Muradiye ve Çaldıran yöresinden alman su ve koyunlarm kan örneklerindeki fluor düzeyine mevsimsel değişimlerin etkisi

Yıl 2007, Cilt: 10 Sayı: 1-2, 17 - 22, 15.06.2007

Gökhan Oto İdris Türel

Öz

Bu çalışmada, endemik florozis görülen Van’ın Muradiye ve Çaldıran ilçelerine bağlı köylerden alınan su ve koyunlaniı kan plazmasındaki flor düzeyine mevsimsel değişikliklerin etkisi araştırıldı. Hayvan materyalini her köyden 5’er adet koyun, su materyalini ise bu köylerdeki koyunlarm tükettiği sular oluşturdu. Spesifik flor elektrodu ile yapılan ölçümlerde Çaldıran ilçesinden alınan su numunelerinde flor oranı ocak, nisan, temmuz ve ekim aylarında sırasıyla ortalama 1.78 ± 0.51 ppm, 1.59 ± 0.97 ppm, 2.03 ± 0.79 ppm ve 2.38 ± 1.67 ppm, Muradiye ilçesinde 0.29 ± 0.05 ppm, 0.34 ± 0.34 ppm, 0.55 ± 0.46 ppm ve 0.55 ± 0.44 ppm olarak tesbit edildi. Çaldıran ilçesinden alınan su örneklerindeki flor düzeyleri normal değerlerden yüksek, Muradiye ilçesinde ise normal düzeylerden düşük olduğu tesbit edildi. Çaldıran ilçesinden alınan su numunelerindeki flor düzeyinde ekim ayındaki artış önemli P

Anahtar Kelimeler

Flor, mevsimler, plazma, su

The effect of seasonal changes on fluor levels in water and blood samples taken from sheep living in the region of Muradiye and Çaldıran

Öz

In this study, the effects of seasonal changes on fluor concentration in water and blood samples taken from sheep in the region of Muradiye and Çaldıran were investigated. Five sheep from each 15 villages contituted animal materials and water materials examined were that the sheep consumed. The mean fluor concentration in the water samples taken from the region of Çaldıran determined by specifıc fluor electrode in January, April, July and October were 1.78 ± 0.51 ppm, 1.59 ± 0.97 ppm, 2.03 ± 0.79 ppm and 2.38 ± 1.67 ppm respectively. In the same months the mean fluor concentration in the water samples taken from the region of Muradiye were 0.29 ± 0.05 ppm, 0.34 ± 0.34 ppm, 0.55 ± 0.46 ppm and 0.55 ± 0.44 ppm respectively. According to these results higher fluor concentration in the water samples taken from Çaldıran were signifîcantly high compared to normal values. On the other hand, water samples taken from Muradiye had lower fluor concentration compared to the normal values. Increase in fluor concentration in water samples taken from the region of Çaldıran during October was signifıcant statistically P

