AHMED B. HANBEL VE ZAYIF HADİS’LE AMEL MESELESİ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 6, 1 - 15, 30.06.2017

Ramazan Özmen

Öz

Zayıf
hadislerle amel meselesi, gerek klasik dönemde olsun gerekse günümüzde olsun
hadis ilminin en tartışmalı konularından biridir. Hadisler Hz. Peygamber’in günlük
hayatındaki uygulamalarını bize aktardığı için, hem hadisçilerin hem de
fakihlerin ilgi alanına girmiştir. Zayıf hadisleri amelî konularda delil olarak
kullanma hususunda genel olarak hadisçilerin fakihlerden daha katı bir tutum
benimsediklerini ve dolayısıyla sahih ve hasen dışındaki
hadislerle amel edilmeyeceği fikrini savunduklarını söylemek mümkündür. Ancak
fukahâ ise bu konuda daha esnek bir tutum takınmış ve belli şartlarla zayıf
hadisle amel edilebileceği fikrini benimsemiştir. Biz bu çalışmamızda her ne
kadar kendi ismi ile anılan bir fıkıh mezhebi olsa da, daha çok bir muhaddis
olarak şöhret bulmuş olan Ahmed b. Hanbel’in zayıf hadisle amel konusundaki fikirlerini
ele almaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Ahmed b. Hanbel, zayıf hadis, zayıf hadisle amel

Kaynakça

• Âl İbrâhîm, İbrâhîm Abdullah, “A’lâmu’l-Hanâbile fî Usûli’l-Fıkh”, Mecelletu Câmiati’l-İmâm Muhammed b. Suûd el-İslâmiyye, sy: 16, yıl: 1417/1996. el-Beyhakî, Ebû Bekr Ahmed b. el-Huseyn b. Ali, Kitâbu’s-Suneni’l-Kebîr, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, ts. (I-X). Ebû Ya’lâ, Muhammed b. Huseyn el-Ferrâ el-Bağdâdî, el-Udde fî Usûli’l-Fıkh, yay., Ahmed b. Ali b. Seyr el-Mubârakî, III. bsk., Riyad, 1414/1993, (I-V). (el-Udde) Ebû Zehra, Muhammed, İbn Hanbel Hayâtuhû ve Asruhû Ârâuhû ve Fıkhuhû, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, ts, yy. el-Hâkim, Ebû Abdillah Muhammed b. Abdillah en-Neysâbûrî, el-Mustedrek ale’s-Sahîhayn, thk., Mustafa Abdulkâdir Atâ, I. bsk, Beyrut, 1411/1990, (I-IV). İbn Akîl, Ebu’l-Vefâ Ali b. Akîl b. Muhammed, el-Vâdıh fî Usûli’l-Fıkh, thk., Abdullah b. Abdilmuhsin et-Turkî, Muessesetu’r-Risâle, I. bsk., Beyrut, 1420/1999, (I-V). (el-Vâdıh) İbn Bedrân, Abdulkâdir b. Ahmed b. Mustafa, el-Medhal ilâ Mezhebi’l-İmâm Ahmed b. Hanbel, yay., Abdullah b. Abdilmuhsin et-Turkî, II. bsk., Beyrut, 1401/1981. (el-Medhal) İbnu’l-Cevzî, Menâkıbu’l-İmâm Ahmed, thk., Abdullah b. Abdilmuhsin et-Türkî, Dâru Hicr, II. bsk, 1409, y.y. İbn Ebî Hâtim er-Râzî, Ebû Muhammed Abdirrahman b. Muhammed b. İdrîs, Kitâbu’l-Cerh ve’t-Ta’dîl, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, I. bsk., Beyrut, 1271/1952, (I-IX). İbnu Kayyımi’l-Cevziyye, Şemsuddin Ebû abdillah Muhammed b. Ebî Bekr, İ’lâmu’l-Muvakkıîn an Rabbi’l-Âlemîn, yay., Muhammed Abdusselam İbrâhîm, II. bsk., Beyrut, 1414/1993, I/77; İbn Mâce, Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es-Sunen, thk., Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Dâru İhyâi’l-Kutubi’l-Arabiyye, 1372/1952, (I-II). İbn Sa’d, Muhammed, et-Tabakâtu’l-Kubrâ, Dâru Sâdır, Beyrut ts., VII/354; İbn Ebî Ya’lâ, Ebu’l-Hüseyin Muhammed, Tabakâtu’l-Hanâbile, Mısır, 1952. İbn Teymiye, Mecduddin Ebu’l-Berekât Abdusselam b. Abdillah-Şihâbuddin Abdulhalim b. Abdisselam-Şeyhu’l-İslâm Takıyyuddin Ebu’l-Abbas Ahmed b. Abdilhalim b. Abdisselâm, el-Musevvede fî Usûli’l-Fıkh, thk., Muhammed Muhyiddin Abdulhâmid, Kahire, ts. (el-Musevvede) Kandemir, M. Yaşar, “Ahmed b. Hanbel” md., DİA, II/76. Kaya, Mahmut, “Beytü’l-hikme” md., DİA, VI/88-90. et-Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ b. Sevre, es-Sunen, thk., Ahmed Muhammed Şâkir, Matbaatu Mustafa el-Bâbî el-Halebî ve Evlâduhû, I. bsk., Kâhire, 1356/1938, (I-V). et-Turkî, Abdullah b. Abdilmuhsin, Usûlu Mezhebi’l-İmâm Ahmed, IV. bsk., Beyrut, 1416/1996. ez-Zehebî, Şemsuddîn Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed b. Osman, Mîzânu’l-İ’tidâl fî Nakdir’-Ricâl, thk., Ali Muhammed el-Becâvî, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, ts, yy, (I-VI).