İSLAM HUKUKUNUN KANUNLAŞTIRMASININ USUL VE KAİDELERİ

Yıl 2018, Sayı: 1, 0 - 0, 25.06.2018

Sadradin Qader Sedeeq

Öz

İslam hukuku bütün zaman ve mekânlara uygundur ve uygun olmaya

da devam etmektedir. İslam hukuku bünyesinde geniş ve esnek faktörleri

barındırmaktadır. Bu durum İslam hukukunu bütün zaman ve mekânlara uygun

hale getirmektedir. Bu faktörlerden bir tanesi de müctehid fakihlerin zannî

delillere dayanarak ortaya koydukları hükümlerdeki ihtilaflardır. Bu asır, İslam

hukukunun hayatın her alanına hâkim olması açısından, asrın ihtiyaçlarını ve

hukuk sisteminin taleplerini karşılayabilmesi için geniş bir kanunlaştırma

hareketine tanık olmuştur. Aslında kanunlaştırmaya duyulan zaruri durum da

böyle bir hareketliliği zorunlu kılmaktadır. Biz de şer‘î hükümlerin

kanunlaştırılmasının gerekliliğini ortaya koymak için bu çalışmayı ele aldık.

Bu bağlamda fıkıh mezhepleri arasındaki en kolay ve en uygun fetvaları

kanunlaştırmanın en önemli ve faydalı kural ve kaidelerini zikredeceğiz.

Bununla birlikte araştırmada kanunlaştırma harektinin tarihinden söz edeceğiz.

İslam ülkelerinde İslam hukuku alanında yapılan kanunlaştıma hareketini ve

bunun neticesinde meydana getirilen kanunları ortaya koyacağız. Öte yandan

İslam hukukunun kanunlaştıma yönünde olumlu ve olumsuz görüş beyan eden

İslam hukukçuların görüş ve gerekçelerini irdelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

İslam Hukuku, Kanunlaştırma, Kurallar, Usuller, Hüküm

Kaynakça

• İbn Âbidîn, Muhammed Emin b. Ömer b. Abdülaziz (ö. 1252). Reddu’l- Muhtâr ‘ala’d-Durri’l-Muhtâr şerhi Tenvîri’l-Ebsâr. Mustafa el-Babî el-Halebî, Mısır. İbn Kudâme, Ebû Muhammed Abdullah (ö. 630). el-Muğnî, thk. Abdullah et-Türkî ve Abdulfettah el-Hulû, Dâru Hicr, Kahire. İbn Manzûr, Cemaluddin (ö. 1414). Lisânu’l-Arab. 3. Baskı, Dâru Sadır, Beyrut. Ebû Zeyd, Bekir b. Abdullah (ö. 1982). et-Taknîn ve’l-ilzâm, Dâru’l- Hilâl, Rıyad. Bâlisânî, Muhammed Taha (ö. 1997). Hâzâ re’yî ve hâzâ mezhebi. Vizâretu’s-Sekafe, Irak. Bisâm, Abdullah b. Abdurrahman (ö. 1379). Taknînu’ş-Şeri‘ati’lİslamî. Dâru’s-Sekafe, Mekke. Cer‘î, Abdurrahman b. Ahmed, Taknînu’l-Ahkami’ş-Şeriyye, el-İslam el-yevm, net. Htt://www.İslam. İbn Kayyim el-Cevziye, Şemsuddin Ebu Abdurrahman (ö. 1388). İlamu’l-muvakkıin an Rabbi’l-Âlemin. thk. Abdurrauf Said, Mısır. Hacvî, Muhammed b. Hasen. el-Fıkru’s-Sami fi Tarihi’l-fıkhı’l-İslamî, Daru’t-Turas, Kahire. Hattab, Ebu Abdullah Muhammed. Mevâhibu’l-Celil Şerhu Muhatasarı Seyyidi Halil. Daru’l-Fıkır, Beyrut. Zehebî, Şemsuddin. Siyeru Alami Nübela, 3. Baskı, thk. Şuayb el- Ernevut, Müessesetu’r-Risale, Beyrut. Zuhayli, Vehbe Mustafa. el-Fıkhu’l-İslami ve Edilletuhu, Daru’l-Fıkır, Dımaşk. Abdulkerim Zeydan. el-Veciz fi usuli’l-fıkıh. Müessesetu Kurtuba, Bağdat. Suyuti, Celaluddin Abdurrahman. el-Eşbah ve’n-nezair, Daru’lkütübi’ilmiyye, Beyrut. Zerkeşi, Bedruddin. el-Bahru’l-Muhit, Daru’l-kütebi, Mısır. Şirazi, Ebu Ishak İbrahim. el-Muhazzeb. Mutbaatu Mustafa el-Babi el- Halebi, Mısır. Feyyummi. el-Misbahu’l-Münir. Mektebetu Lübnan, Beyrut.