Anahtar Kelimeler

Fluor, plasma, seasons, water

Kaynakça

• 1. Blood DC, Radostits OM, Henderson JA: Fluorine Poisoning. Veterinary Medicine, Sixth Edition, London, (1983).
• 2. Uslu B, Göğüş T: Endemic fluorosis, Hacettepe Bulletin of Medicine / Surgery, 14: 3-4,(1981).
• 3. Fidancı UR, Salmanoğlu B, Maraşlı Ş, Maraşlı N: İç Anadolu Bölgesinde doğal ve endüstriyel florozis ve bunun hayvan sağlığı üzerindeki etkileri, Tr. J. of Veterinary and Animal Sicences, 22: 537-544,(1998).
• 4. Patra RC, Dwivedi SK, Bhardwaj B, Swarup D: Industrial fluorosis in cattle and buffalo around Udaipur, India. The Science of the Total Environment, 253: 145-150, (Elsevier, India), (1999).
• 5. Maraşlı N: Research on the levels triiodothyronine (T3) and thyroxine (T4) in normal sheep and sheep with fluorosis. A. Ü. Vet. Fak. Derg., 39 (1-2): 207-214, (1992).
• 6. Uslu B: Endemic fluorosis. Ege Ü. Tıp Fak. Derg., 21: 1019- 1028,(1982).
• 7. Bayşu N, Çamaş H: Biyokimya Ders Kitabı. Kafkas Ü. Fen Edebiyat Fak. Yay., No. 1, 2. Bölüm, s: 1-26, (1995).
• 8. Şanlı Y, Kaya S: Veteriner Klinik Toksikoloji. Medisan Yayınevi, Bölüm 2, s: 80-85,(1995).
• 9. Singer L, Armstrong WD, Vogel JJ: Determination of fluoride content of urine by electrode potential measurements. J. Lab. Clin. Med., 74(2): 354-358, (1969).
• 10. Bildik A: Florosis’li koyunlarda kan serumundaki iyot değerleri ile bazı sipesifık karaciğer enzimleri aktivitelerinin araştırılması. Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enst., Biyokimya Anabilim Dalı, Doktora Tezi, (1992).
• 11. Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O, Gürbüz F: Araştırma ve Deneme Metodları (İstatistik Metodları II). A. Ü. Ziraat Fak. Yay. 1021, Ankara, (1987).
• 12. Kalaycıoğlu L, Serpek B, Nizamlıoğlu M, Başpınar N, Tiftik AM: Biyokimya. Nobel Yayın Dağıtım, 2. Baskı, Yayın No. 153, Ankara, (2000).
• 13. Choubisa SL: Some observations on endemic fluorosis in domestic animals in Southern Rajasthan (India). Veterinary Research Communications, 23: 457-465, (1999).
• 14. Taves DR: Evidence that there are two forms of fluoride in human serum. Nature, 217: 1050-1051, (1968).
• 15. Armstrong WD, Singer L, Vogel JJ: Fed. Proc., Fed. Am. Soc. Exp. Biol., 25: 696, (1966).
• 16. Simon G, Suttie JW: Trace elements in human and animal nutrition. J. Nutr., 94: 511, 96: 152, (1968).
• 17. Singer L, Armstrong WD: In “Trace element metabolism in animals, 2” (Hoekstra WG et al, eds.), p. 698, Univ. Park Press, Baltimore, Maryland, (1974).
• 18. Carlson JR: PhD Thesis, University of Wisconsin, Madison, (1966).
• 19. Shearer TR, Suttie JW: Tissue fluor concentration after ingestion by rats of diets supplemented with fluoride. Am. J. Physiol., 212: 1165,(1967).
• 20. Oruç N: Van Gölü çevresinde bazı doğu sularında flor konsantrasyonu ve önemi. Atatürk Ü. Ziraat Fak. Derg., 7(3): 25- 32,(1976).
• 21. Coop E: World Animal Science, C 1. Sheep and Goat Production, New York, (1982).
• 22. Ergun HŞ, Rüssel-Sinn HA, Bayşu N, Dündar Y: Studies on the fluoride contents in water and soil, urine, bone and teeth of sheep and urine of human from eastem and westem parts of Turkey. Dtsch Tierarztl fflschr., 94: 416-420, (1978).
• 23. Şendil Ç, Bayşu N: İnsan ve hayvanlarda Ağrı İli Doğubeyazıt İlçesi köylerinde görülen flor zehirlenmesi ve bunu Van İli Muradiye İlçesi köylerinde de saptamamızla ilgili ilk tebliğ. A.Ü. Vet. Fak. Dergisi, 10: 474-489, (1974).
• 24. Sel T, Ergun H: Serum levels of specifıc liver enzymes (glutamate oxalacetate transaminase, glutamate pyruvate transaminase, lactate dehydrogenase) and alkaline phosphatase in normal sheep and showing signs of fluorosis in Eastem Anatolia. A. Ü. Vet. Fak. Derg., 39 (1-2): 30-40, (1992).
• 25. Towers KG: Chronic fluorine poisoning associated with industry. Vet. Rec., 66(25): 355-358, (1954).
• 26. Girgin: İçme sularının fluorürden kurtarılması. Ankara Ü. Fen Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, TÜBİTAK Proje No: TBAG-166, (1975).