Kars İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri

Yıl 2014, Cilt: 25 Sayı: 1, 1 - 6, 01.03.2014

Pınar Demir Yılmaz Aral Savaş Sarıözkan

Öz

The purpose of this study is showing the general characteristics of dairy cattle enterprises and determining some of the technical and financial parameters for the livestock in Kars. The material of the study was selected by simple random sampling method of 162 dairy cattle enterprises. In this study, 14.01 cows per farm and daily average milk yield 6.98 kg/head were found. The economic analysis of small, medium and large scale enterprises, showed that the cost of the milk produced, respectively, 0.84, 0.60, 0.54 TL / kg, the average 0.70 / kg. Local people also get benefits from. The study also indicated that using grassland areas significantly reduce feed cost and creates 25% of total costs for local people. As a result, dairy cattle activities can be made more rational by creating an effective organization and marketing infrastructure.

Anahtar Kelimeler

Dairy cattle farms, Economical analysis, Organization, Kars

Kars İli Süt Sığırcılık İşletmelerinin Sosyo-Ekonomik Yapısı ve Üretim Maliyetleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kars ili süt sığırcılık işletmelerinin genel özelliklerini ortaya koymak ve üretime ilişkin bazı teknik ve finansal parametreleri belirlemektir. Araştırmanın materyalini, basit tesadüfî örnekleme yöntemi ile seçilen toplam 162 süt sığırcılık işletmesine ait veriler oluşturmuştur. Çalışmada işletme başına ortalama 14.01 baş ineğin düştüğü ve günlük ortalama süt veriminin 6.98 kg/baş olduğu tespit edilmiştir. Küçük, orta ve büyük ölçekli işletmelerde süt maliyeti sırasıyla 0.84; 0.60; 0.54 TL/kg, genel ortalama 0.70 TL/kg olarak belirlenmiştir. Bölgede hayvan beslemede yoğun olarak çayır-mera alanlarından yararlanılmasına bağlı olarak, toplam masraflar içerisinde yem masrafı oranının önemli ölçüde azaldığı (%25) tespit edilmiştir. Sonuç olarak, özellikle kış döneminde yem sorununun giderilmesiyle birlikte, etkin bir örgütlenme ve pazarlama alt yapısının oluşturulması ile süt sığırcılık faaliyetlerinin daha rasyonel bir yapı kazanabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Süt sığırcılık işletmeleri, Ekonomik analiz, Örgütlenme, Kars

Kaynakça

• Açıl F (1977). Memleketimizde tarımsal ürün maliyetlerinin hesaplanması. A.Ü.Ziraat Fakültesi Yayın No.665, 2. Baskı, Şark Matbaası, Ankara.
• Akkılıç ME, Tatlı P, Çerçi İH (2001). Elazığ yöresinde süt ve süt ürünlerinin pazarlama yöntemleri ve problemleri üzerine bir çalışma. Lalahan Hay Arst Derg, 41 (2), 77-84.
• Aktürk D, Bayramoğlu Z, Savran F, Tatlıdil FF (2010). The factors affecting milk production and milk production cost: Çanakkale Case – Biga. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 16 (2), 329-335.
• Aktürk D, Savran F, Hakyemez H, Daş G, Savaş T (2005). Gökçeada’da ekstansif koşullarda hayvancılık yapan işletmelerin sosyo-ekonomik açıdan incelenmesi. Tarım Bil Derg, 11 (3), 229-235.
• Aral S (1991). Hayvansal üretimde verim ve kalitenin artırılmasında pazarlamanın önemi. Tarım Orman Köy İşleri Bak Derg, 1591, 60. 30, 607-610.
• Aral S, Cevger Y (2000). Türkiye’de Cumhuriyet’ten günümüze izlenen hayvancılık politikaları. Türkiye 2000 Hayvancılık Kongresi, 31 Mart-2 Nisan 2000, Kızılcahamam, Ankara.
• Aygül H, Özkütük K (2012). Malatya ili süt sığırcılığı ve sığır besiciliğinin yapısı. AVKAE Derg, 2, 7-11.
• Çiçek H, Tandoğan M (2008). Economic analysis of dairy cattle activity in Afyonkarahisar province. Akdeniz Üniv Zir Fak Derg, 21 (2), 179-184.
• Demir P, Aral S (2010). Kars ili süt sanayi işletmelerinde üretim ve sanayi entegrasyonunun ekonomik ve sosyo-ekonomik analizi. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 16 (4), 585-592.
• Demir P, Aral S (2009). Kars İlinde faaliyet gösteren süt sığırcılık işletmelerinin karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Vet Hek Dern Derg, 88 (3), 17-22.
• Düzgünes O, Kesici T, Gürbüz F (1983). Istatistik Metotları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Yayın No: 861.
• Gündüz O, Dağdeviren M (2011). Bafra ilçesinde süt maliyetinin belirlenmesi ve üretimi etkileyen faktörlerin fonksiyonel analizi. YYÜ Zir Fak Tar Bil Derg, 21 (2), 104-111.
• Günlü A, Atasever M, Karakaya Y (2006). Erzurum ili hayvancılığının yapısal özellikleri ve yakın gelecekteki durumu üzerine genel değerlendirme. Atatürk Üniv Vet Bil Derg, 1 (3-4), 55-68.
• İçöz Y (2004). Bursa ili süt sığırcılık işletmelerinin kârlılık ve verimlilik analizi. Yayın No: 116, Ankara.
• Kaya İ, Karademir B (2002). Çayır-meranın Kars yöresi çiftlik hayvanlarının beslenmesi ve hastalık oluşturma-bulaştırmadaki rolü. Lalahan Hay Araş Enst Derg, 42 (1), 59-66.
• Keskin G, Dellal İ (2011). Trakya bölgesinde süt sığırcılığı üretim faaliyetinde brüt kar analizi. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 17 (2), 177-182. Kıral T, Kasnakoğlu H, Tatlıdil F, Fidan H, Gündoğmuş E (1999). Tarımsal ürünler için maliyet hesaplama metodolojisi ve veri tabanı rehberi. TEAE Yayın No: 37.
• Öztürk D, Karkacıer O (2008). Süt sığırcılığı yapan işletmelerin ekonomik analizi (Tokat ili Yesilyurt ilçesi Örneği). GOÜ Zir Fak Derg, 25 (1), 15- 22.
• Şahin K, Gül A, Koç B, Dağıstan E (2001). Adana ilinde entansif süt sığırcılığı üretim ekonomisi. YYÜ Zir Fak Tar Bil Derg, 11(1), 79-86.
• Tugay A, Bakır G (2008). Giresun yöresindeki sığırcılık işletmelerinde kullanılan yem çeşitleri ve hayvan besleme alışkanlıkları. Atatürk Üniv Ziraat Fak Derg, 39 (2), 231-239.
• Tutar H, Sever MF, Sarışen M, Sallan S (2012). TRA2 Bölgesi’nde süt ve süt ürünleri sektör raporu (Mevcut Durum Analizi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri). SERKA (Serhat Kalkınma Ajansı). ISBN: 978-605-63661-1-6. TUİK (2013). Türkiye İstatistik Kurumu. Hayvancılık Verileri. Erişim: www. tuik.gov.tr Erişim Tarihi: 02.03.2013
• Yıldırım İ, Şahin K, Şahin A (2001). Van yöresinde canlı hayvan ve süt mamülleri pazarlaması. Türkiye-Hollanda Besi ve Süt Hayvancılığı Sempozyumu. 11-12 Haziran 2001, Ankara. 4-9.