Tek Tırnaklılarda Mide Helmintlerinin Yaygınlığı

Yıl 2013, Cilt: 24 Sayı: 1, 29 - 35, 01.03.2013

Suleyman Aypak Ayse Burgu

Öz

To determine the prevalence of stomach helminths in equines between March 2004 and February 2005, 100 equines’ stomach belonging to 53 horses, 41 donkeys and 6 mules were examined following slaughtering. The feces have been examined which were collected from Ankara Horse Riding Clubs and Serum Production and Test Animals’ Ranch to search stomach helminths, only according to feces inspection and also with the feces which have been collected from the rectums of equines whose organ examinations were done. The stomachs of equines have been inspected according to helminth infections and at the 88.6% of the horses, at the 85.3% of the donkeys and at the 83.3% of mules at least one helminth infection has been detected. After the diagnosis of the helminths which have been gathered in the research, Habronema muscae, Habronema majus and Trichostrongylus axei species have been detected. At the horses 28.3% T. axei, 54% H. muscae, 50.9% H. majus, 71.6% immature Habronema sp. have been detected. In the prevalence of the infection it has not seen any age effect but in the females T.axei has been found more prevalent (p<0.05) than the males. At the donkeys 46% T. axei, 56% H. muscae, 43.9% H. majus, 65% immature Habronema sp. have been detected. At the mules 83% T. axei, 66.6% H. muscae, 83% H. majus, 83% immature Habronema sp. have been detected. Because the mule number was few the correlation between the results and the age and sex have been evaluated with donkeys. In the donkey-mule group there have not been any differences between the old and young ones according to statistical view. And also it came out that H. muscae and H. majus are more prevalent in males. The stomach helminths which we see so prevalent in the organ controls but not in feces examinations shows us that these infections at alive animals are so hard to detect with the routine flotation techniques.

Anahtar Kelimeler

Equines, Stomach, Helminth, Habronema, Trichostrongylus axei

Tek Tırnaklılarda Mide Helmintlerinin Yaygınlığı

Öz

Tek tırnaklılarda mide helmintlerinin yayılışını tespit etmek amacıyla Mart 2004 ile Şubat 2005 arasında yapılan bu çalışmada 53 at, 41 eşek ve 6 katıra ait toplam 100 tek tırnaklı midesinin kesim sonrası muayenesi yapılmıştır. Organ muayenesi yapılan tek tırnaklıların rektumlarından toplanmış dışkıları yanında, mide helmintlerinin dışkı bakıları ile araştırılması yönünde, Ankara Atlı Spor Kulübü (50 at) ve Serum Üretim ve Deney Hayvanları Çiftliği’nden alınan dışkılar (50 at) incelenmiştir. Tek tırnaklılara ait midelerin helmint enfeksiyonları bakımından incelenmesi yapılmış ve atların %88.6’sında, eşeklerin %85.3’ünde ve katırların %83.3’ünde en az bir helmint enfeksiyonuna rastlanmıştır. Araştırmada toplanan helmintlerin tür düzeyinde Habronema muscae, Habronema majus ve Trichostrongylus axei oldukları tespit edilmiştir. Atlarda T. axei %28.3; H. muscae %54, H. majus %50.9; immature Habronema’lar %71.6 yayılış göstermiştir. Enfeksiyon yayılışında yaşın etkisi görülmemiş ancak dişilerde T. axei erkeklere göre daha yaygın (p<0.05) bulunmuştur. Eşeklerde T. axei %46, H. muscae %56, H. majus %43.9; immature Habronema’lar %65 yayılış göstermiştir. Katırlarda T. axei %83; H. muscae %66.6, H. majus %83; immature Habronema’lar %83 yayılış göstermiştir. İncelenen katır sayısı az olduğu için sonuçların yaş ve cinsiyetle olan ilişkilerinin istatistiksel değerlendirmesinde eşeklerle birlikte gruplandırılmıştır. Eşek-katır grubunda genç ve yaşlılar arasında istatistiki açıdan bir fark bulunamamakla birlikte H. muscae ve H. majus’un erkeklerde daha yaygın olduğu (p>0.05) ortaya çıkmıştır. Nekropsilerde oldukça yaygın olduğunu gördüğümüz mide helmintlerine dışkı bakılarında rastlamamış olmamız, canlı hayvanlarda bu enfeksiyonların, rutin flotasyon teknikleri ile tanısının ne kadar güç olduğunun bir göstergesidir.

