KAR'ÂN HARFLERİNİN SIFATLARI (SIFAT-I HURÛF)

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 7, 63 - 77, 29.12.2017

Cemil Küçük

Öz

ÖZET

Mahreç,  harfler için terazi
gibidir.  Mahreç ile harflerin telaffuz
olunurken doğru yerden çıkarılıp çıkarılmadığı bilindiği gibi, harflerin
sıfatları da mihenk gibidir. Sıfatla harfin keyfiyeti; kuvveti ve zayıfı, kalın
ve inceliği bilinir. Bu iki şey yani, mahreç ile sıfat; harfi ziyade ve
noksanlıktan, kusur ve bozukluktan uzak tutar ve koruyarak sağlıklı bir şekilde
düzelterek tezyin ederler.

Kur’ân bize tertil üzere okumayı emretmektedir. Kur’ân’ıntertîl
üzere yani, indiği gibi hiçbir şekilde tilavetinde bozulma olmadan doğru bir
şekilde okunmasının esası harfleri tanıma, mahreç ve sıfatlarını kıraât
âlimlerinin okudukları şekilde doğru uygulayabilmektir.

Kur’ân-ı Kerîm’in yirmi sekiz harfinin her birinin mahreci olduğu
gibi bu harflerin kendine has sıfatları da vardır. Bu sıfatların sayıları
hususunda farklı görüşler olmakla beraber biz burada Tecvid âlimlerinin
üzerinde ittifak ettikleri sıfatları hakkında bilgi vermeye çalışacağız. Daha
önce bir yazımızda harflerin mahreçleri hakkında bilgi verdiğimiz için bu
makalemizde yalnızca harflerin sıfatlarını ele almayı düşündük.

  Anahtar Kelimeler: Kur’ân, Harf, Mahreç,
Sıfat.

ABSTRACT

The origin is
like a scales for the letters. A sit’s known if the letters are sounded of the right
way by the origin while they are being pronounced, the letters’ character is tics
are like touch stone. The state, strength and weakness, thicness and slightness
of the letter are known by the characteristics. These two things, the origin and
the characteristics adorne the letter by keeping out of the surplus and shortage,
fault and defect and protecting and correcting whole somely.

The Qur’an orders us to read by slow, measure drhytmict ones. The basic
of reading the Qur’an by slow, measure drhytmict ones, ie, asit’s revealed, rightly
and without any defect of reciting  is to
know the letters, to reciteit’s origin and characteristics rightly as the bookmen
recite.

As every twenty letters of the Qur’an has  an origin, the seletters have also their own characteristics.
Althought here are different views on the numbers of these letters, we are going
to try to give informations here for the caracteristics agreed by the tajweed bookmen.
As we gave informations on the origin of the letters by our previous article, we
thought to approach only thech ara cteristics of the letters.

