AQUİNOSLU THOMAS'TA BİLGİNİN İMKÂNI VE DEĞERİ

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 7, 1 - 19, 29.12.2017

Metin Yıldız

Öz

Bilgi
teorisinde öncelikle bilginin imkânı konusu ele alınmaktadır. Bilginin imkânını
kabul etmeyenlere epistemoloji literatüründe septik denirken; onun imkân
dâhilinde olduğunu peşinen benimseyenlere ise dogmatik denmektedir. Septik, bilginin
imkânını kabul etmediği için bilgi teorisiyle ilgili daha sonra gelebilecek
sorulara ya da sorunlara cevap bulabilme olanağını kaybeder. Epistemolojide ele
alınan öncelikli konulardan birisi de bilginin değeridir. Bilginin değeri,
bilginin zatına ait değer olan “doğruluk” ve bilginin özneye
kattığı değer olan “yetkinlik” ile bağlantılıdır. İnsan her ne kadar
sınırlı bilgiye sahip bir varlık olarak nitelendiriliyorsa da, sahip olduğu
bilgi oranınca yetkinleşir ve bununla paralel bir mutluluğa ulaşır. Bilginin
imkânını kabul eden Aquinoslu Thomas, kişinin edindiği bilgi vasıtasıyla
yetkinleşebileceğini ve bu sayede gerçek mutluluğa ulaşabileceğini söylemektedir.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, imkân, değer

Kaynakça

• ANDERSON, James F. , An Introductıon to the Metaphysics of St. Thomas Aquinas, Ragnery Gateway, Washington, 1989.
• AQUINAS, Thomas, Summa Contra Gentiles, I-IV, Translated, With An Introduction And Notes, By Anton C. Pegis, University of Notre Dame Press, Notre Dame, London, 1975.
• ____, Summa Theologica I-II, The Basic Writings of Saint Thomas Aquinas içinde, ed. A.C. Pegis, (New York, 1945).
• ____, Treatise on Happiness, (translated by John A. Desterlf), University of Notre Dame Press, Notre Dame, Indiana, 1983.
• ARISTOTELES, Ruh Üzerine, (Çev. : Zeki Özcan), Alfa Kitabevi, II. Bsk. Bursa, 2001.
• AYDIN, İbrahim Hakkı, Farabi’de Bilgi Teorisi, Ötüken, İstanbul, 2003.
• AYDIN, Mehmet S. , Din Felsefesi, İzmir İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, Sekizinci Baskı, İzmir, 1999. BENIGNUS, Brother, Nature Knowledge And God, An Introduction To Thomistic philosophy,The Bruce Publishing Company, New York, 1947.
• BİRCAN, H. Hüseyin, İslam Felsefesinde Mutluluk, İz Yayıncılık, İstanbul, 2001.
• BLACKSTONE, William T., Dinsel Bilgi Sorunu, Felsefi Çözümlemelerin Dinsel Bilgi Sorununa Etkileri; (Çev.: Tuncay İmamoğlu), Ataç Yayınları, İstanbul, 2005.
• BOURKE, Wernon J. , The Pocket Aquinas, Selections From The Writings of st. Thomas, Washington Square Press, New York, Dördüncü Baskı, 1965.
• BÜYÜKDÜVENCI, Sabri, “Değerin Değeri”, Bilgi ve Değer, Bilgi ve Değer Sempozyumu Bildirileri, (Ed. : Şahabettin Yalçın), Vadi Yayınları, Ankara, 2002.
• CORNFORTH, Maurice, Bilgi Teorisi, (Çev: H. Selman), Yorum Yayınları, III. baskı, İstanbul, 1997.
• ÇOTUKSÖKEN, Betül, Babur, Saffet, Ortaçağ’da Felsefe, Metinlerle, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2000.
• ÇÜÇEN, A. Kadir, Bilgi Felsefesi, Asa Kitapevi, Bursa, 2001. GILSON, Etienne, The Philosophy of St Thomas Aquinas, Dorset Press, New York, 1948.
• _____, Ortaçağ Felsefesinin Ruhu, (Çev. : Şamil Öçal), Açılım Kitap, İstanbul, 2003
• ÜLKEN, Hilmi Ziya, Genel Felsefe Dersleri, Ülken Yayınları, İstanbul, 2000. WILHELMSEN, Frederick D. , Man’s Knowledge of Realıty, An Introduction to Thomistic Epistemology, Printice-Hall, III. Baskı, 1960.