Firmaların Girişimsel Yönelimlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi: Van Organize Sanayi Bölgesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Sayı: 11, 36 - 49, 30.06.2023

Suna Tatar Aslan Abdullah Oğrak

https://doi.org/10.55089/yyuvasad.1276122

Öz

Bu araştırmanın amacı firmaların girişimsel yönelimlerinin çeşitli değişkenlere göre incelemektir. Araştırmanın örneklemini 2019 yılında Van ili organize sanayi bölgesinde faaliyet gösteren firmalardaki 302 işgören oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Efe (2015) tarafından geliştirilen “Girişimsel Yönelim Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistikler, bağımsız gruplar için t testi, ANOVA testi ve Scheffe testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, katılımcıların çalıştıkları firmaların girişimsel yönelimlerine ilişkin görüşlerinin cinsiyete göre farklılık göstermediği belirlenmiştir. İşletmenin faaliyet gösterdiği sektöre göre inşaat ve tekstil alanlarında faaliyet gösteren firmaların girişimsel yönelim özelliklerinin diğer firmalardan daha iyi düzeyde olduğu; firmadaki çalışan sayısına göre çalışan sayısı 21-40 arası olan firmaların en yüksek, çalışan sayısı 20 ve altında olan firmaların ise en düşük girişimsel yönelime sahip olduğu belirlenmiştir. İşletmenin yaşına göre incelendiğinde, yaşı daha düşük olan firmaların girişimsel yönelim özelliklerinin daha iyi olduğu ortaya çıkmıştır. Katılımcıların eğitim düzeyine göre görüşleri incelendiğinde, ortaöğretim ve yükseköğretim mezunlarının ilköğretim mezunlarına göre anlamlı düzeyde daha yüksek ortalamalara sahip olduğu; çalışanların firmadaki deneyimine göre bakıldığında ise 11 yıl ve üzeri deneyime sahip çalışanların firmalarının girişimsel yönelimleri ile ilgili daha olumsuz görüşlere sahip olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik, girişimsel yönelim, yenilikçilik, risk alma, proaktiflik, rekabetçi agresiflik, özerklik