Anahtar Kelimeler

Tek Tırnaklı, Mide, Helmint, Habronema, Trichostrongylus axei

Kaynakça

• Ahmed ZG (1984). Serological studies on some helminths infesting equines in Egypt. PhD. Thesis. Faculty of Veterinary Medicine, Cairo University. Cairo.
• Alibaşoğlu M, Yalçıner Ş (1965). 1933-1961 yılları arasında Ankara ve yöresinde atlarda görülen hastalıklara toplu bir bakış. Ankara Univ Vet Fak Derg, 12, 98-111.
• Antiporda LRD, Eduardo SL (1993). Prevalence and relative abundance of helminth parasites in Philippine horses. Philipp J Vet Med, 27, 21-23.
• Becklund WW, Walker ML (1971). Nomenculatur and morphology of Ostertagia trifurcata Ransom, 1907, with data on spicule lengts of five stomach worm of ruminants. J Parasitol, 57, 508-516.
• Bowman DD (2003). Georgis’ Parasitology for Veterinarians, 8nd edn, Elsevier Science, USA. pp: 215-216.
• Bucknell DG, Gasser RB, Beveridge I (1995). The prevalence and epidemiology of gastrointestinal parasites of horses in Victoria, Australia. Int J Parasitol, 25, 711-724.
• Burgu A, Doganay A, Oge H, Oge S, Piskin Ç (1995a). Atlarda bulunan helmint türleri. Ankara Univ Vet Fak Derg, 42, 193-205.
• Burgu A, Doganay A, Oge H, Sarimehmetoglu O, Ayaz E (1995b). Eşeklerde bulunan helmint türleri. Ankara Univ Vet Fak Derg, 42, 2072
• Demir S, Tinar R, Cirak V, Ergul R (1993). Bursa yöresi tek tırnaklılarında görülen helmint türleri ve yayılışı, 8. Ulusal Parazitoloji Kongresi, 7-10 Eylül, Trabzon. Bildiri Özetleri, s:60.
• Dunsmore JD, Lındsay P (1985). Prevalence and epidemiology of the major gastrointestinal parasites of horses in Perth, Western Australia. Equine Vet J, 17, 208-213.
• Foster AO, Pedro Ortız O (1937). A further report on the parasites of a selected group of equines in Panama. J Parasitol, 18, 360-364.
• Gonenc B (1997). Eşeklerde sindirim sistemi helmintleri. Ankara Univ Vet Fak Derg, 44, 325 - 335.
• Graber M (1970). Helminths and helminthiasis of donkeys and horses in Chad. Rev Elev Med Vet Pays Trop, 23: 207-222. (Ref: Vet. Bull. 1971, 41: 1816 ).
• Guralp N (1981). Helmintoloji, 2nd edn., Ankara Universitesi Printing Office, Ankara. pp: 395-462
• Gulbahce S (1990). Konya yöresindeki tek tırnaklı hayvanlarda bulunan parazitlerin epidemiyolojisi. Yüksek Lisans Tezi. Konya. Selçuk Univ. Sağlık Bilim. Enst.
• Heil HG (1983). Zur intestinalen parasitenfauna und Dictyocaulus arnfieldi-Infection der Essel in hessen sowie zur saisondynamik der Befallsextensitat und intensitat. Inaugural-Dissertation, Fachbereich Veterinarmedizin, Tierzucht Justus-Liebig-Universitat Giessen.
• Herd RP, Miller TB, Gabel AA (1981). A field evaluation of probenzimidazole, benzimidazole and non- benzimidazole anthelmintics in horse. J Am Vet Med Assoc, 179, 686-691.
• Höglund J, Ljungström L, Nilsson O, Lundquist H, Osterman E, Uggla A (1997). Occurrence of Gastrophilus intestinalis and some parasitic nematodes of horses in Sweden. Acta Vet Scand, 38, 157-166.
• Islam AWMS (1986). The prevalence of helminth parasites in horses. Livestock Adviser 11, 44-46. (Ref: Helminth.Abst., 1987, 56, 1046).
• Kassai T (1999). Veterinary Helminthology. Reed Educational and Professional Publisching Ltd., Oxford. pp: 114-115.
• Klei TR (1986). Other parasites. Vet Clin N Am-Equine, 2, 329-336.
• Krecek RC, Reınecke RK, Horak LG (1989). Internal parasites of horses on mixed Grassveld and Bushveld in Transvaal, Republic of South Africa. Vet Parasitol, 34, 135-143.
• Lapage G (1962). Mönnig’s Veterinary Helminthology and Entomology, 5nd edn, Bailliere, Tindall and Cox., London. pp: 282-285.
• Lapage G (1968). Veterinary Parasitology, 2nd edn., Oliver and Boy Ltd., London. pp: 259-262.
• Levine ND (1968). Nematode Parasites of Domestic Animals and of Man, Burgess Publishing Comp., Minneapolis. pp: 165-166; 398-400; 4214
• Lıchtenfels JR (1975). Helminths of Domestic Equids, Special Issue, Volume; 42, Allen Pres. Inc., Washington.p: 63-64.
• Lyons ET, Tolliver BS, Drudge JH, Swerczek DVM, Crowe MW (1983). Parasites in Kentucky thoroughbreds at necropsy: Emphasis on stomach worms and tapeworms. Am J Vet Res, 44, 839-844.