KeyWords:
Qur’an, Letter, Origin, Characteristics

Anahtar Kelimeler

Kur’ân, Harf, Mahreç

Kaynakça

• KAYNAKLAR
• ALİYÜ’L-KÂRÎ, Molla Ali b. Sultan Muhammed, el-Minehü’l-FikriyyeŞerhü’l-Mukaddimeti’l-Cezeriyye, Mısır, 1367/1948. ALTIKULAÇ, Tayyar, Tecvîdü’l-Kur’ân, Ankara, trs. el-BİKÂÎ, Burhaneddin b. İbrahim b. Ömer b. El-Hasen, el-Kavlü’l-Müfid fî Usûlü’t-Tecvîdli Kitabi Rabbina’l-Aziz, (Thk.: Hayrullah eş-Şerif), Beyrut, 1416/1995. el-BİRGİVÎ, Muhammed b. Pir Ali, ed-Dürrü’l-Yetim fî’t-Tecvîd, (Thk.: Muhammed Abdulkadir Halef), yrs, trs. CEVHERÎ, İsmail b. Hammad, es-Sıhah (Tacü’l-Lüğa ve Sıhahü’l-Arabiyye), (Thk.:Abdulğafur Attar), Beyrut, 1972. ÇETİN, Abdurrahman, Kur’ân Okuma Esasları, Bursa, 2007. ed-DÂNÎ, Ebu Amr Osman b. Said, et-Tahdîdfi’l-İtkânive’t-Tecvîd, (Thk.:ĞânimKaddûrî el-Hamed), DaruAmmar, Ürdün, 1421/2000. DOĞAN, D. Mehmet, Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul, 1996. DURMUŞ, İsmail- SARI, Mehmet Ali, “Harf”, DİA, XVI/158-165, İstanbul, 1997. EHTERÎ, Mustafa b. Şemsuddin el-Karahisarî, Ehterî-i Kebir, İstanbul, 1310 h. el-HALİL B. AHMED el-Ferahindî, Kitabü’l-Ayn, I, (Thk.: Abdülhamid Hindavî, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye), Beyrut, 1424/2002. el-HAMED, ĞânimKaddûrî, ed-Dırâsâtü’-Savtiyye İnde Ulemâi’t-Tecvîd, Amman, 1428/2007. İBNÜ’L-CEZERÎ,ŞemsuddinEbû’l-Hayr Muhammed, en- Neşrfi’l-Kıraâti’l-Aşr, (Thk.: Ali Muhammed Deba’), Mısır, trs. ________________, et-Temhîd Fî İlmi’t-Tecvîd, (Thk.: Ali Hüseyin el-Bevvâb), Riyad, 1405/1985. ________________, Mukadimetü’l-Cezerî ve Tercümesi, Haz.: M. Sadi Çöğenli, yrs, 2000. İBNÜ CİNNÎ, Ebû’l-Feth Osman b. Cinnî, SirruSenaeti’l-İ’râb, (Thk.: Hasan Hindavî, Daru’l-Kalem), Dimaşk, 1413/1993. KARA, Ömer, Kur’ân Fonetiği -tilavet sanatı-, İstanbul, 2012. KARAKILIÇ, Celâlettin, Tecvîd İlmi Kur’ân-ı Kerim Okuma kaideleri, Ankara, 1977. KARAÇAM, İsmail, Kur’ân-ı Kerim’in Faziletleri ve Okunma Kaideleri, İstanbul, 2008. el-KURTÛBÎ,Abdülvehhab b. Muhammed, el-Mûdihfî’t-Tecvîd, (Thk.:ĞanimKaddûrî el-Hamed, Amman), 1421/2000. MEKKÎ b. EbiTâlib el-Kaysî, er-Ri’âye fî Tecvîdi’l-Kıraâe, (Thk.:AhmedHasenFerhât), Amman,1417/1996. ____________, el-Keşf an Vücûhi’l-Kıraâti’s-Seb’ ve İlelihâ ve Hivevihâ, (Thk.: Muhiddin Ramaḍan), Beyrût, 1401/1981. MUALLİM NÂCÎ, Luğât-ı Nâcî, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1978. MUHAMMED MEKKÎ, Nihayetü’l-Kavli’l-Müfid, Mısır, 1420/1999. MUTÇALI, Serdar, Arapça-Türkçe Sözlük, İstanbul, 1995. RÂZÎ, Muhammed b. EbiBekr b. Abdilkadir, Muhtâru’s-Sıhâh, Beyrut, 1986. SAÇAKLIZÂDE, Muhammed b. EbîBekr el-Mer’aşî, Cuhdü’l-Mükill, (Thk.:SâlimKaddûrî el-Hemed), Amman, 1417/1996. SARI, Mehmet Ali, Kur’ân-ı Kerim’i Güzel Okuma Tekniği ve Kuralları, trs. SİBEVEYH, Ebu BişrAmr b. Osman, el-Kitâb, (Thk.: Abdüsselâm Muhammed Harun), Kahire, 1408/1988, 3. Baskı. SOFUOĞLU, Mehmet, Sahih-i Buhârî ve Tercemesi, İstanbul, 1988. SUYÛTÎ, Celâlüddin Abdurrahman, el-İtkân fî Ulûmi’l-Kur’ân, Mısır, 1370/1951. __________,Celâlüddin Abdurrahman, Hem’u’l-Hevâmi’ fî Şerhi Cem’i’l-Cevâm’i, (Thk.:Abdulâli Salim Mükerrem), Kuveyt, 1400/1980. ŞEMSETTİN Sâmi, Kamus-u Türkî, İstanbul, 1317. ÜNLÜ, Demirhan Ünlü, Kur’ân-ı Kerim’in Tecvidi, Ankara, trs. ez-ZERKÂNÎ, Muhammed Abdulazim, Menâhilü’l-İrfân fî ‘Ulûmi’l-Kur’an, 4. Baskı, Beyrut, 1424/2003. ZİHNÎ, Mehmed, el-Kavlü’s-Sedîd fî İlmi’t-Tecvîd, İstanbul, 1316.