Kaynakça

• Basson, J. A. C. (2015). An analysis of the entrepreneurial orientations of retail banks in the Tlokwe municipality area [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. North-West University Potchefstroom.
• Burgelman, R. A. (1983). Corporate entrepreneurship and strategic management: Insights from a process study. Management science, 29(12), 1349-1364.
• Carrier, C. (1994). Intrapreneurship in large firms and SMEs: A comparative study. International Small Business Journal, 12(3), 54-61. https://doi.org/10.1177/0266242694123005
• Dess, G. G., & Lumpkin, G. T. (2005). The role of entrepreneurial orientation in stimulating effective corporate entrepreneurship. Academy of Management Perspectives, 19(1), 147-156. https://doi.org/10.5465/ame.2005.15841975
• Efe, M. N. (2015). Girişimsel yönelim, entelektüel sermaye ve örgütsel öğrenme yeteneklerinin firma performansı üzerine etkileri [Yayımlanmamış Doktora Tezi). Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ekingen, E. (2019). İç girişimcilik ve örgütsel faktörlerin hizmet inovasyon performansına etkisi: Kamu hastanesinde bir uygulama [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erbir, M., & Yılmaz, A. (2020). Sağlık sektörü çalışanlarının iç girişimcilik düzeyleri. Ekonomi İşletme Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Dergisi, 6(1), 110-130.
• Ergün, B., & Korkmaz, O. (2020). Öğrenen örgütlerde iç girişimcilik. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(3), 1166-1193. https://doi.org/10.21547/jss.716915
• Fırat, A., Akdemir, R., & Günaydın, Ö. E. (2019). Y Kuşağı bireylerinin iç girişimcilik algılamalarının belirlenmesi: Turizm sektörü çalışanları üzerine bir araştırma, Fethiye örneği. IV. Uluslararası Girişimcilik, İstihdam ve Kariyer Kongresi. 17-20 Ekim 2019, Bodrum/Muğla.
• Fiş, A. M., & Wasti, S. A. (2009). Örgüt kültürü ve girişimcilik yönelimi ilişkisi. ODTU Gelişme Dergisi, 36(3), 127-164.
• Güner, F., & Serinkan, C. (2017). İç girişimciliğin yenilik ve ekip yönetimi ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 482-499. https://doi.org/10.20875/makusobed.290644
• Guth, W. D., & Ginsberg, A. (1990). Guest editors' introduction: Corporate entrepreneurship. Strategic Management Journal, 11, 5-15.
• Herrington, M., Kew, J., Kew, P., & Monitor, G. E. (2010). Tracking entrepreneurship in South Africa: A GEM perspective (ss. 1-174). South Africa: Graduate School of Business, University of Cape Town.
• Hill, I. D. (1987). Entre/Intrapreneurship: An intrapreneur—turned—entrepreneur compares both worlds. Research Management, 30(3), 33-37. https://doi.org/10.1080/00345334.1987.11757037
• Hisrich, R. D. (1986). Entrepreneurship, intrapreneurship, and venture capital: the foundation of economic renaissance. Lexington, MA: Lexington Books.
• Huang, S. K., & Wang, Y. L. (2011). Entrepreneurial orientation, learning orientation, and innovation in small and medium enterprises. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 24, 563–570. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2011.09.004
• Laforet, S. (2013). Organizational innovation outcomes in SMEs: Effects of age, size, and sector. Journal of World Business, 48(4), 490-502. https://doi.org/10.1016/j.jwb.2012.09.005
• Lee, S. M., & Peterson, S. J. (2000). Culture, entrepreneurial orientation, and global competitiveness. Journal of World Business, 35(4), 401-416. https://doi.org/10.1016/S1090-9516(00)00045-6
• Lin, T. Y., Chuang, L. M., Chang, M. Y., & Yeh, C. M. (2012). A study of the relationship between team innovation and organizational innovation in the high-tech industry: Confirmation of the organizational culture moderation effect. Advances in Management and Applied Economics, 2(2), 19-52.
• Lumpkin, G. T., & Dess, G. G. (1996). Clarifying the entrepreneurial orientation construct and linking it to performance. The Academy of Management Review, 21, 135-172. https://doi.org/258632
• Miles, M. P., & Arnold, D. R. (1991). The relationship between marketing orientation and entrepreneurial orientation. Entrepreneurship Theory and Practice, 15(4), 49-66. https://doi.org/10.1177/104225879101500407
• Morse, C. W. (1986). The delusion of intrapreneurship. Long Range Planning, 19(6), 92-95. https://doi.org/10.1016/0024-6301(86)90101-9
• Nielsen, R. P., Peters, M. P., & Hisrich, R. D. (1985). Intrapreneurship strategy for internal markets—corporate, non‐profit and government institution cases. Strategic Management Journal, 6(2), 181-189. https://doi.org/10.1002/SMJ.4250060207
• Rauch, A., Wiklund, J., Lumpkin, G. T., & Frese, M. (2009). Entrepreneurial orientation and business performance: An assessment of past research and suggestions for the future. Entrepreneurship Theory and Practice, 33(3), 761-787. https://doi.org/10.1111/j.1540-6520.2009.00308.x
• Schollhammer, H. (1981). The efficacy of internal corporate entrepreneurship strategies. Frontiers of Entrepreneurship Research, 45, 1-6.
• Shan, P., Song, M., & Ju, X. (2016). Entrepreneurial orientation and performance: Is innovation speed a missing link?. Journal of Business Research, 69(2), 683-690. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2015.08.032
• Shils, E., & Zucker, W. (1979). Developing a model for internal corporate entrepreneurship. International Social Science Review, 54(4), 195.
• Slater, S. F., Hult, G. T. M., & Olson, E. M. (2010). Factors influencing the relative impor-tance of marketing strategy creativity and marketing strategy implementation effectiveness. Industrial Marketing Management, 39(4), 551. https://doi.org/10.1016/j.indmarman.2008.03.007
• Smart, D. T., & Conant, J. S. (1994). Entrepreneurial orientation, distinctive marketing competencies and organizational performance. Journal of Applied Business Research (JABR), 10(3), 28-38. https://doi.org/10.19030/jabr.v10i3.5921
• Soysal, A., & Kolca, D. (2016). Sağlık kurumlarında çalışan hemşirelerin demografik özelliklerinin iç girişimcilik eğilimleri üzerine farklılıklarının incelenmesi: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 227-252.
• Zahra, S. A. (1991). Predictors and financial outcomes of corporate entrepreneurship: An exploratory study. Journal of Business Venturing, 6(4), 259-285. https://doi.org/10.1016/0883-9026(91)90019-A
• Zahra, S. A. (1993). Environment, corporate entrepreneurship, and financial performance: A taxonomic approach. Journal of Business Venturing, 8(4), 319-340. https://doi.org/10.1016/0883-9026(93)90003-N