Yapay Zekâ Uygulamalarının Sanat ve Tasarım Alanlarına Yansıması

Yıl 2022, Sayı: 9, 118 - 140, 10.07.2022

Meyrem Deveci

https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1115961

Cited By: 6

Öz

Yapay zekâ, insanın algılama, akıl yürütme süreçlerimizi modellemek için birçok akıllı yolu keşfetmesini sağlayan bilişsel bir bilimdir. Kısaca bilgisayarlarda çalışan algoritmalar, programlar, kodlar şeklinde düşünülmelidir. Ses, görüntü, yazılı metin gibi veri türlerini temel alarak algoritmaları öğrenerek problem çözer. Yapay zekâ algoritmaları sayısal verilerle çalıştığı için bütün veri türlerini başlangıçta sayısal verilere dönüştürerek işlemek zorundadır. Yapay zekâ, günümüzde, sanat ve tasarım alanlarında bir yaratım aracı olarak kullanılmaya başlandığı görülür. Hatta yaratım sürecini etkileyerek sanat ve tasarımda yeni bir estetik anlayışı ve yeni bir aktarım dili geliştirir, makine-sanatçı / tasarımcı işbirlikçisi olarak önemli rol oynar. Araştırma, çeşitli yöntemlerle kullanılan yapay zekânın sanat ve tasarım alanlarına makine yaratıcılığı olarak nasıl yansıdığını görebilmeyi, sanat ve tasarımın yaratım sürecinde insan-makine arasında değişen rolleri ve makinenin insanla olan iş birliğini kavrayabilmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca yapay zekâ aracılığıyla üretilmiş sanat ve tasarım ürünlerini değerlendirerek yapay zekânın görsel üretim konusunda gelinen durumu tartışılmaktadır. Araştırmada literatür tarama yöntemiyle yapay zekâ aracılığıyla üretilmiş sanat ve tasarım örnekleri; resim, heykel, grafik tasarım, tekstil, endüstriyel ve mimarı tasarım çalışmaları incelenmektedir. İncelenen bu örneklerle sanat, tasarım alanında gerçek dünyada yapay zekâ uygulamalarına yönelik araştırmacılar sanat, tasarım üreticileri için bir kılavuzluk edeceği, yeni çağa adaptasyonu sağlayacak yeni teknolojik araçların denenmesi konusunda cesaret verici olacağına inanılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yapay zekâ, algoritma, tasarım, sanat

Kaynakça

• Fan, S., (2020). Yapay Zekâ Yerimizi Alacak mı? 21.Yüzyıl İçin Bir Rehber. (I.Baskı) Matthew Taylor (Dizi Ed.). İstanbul: Hep Kitap
• Kapır, B., (2021). Yapay Zekâ Eksenli Gelişen Algoritmik Toplum. Ferhat Zengin ve Bahadır Kapır (Ed.), Yapay Zekâ ve Medya içinde. (s.59-102). İstanbul: Doruk Yayınları.
• Nilson, N., J., (2019). Yapay Zekâ Geçmişi ve Geleceği. (II.Basım). Doğan, M., (Çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Norman, D., A., (2013). The design of everyday things. The MIT Press Cambridge, Massachusetts London, England.
• Ökmen, Y., E., (2021). Yapay Zekâyla Anlatıların Geleceği: “Charisma.Ai” Örneği. Ferhat Zengin ve Bahadır Kapır (Ed.), Yapay Zekâ ve Medya içinde. (s.407-436) İstanbul: Doruk Yayınları.
• Özçift, A., Çelikten, A. ve Akarsu K., (2020). Yapay Zekâ Kavramlarına Giriş. Ahmet Göçen (Ed.), Yapay Zekâ Kavramlarına Giriş içinde. (s.1-89). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Shagrir, O., (2019). Hilary Putnam ve Bilgisayımsal İşlevselcilik. (I. Baskı). Andrew Bailey (Der.). Doruker, F. (Çev.) Zihin Felsefesi içinde. (s.175-2001). Ankara: Fol Kitap.
• Wilson, H., J., Daugherty, P., (2020). İşbirliğine Dayalı Zekâ: İnsan ve Yapay Zekâ Güçlerini Birleştiriyor. Harvard Business Review Press. Göktem, L. (Çev.), Dijital Dönüşüm. Yapay Zekâ içinde (s.169-203). İstanbul: Optimist Kitap.
• Yılmaz, Ş., K., (2021). Yapay Zekâ Model Tasarımı. N. Öykü İyigün ve Mustafa K. Yılmaz (Dizi Ed.), Yapay Zekâ. Güncel Yaklaşımlar ve Uygulamalar içinde. (s.94-123). İstanbul: Beta Kitap.
• Pallhares, R.,M., Yuan, Y., Wang, Q., (2019). Artificial Intelligence in Industrial Systems. IEEE Transactions on Industrial Electronics, , Vol. 66, No. 12, (Page: 9636-9640). https://l24.im/Vf0F Erişim: 23.03.2022