İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ POLİTİKALARINA YÖNELİK BİR ÇERÇEVE DENEMESİ

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 78 - 98, 27.06.2020

Cihan Kaymaz Gürdal Tut

Öz

İklim değişikliğine dair etkilerin giderek daha fazla tehdit oluşturacağı yönünde uyarı sinyalleri verilmektedir. İklim değişikliğine yönelik yapılan birçok değerlendirmede, tehditlerin büyük bir kısmının insan faaliyetlerinden kaynaklı olduğu görüşü hakimdir. Toprak, enerji, sanayi, bina, ulaşım ve şehir temelli insan faaliyetleri, iklim değişikliği sorununa neden olduğu düşünülen etmenler arasında gösterilmektedir. Bilimsel göstergelerle belirlenen tehditlere karşı değerlendirmelerden yola çıkılarak bu etmenlere yönelik çeşitli politikalar geliştirilmektedir. Geliştirilen politikaların iklim değişikliği sorununun çözümüne ilişkin yeterli olup olmadığı ise tartışmalıdır. Bu çalışma, iklim değişikliği hakim politikalarının yetersizliğine ve alternatif politikaların olanaklarına işaret etmektedir. Çalışmanın hedefi, iklim değişikliğine yönelik değerlendirmelere “nedenler düzeyini” ekleyerek iklim değişikliği bakış açılarına katkı sağlayabilmektir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Politikalar, İklim Değişikliği, Sürdürülebilir Kalkınma İlkeleri

