Dayıoğlu H: Tuj x Morkaraman melezi kuzuların büyüme özellikleri ve yaşama gücü üzerine bir araştırma. Doğu Anadolu Tanm Kongresi 14-18 Eylül; 883, 893, (1998).
• 17. Macit M, Aksoy A: Atatürk Üniversitesi Tanm İşletmesi’nde yetiştirilen İvesi ve Akkaraman kuzulann yarı entansif şartlarda besi performanslarıbakımından karşılaştınlması. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Dergisi 28(3): 454, 463, (1997).