• Lyons ET, Drudge JH, Tolliver BS, Swerczek DVM, Crowe MW (1984). Prevalence of Anoplocephala perfoliata and lesions of Draschia megastoma in thoroughbreds in Kentucky at necropsy. Am J Vet Res, 45, 996-9
• Lyons ET, Tolliver BS, Drudge JH, Swerczek DVM, Crowe MW (1987). Common internal parasites found in the stomach, large intestine, and cranial mesenteric artery of thoroughbreds in Kentucky at necropsy (1985 to 1986). Am J Vet Res, 48, 268-273.
• Maskar Ü (1983). Tek tırnaklıların mide habronematos’u üzerine. Istanbul Univ Vet Fak Derg, 9, 1-10.
• Matthee S, Krecek RC, Milne SA (2000). Prevalence and biodiversity of helminth parasites in donkeys from South Africa. J Parasitol, 86, 7567
• Merdivenci A (1970). Türkiye Parazitleri ve Parazitolojik Yayınları, I.U. Cerrahpaşa Tıp Fak. Yayın. 1610/9. İstanbul, Kutulmuş Matbaası. İstanbul. s: 82-83.
• Mfitilodze MW, Hutchinson GW (1989). Prevalence and intensity of non strongyle intestinal parasites of horses in northern Queensland. Aust Vet J, 66, 23-26.
• Okursoy S, Akyol V, Şenlik B, Yılmaz F (1998). Bir atta Draschia megastoma olgusu. T Parazitol Derg, 22, 93-95.
• Owen J, Slocombe D (1985). Pathogenesis of helminths in equines. Vet Parasitol, 18, 139-153.
• Oytun HŞ (1945). Genel Parazitoloji ve Helmintoloji, Ders Kitabı Sayı: 27, Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Basımevi, Ankara. s: 414-421.
• Oytun HŞ (1949). Beygir Helminthe’lerini Tayin Eden Anahtar, Neşriyat Müdürlüğü, Akın Matbaası, Ankara Sayı:666 s: 11-12.
• Oge H (1992). Dışkı bakılarına göre atlarda helmint enfeksiyonlarının genel durumu. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Ozer E, Küçükerden N (1992). Elazığ ve yöresinde tek tırnaklılarda bulunan Eimeria türleri ve helmintleri. Doğa Tr Vet Hay Derg, 17, 2172
• Pandey VS, Cabaret J (1993). Stomach parasites of donkeys in Morocco: habitat and interspecific interactions. Vet Parasitol, 49, 331-37.
• Pandey VS, Eysker M (1988). Parasites of the stomach in donkeys of the highveld of Zimbabwe. Vet Quart, 10, 246-248.
• Pandey VS, Ouhellı H, Elkhalfane A (1981). Epidemiological observations on stomach worms of horses in Morocco. J Helminthol, 55, 155-160.
• Pandey VS, Ouhellı H, Verhults A (1993). Epidemiological observations on stomach worms of donkeys in Morocco. Vet Res Com,18, 273-279. (Ref: Helminth. Abs. 1993, 62,1004)
• Poynter D (1954). Seasonal fluctation in the number of strongyle eggs passed by horses. Vet Rec, 66, 74-78.
• Poynter D (1969). Some observations on the nematode parasites of horses, 2nd. Int. Conf. Equine Infectious Diseases, Paris. (Ref: Helminth. Abst., 1972,41,200).
• Reınemeyer CR (1984). The prevalence and intensity of internal parasites of horses in the U.S.A. Vet Parasitol, 15, 75-83.
• Rommel M, Eckert J, Kutzer E, Körting W, Schıneder T (2000). Veterinärmedizinische Parasitologie. Parey Buchverlag, Berlin. pp: 404-40
• Sevim İ (1968). Atlarda Ascaridosis’in Yeni Antelmentiklerle Tedavisi Üzerinde Mukayeseli Denemeler, Taş Matbaası, İstanbul.
• Soulsby EJL (1965). Textbook of Veterinary Clinical Parasitology, Volume 1, Blackwell Scientific Publication, Oxford. pp: 797-805.
• Soulsby EJL (1986). Helminths, Arthropods and Protozoa of Domesticated Animals, 7nd Ed., Bailliere Tindall, London. pp: 270-272.
• Thienpont D, Rochette F, Vanparıjs OFL (1986). Diagnosing Helminthiasis by Coprological Examination. 2nd Ed. Belgium. Janssen Research Foundaton.
• Tinar R, Coskun Ş, Aydin L, Cirak V, Demirel M (1994). Bursa orijinli atlarda saptanan parazitler. U Ü Veteriner Fak Derg,. 13, 11-16.
• Tolliver SC, Lyons ET, Drudge JH (1987). Prevalence of internal parasites in horses in critical tests of activity of parasiticides over a 28- year period (1956-1983) in Kentucky. Vet Parasitol, 23, 273-284.
• Vercruysse J, Haris EA, Kaboret YY, Panguı LJ, Gıbson DI (1986). Gastrointestinal helminths of donkeys in Burkine Faso. Z Parasitenkd, 72, 821-8