Kaynakça

• Akkoyunlu Ertan, Kıvılcım (2018), “Küreselleşme, Yerel Yönetimler ve Kentli Hakları”, Küreselleşme Sürecinde Yerel Hizmet, Yerel Siyaset, (Ed: Ayşegül Mengi ve Deniz İşçioğlu) (Ankara: AÜ Ernst Reuter İskân ve Şehircilik Uygulama ve Araştırma Merkezi): 23-43.
• Ataay, Faruk (2007), Neoliberalizm ve Devletin Yeniden Yapılandırılması: Türkiye’de Kamu Reformu Üzerine İncelemeler, 1. Baskı, (Ankara: De Ki Yayınları).
• Ataay, Faruk (2008), Neoliberalizm ve Muhafazakâr Demokrasi: 2000’li Yıllarda Türkiye’de Siyasal Değişimin Dinamikleri, 1. Baskı, (Ankara: De Ki Yayınları).
• Barlas, Nükhet (2013), Küresel Krizlerden Sürdürülebilir Topluma Çağımızın Çevre Sorunları, 1. Baskı, (İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi).
• Beck, Ulrich (2005), Siyasallığın İcadı (Çev: Nihat Ulner), 2. Baskı, (İstanbul: İletişim Yayınları).
• Boğaziçi Üniversitesi İklim Değişikliği ve Politikaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (2020), “İklim Değişikliği Etkileri”, climatechange.boun.edu.tr/iklim-degisikligi/ (05.05.2020). Carter, Neil (2001), The Politics of the Environment Ideas, Activism, Policy, (Cambridge: Cambridge University Press).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2012a), “Çevresel Göstergeler”, webdosya.csb.gov.tr/db/ced/editordosya/Cevresel_Gostergeler2012-TR(1).pdf (10.05.2020).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2017), “Çevresel Göstergeler”, webdosya.csb.gov.tr/db/ced/icerikler/gostergeler-2017-20190628084655.pdf (10.05.2020).
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2012b), “Türkiye’nin İklim Değişikliği Uyum Stratejisi ve Eylem Planı 2011-2023”, webdosya.csb.gov.tr/db/iklim/editordosya/file/eylem%20planlari/ uyum_stratejisi_eylem_plani_TR.pdf (10.05.2020).
• Çoban, Aykut (2016), “Toplumsal ve İklimsel Adaletsizlik Sarmalında İklim Siyaseti”, Fevzi, Özlüer ve Aykut, Çoban (Ed.), Doğa ve Kent Hakları İçin Siyasal Stratejiler, 1. Baskı, (İstanbul: Ekoloji Kolektifi Derneği Yayınları): 13-41.
• Çoban, Aykut (2018), Ekolojik İhtilaflar ve Kapitalizm, 1. Baskı, (Ankara: İmge Kitabevi).
• Dirlik, Arif (2010), Post Kolonyal Aura Küresel Kapitalizm Çağında Üçüncü Dünya Eleştirisi (Çev. Galip Doğduaslan), 1. Baskı (İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi).
• Ertan, Birol (2018), “Küreselleşme ve Yerel Yönetimlerin Geleceği”, Küreselleşme Sürecinde Yerel Hizmet, Yerel Siyaset, (Ed: Ayşegül Mengi ve Deniz İşçioğlu) (Ankara: AÜ Ernst Reuter İskân ve Şehircilik Uygulama ve Araştırma Merkezi): 45-53.
• Foster, John Bellamy (2012), “Ekolojik Devrimi Örgütlemek”, Marksist Ekoloji (Çev: Şahan Yatarkalkmaz), 1. Baskı, (İstanbul: Kalkedon Yayınları): 11-21.
• Güler, Birgül Ayman (2005), Devlette Reform Yazıları: Dünya’da ve Türkiye’de Ekonomik Liberalizasyondan Siyasi-İdari Liberalizasyona, 1. Baskı, (Ankara: Paragraf Yayınevi).
• Hayırsever Topçu, Ferhunde (2008), Küreselleşme ve Uluslararası Çevre Politikaları: Yönetimden Yönetişim’e Geçiş Sorunu, 1. Baskı, (Ankara: Turhan Kitabevi).
• Intergovernmental Panel on Climate Change (2020), “Special Report: Global Warming of 1,5ºC”, www.ipcc.ch/sr15/ (07.05.2020).
• Jessop, Bob (2005), Hegemonya, Post-Fordizm ve Küreselleşme Ekseninde Kapitalist Devlet, Betül. Yarar ve Alev. Özkazanç (Der.), 1. Baskı, (İstanbul: İletişim Yayınları).
• Jessop, Bob (2008), Devlet Teorisi Kapitalist Devleti Yerine Oturtmak (çev. Ahmet. Özcan), 1. Baskı, (Ankara: Epos Yayınları).
• Kaymaz, Cihan (2017), Neoliberalizm ve Çevreci Hareketler: Sinop-Gerze Termik Santral Örneği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Keleş, Ruşen; Hamamcı, Can; Çoban, Aykut (2012), Çevre Politikası, 7. Baskı, (Ankara: İmge Kitabevi).
• Lewontin, Richard (2015), İdeoloji Olarak Biyoloji (Çev: Cengiz Adanur), 1. Baskı(İstanbul: Kolektif Kitap).
• Mengi, Ayşegül ve Algan, Nesrin (2003), Küreselleşme ve Yerelleşme Çağında Bölgesel Sürdürülebilir Gelişme: AB ve Türkiye Örneği, 1. Baskı, (Ankara: Siyasal Kitabevi).
• Neale, Jonathan (2009), Küresel Isınmayı Durduralım, Dünyayı Değiştirelim!, (Çev: Doğan Takan) 1. Baskı, (İstanbul: Yordam Kitap).
• Ollman, Bertell (2015), Diyalektiğin Dansı Marx’ın Yönteminde Adımlar (Çev: Cenk Saraçoğlu), 4. Baskı (İstanbul: Yordam Kitap).
• Ponting, Clive (2008), Dünyanın Yeşil Tarihi Çevre ve Büyük Uygarlıkların Çöküşü, (Çev: A. Başçı Sander) 1. Baskı, (İstanbul: Sabancı Üniversitesi Yayınları).
• RG. (Resmi Gazete), Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, “Belediye Ve Bağlı Kuruluşları İle Mahalli İdare Birlikleri Norm Kadro İlke Ve Standartlarına Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 08.04.2020/31093.
• Şengül, Tarık (2009), Kentsel Çelişki ve Siyaset: Kapitalist Kentleşme Süreçlerinin Eleştirisi, 2. Baskı, (Ankara: İmge Kitabevi).
• Tekeli, İlhan ve Ataöv, Anlı (2017), Sürdürülebilir Toplum ve Yapılı Çevre Stratejiler Yelpazesi, 1. Baskı, (İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları).
• Žižek, Slavoj (2013), Antroposen’e Hoşgeldiniz, (Çev: Mehmet Budak) 1. Baskı, (İstanbul: Encore Yayınları).