FEDAİ DERGİSİ’NDE DIŞ TÜRKLER

Yıl 2019, Sayı: 4, 211 - 226, 31.12.2019

Pınar Tokaş

Öz

Dış Türkler dediğimiz günümüz Yeni Türk devletlerini kuran Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan gibi devletler XVI. yüzyıldan beri kendi bağımsızlıkları için Rusya ile savaşmaktaydı. Bolşevik İhtilâli’nden sonra artan Rus baskılarına karşı başvurdukları önlemler, birleşme çabaları tarihte yerini almıştı. Bölgenin hem stratejik olarak hem de ekonomik olarak Rusya’nın ilgisini çekmesinden kaynaklı Rusya’nın burada uzun yıllar uyguladığı politika şiddetle sınırlı kalmamış zaman zaman yerini kültür emperyalizmine de bırakmıştır. Türkiye’de birçok gazete gibi Fedai de Rusya’nın bölgedeki emellerini kamuoyuna duyurmak için makaleler yazmış birlik olmak için Türkiye hükümetini bu hususta gerekli önlemleri alması açısından uyarma ihtiyacı duymuştur. Yayınlanmaya başladığı günden beri Turan ideali taşıyan Fedai dergisi, bu idealinin gereği olarak dış Türkler meselesi ile çokça ilgilenmişti. Fedai dergisi, Rusya’nın Türkistan coğrafyasında yaptığı istilâların yanı sıra güncel olarak Rusya’nın Komünizm rejimini burada yaymaya çalışarak otoritesini hâkim kılma çabalarını kendi bakış açısıyla aktarmıştı. Bu çalışmamızda amaç, 1963-1979 yılları arasında yazıları ve haberleri ile sürekli gündeme gelen Fedai dergisinin dış Türkler ile alakalı bakış açısını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Dış Türkler, Bolşevik İhtilâli, Rusya, Fedai dergisi

Kaynakça

• (1979). 28 Mayıs Azerbaycan Millî İstiklâl Günü. Fedai, V (5), 10.
• (1979). Afganistan’daki Müslüman Türk Gerillalar Komünist Yönetimin Başına Bela Oldular. Fedai, V (2), 10.
• (1969). Alaş Orda Türkistan’ın Millî Hükümeti. Fedai, IV (45), 10-11.
• (1968). Çekoslovakya’dan Alınan Ders. Fedai, IV (43), 20.
• (1970). Doğu Türkistan Davası ve İsa Yusuf Alptekin. Fedai, IV (54), 18.
• (1979). Esir Milletler Haftası, Esir Türkellerine Hürriyet, Kahrolsun Esaret. Fedai, V (7), 8-9.
• (1979). Rusya’da Türklere Baskılar Arttı. Fedai V (8), 11.
• (1979). Rusya’daki Müslümanlar ve Lütfü Doğan. Fedai, V (1), 10.
• (1965). Sovyetler Birliğinin Maskesini Bir Kez Daha Yırtıyoruz. Fedai, I (5), 5,18.
• (1979). Tacikistan ve Özbekistan’da Rusya’ya Karşı Ayaklanmalar. Fedai, V (1), 10.
• (1965). Türkistan Davası Parçalanamaz. Fedai, II (23), 7.
• (1966). Türkistan Kurtuluş İçin Hür Dünyadan İlgi Bekliyor. Fedai, Iıı (29), 9.
• (1979). Türkistan’da Dil Aleyhtarı Baskı Artıyor. Fedai V (1), 10.
• (1970). Türkistan’ın Kaderi Ve İsa Yusuf Alptekin. Fedai, 69ıv (53), 15.
• Bögenbay, R. (1979). İki Yüzlü Propagandanın Yeni Bir Örneği. Fedai, V (6), 9-10.
• Coşkuner, K. F. (1969). Türkistan’ın Millî Kahramanı Osman Batur. Fedai, IV (47),19-20.
• Coşkuner, F. (1969). Doğu Türkistan Türkleri ve Ali Beg Hakim. Fedai, IV (48), 13-14.
• Gürünlü, A. (1966). Kırım’daki Facia ve Kızıl Rejim. Fedai, III (34), 10-11.
• Oraltay, H. (1968). Rusların Kazak Tarihçilerine Baskısı. Fedai, IV (42), 12,19.
• __________. (1968). Türkistan’ın Millî İstiklâl Davası ve Maotsitung ile Mareşal Çangkayşek. Fedai, IV (43), 8-10.
• __________. (1969). Türkistanlı Yazar ve Edebiyatçıların Toplantısında Hür Dünyadaki Türkistanlılara Edilen Hücumlar. Fedai, IV (51), 10-11.
• __________. (1969). Rus Fezacısı Şatalov Türkistan’ın Kahramanı Olamaz. Fedai, IV (46), 9.
• Pınar, M. (2014). 1950-1951 Bulgaristan’dan Türkiye’ye Göçler ve Demokrat Parti’nin Göçmen Politikası, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XXX, Sayı:89, Temmuz, 61-93.
• Pınar, M. (2016). Tek Parti Döneminde Pomaklar (1923-1946), Tarih Okulu Dergisi, XXV, Mart. 803-835.
• Turanlı, C. (1965). Emperyalist Kimdir. Fedai, III (25), 5.
• __________. (1966). İstanbul’daki Miting ve Türkistanlılar. Fedai, III (30), 10.
• __________. (1965). Türkistan’ın İstiklâl Davası ve İslâm Dünyası. Fedai, II (20), 12.
• __________. (1966). Türkistanlıların Düşmanı. Fedai, III (29), 9.
• __________. (1966). Dış Türkler. Fedai, III (27), 14-16.
• Yılmaz, N. (1979). Afganistan’daki Müslümanlar Adım Adım Zafere Yaklaşıyor. Fedai, V (8), 6.