Pers Ordusunda Kullanılan Silahlar Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2021, Sayı: 7, 165 - 198, 30.06.2021

Selver Aslan Serap Özkan

Öz

Antik çağda savaşların galibiyet ya da mağlubiyetini belirleyen en önemli unsurlardan biri şüphesiz ki orduların etkin saldırı ve savunma silahlarına sahip olmalarıdır. Savaşlardaki galibiyet yalnızca sayıca üstünlüğün sonucu değildir. Galibiyete aynı zamanda taktiksel anlamda kıvrak bir zeka ve günün şartlarına uygun kuşatma, saldırı ve savunma silahlarının profesyonellikle kullanılması ile ulaşılabilmiştir. Bu çalışmada gerek antik Hellen ve Roma kaynakları gerekse arkeolojik verilerden edinilen bilgiler aracılığıyla Pers ordusunda kullanılan silahlar belirlenerek incelenmeye çalışılmıştır. Pers toplumunda, askerlik, soylu sınıfından köle sınıfına kadar zorunlu bir görev olarak benimsenmiştir. Başta antik Hellen yazarı Herodotos olmak üzere Strabon ve Ksenophon gibi yazarlar Pers çocuklarının küçük yaşlardan itibaren uzun ve zorlu eğitimlerden geçerek eğitildiğini bildirmektedir. Bu eğitimlerde özellikle ata binmek, ok atmak ve mızrak kullanmak gibi kişinin fiziksel açıdan kendini güçlendirdiği antrenmanlar öne çıkmaktadır. Zorlu süreçlerden sonra ordu içinde aktif görev alan Pers askerleri temelde ok, yay, kısa kılıç ve mızrak gibi hafif ancak hareket kabiliyetini kısıtlamayan silah ve teçhizatlarla donatılmışlardır. Egemenlik alanı geliştikçe gerek savaşla gerekse olağan süreç içerisinde karşılaştığı toplumlarla ilişkiler kuran Persler, bu toplumlara ait silah ve ekipmanlardan esinlenmiş ve bunları kendilerine uyarlayarak yeni formlar ortaya koymuşlardır. Akinakes, sagaris ve kopis gibi örneklendirebileceğimiz bu silahlar, Pers ordusundaki askeri birlikler tarafından uzun süreçler boyunca kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

pers, ordu, silah

Kaynakça

• Herodotos. (2014). Tarih/Historiai (Ἱστορίαι). (Çev. Müntekim Ökmen). X. Basım. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ksenophon. (2010). Anabasis. Κύρου ἁναβασις (Κύρου ἁναβασις). (Çev. Tanju Gökçol). İstanbul: Sosyal Yayınlar.
• Ksenophon. (1914). Kyros’un Eğitimi/Cyropaedia. (Κύρου Παιδεία). Vol. I. Books I-IV. (Çev. Walter Miller). London. (Loeb).
• Ksenophon. (1914). Kyros’un Eğitimi/Cyropaedia (Κύρου Παιδεία). Vol. II. Books V-VIII. (Çev. Walter Miller). London. (Loeb).
• Blyth, P.H. (1977). The Effectiveness of Greek Armour against Arrows in the Persian War (490-479BC).
• Charles, M. B. (2012). Herodotus, Body Armour and Achaemenid Infantry. Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte, Bd. 61. H. 3. pp. 257-269.
• Head, D. (1992). The Achaemenid Persian Army. Stockport: Montwert Publications.
• Sekunda, N. (1988). Achaemenid Military Terminology. AMI. 21: 69-77.
• Sekunda, N. (1992). The Persian Army 560-330 BC. Ed. Martin Windrow. London: Osprey Publishing.
• Khorasani, M. M. (2006a). Arms and Armour from Iran: The Bronze Age to the End of the Qajar Period. Tübingen: Legat Publishers.
• Khorasani, M. M. (2006b). Arms and Armor of Achaemenians and Sassanians. Fezana Journal. Summer Issue. pp. 87-93.