Kış Salkımı Erken Bozulan Arı Kolonilerinde Paraziter ve Bakteriyel Patojenler

Yıl 2012, Cilt: 23 Sayı: 3, 147 - 150, 01.09.2012

Mustafa Necati Muz Hasan Solmaz Mehmet Yaman Muhammet Karakavuk

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Kış Salkımı Erken Bozulan Arı Kolonilerinde Paraziter ve Bakteriyel Patojenler

Öz

Kış salkımı, kovan içi sıcaklığın 14°C’nin altına düştüğü soğuk mevsimlerde, bal arılarının koloninin devamını sağlamak amacıyla sergiledikleri kümelenme davranışıdır. Çevre sıcaklığındaki mevsim dışı beklenmeyen artışlara, ana arı kaybı ve bazı patojenlere bağlı olarak salkım düzeni vaktinden önce bozulduğunda koloni kayıpları meydana gelmektedir. Bu araştırma Hatay yöresinde 2010-2011 yılı kışlatma sezonunda, kış salkımı erken bozulan kolonilerde paraziter ve bakteriyel patojenlerin tespiti amacıyla yapılmıştır. Kış salkımının düzenli sürdürülemediği gözlenen kolonilerde Varroa destructor tanısı için sıvı kavanozda çalkalama metodu, Nosema sporları için abdominal homojenizasyon metodu, Paenibacillus larvae için bakteriyel ekim (MYGP agar) ve PCR metotları kullanılmıştır. Hatay yöresindeki altı değişik kışlatma alanında 30 farklı arılıktan örneklenen 900 koloninin tamamında V. destructor’a (%100), 90’nında Nosema sporlarına (%10) ve 72’sinde Amerikan Yavru Çürüklüğü hastalığı etkeni P. larvae’ya (%8) rastlanmıştır. Sonuç olarak, kış salkımının erken bozulduğu kolonilerde kışlatma kayıplarının %30 düzeyine ulaştığı tespit edilmiştir. Bu kayıplardan sorumlu tutulan hava sıcaklığındaki ani değişimlerin yanında bakteriyel ve paraziter patojenlere de ciddi oranlarda rastlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Apis mellifera, Varroa destructor, Nosema sp. Paenibacillus larva, Hatay, Türkiye

Kaynakça

• Al-Fattah MA, Awady M, Gelan İM, Olfat B (2010). Microbiological and molecular Sdiagnosis of American foulbrood in honeybee colonies. Arab J Biotech 13,1-12
• Aydın L, Güleğen E, Çetinbaş H (2001). Bursa yöresi bal arılarında Nosema apis’ in (Zander, 1909) yaygınlığı. Türkiye 3. Arıcılık Kongresi. Çukurova Üniv. Ziraat Fak. Adana.
• Dainat B, Evans JD, Chen YP, Gauthier L, Neumann P (2012). Predictive markers ofhoney bee colony collapse. PLoS One, 7(2),1-9.
• Doğaroğlu M, Sıralı R (2005). Survey Results on Honeybee Pests and Diseases in Thracian Region of Turkey. Uludag Bee J, 5, 71-78.
• Doğaroğlu M (1981). Türkiye’de Yetiştirilen Önemli Arı Irk ve Tiplerinin “Çukurova Bölgesi” Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi ve Morfolojik özellikleri. Ç.Ü, Fen Bilimleri Enstitüsü Zootekni Anabilim Dalı. Doktora Tezi, Adana.
• Evans JD (2003). Diverse origins of tetracycline resistance in the honey bee bacterial pathogen Paenibacillus larvae. J Invertebr Pathol, (1),46- 50.
• Gende LB, Eguaras MJ, Fritz R (2008). Evaluation of culture media for P.larvae applied to studied of antimicrobial acitivitiy. Rev Argent Microbiol, 40,147-150.
• Genersch E (2010). American Foulbrood in honeybees and its causative agent, Paenibacillus larvae. J Invertebr Pathol, 103 (Suppl 1),10-19.
• Govan VA (1999). A PCR detection method for rapid identification of Paenibacillus larvae. Appl Environ Microbiol, 65,2243-2245.
• Gül A, Kutlu MA (2009). Bingöl ili ve ilçelerinde görülen bal arısı hastalık ve zararlılarının belirlenmesi üzerine bir çalışma. 3. Bingöl Sempozyumu Kitapçığı, Bingöl.
• Güler A, Kaftanoğlu A (1999). Determination of performances of some important races and ecotypes of Turkish honey bees (Apis mellifera) under migratory beekeeping conditions. Turk J Vet Anim Sci, 23(3), 577-581.
• Karacaoğlu M (2012) Türkiye arıcılığının yapısal analizi. Standart Ekonomik ve Teknik Dergisi. TSE yayını, 51(601), 26-33
• Konak F (2012). Türkiye’de arıcılığın gelişimi ve verimlilik çalışmaları. Standart ekonomik ve teknik dergisi. TSE yayını, 51(601), 34-39.
• Moeller FE (1956). The behavior of nosema infected bees affecting their positions in the winter cluster. J Econ Entomol, 49,743-745.
• Moeller FE (1972). Effects of emerging bees and of winter flights of nosema disease in honeybee colonies. J Apicult Res, 11,117-120.
• Moerbeek M, van den Bosch F (1997). Insect-pathogen dynamics: stage- specific susceptibility and insect density dependence. Math Biosci,141 (2), 115-148.
• Muz MN (2008). Bal arılarında ani koloni sönmesi. T Parazitol Derg, 32 (3), 271-275.
• Muz MN, Muz D (2009). N. cerenae ve N. apis’ in PCR-RFLP ile tespiti. 16. Ulusal Parazitoloji Kongresi. 1-7 Kasım. Adana. s: 311
• Muz MN, Girişgin AO, Muz D, Aydin L (2010). Molecular detection of N. ceranae and N. apis in CCD apiaries of Turkey. J Apicult Res, 49 (4) 342- 344.
• Onstad DW, Carruthers RI (1990). Epizootiological Models of Insect Diseases. Annu Rev Entomol, 35, 399-419.
• Özbek H, Ecevit O (1984). Bal arısında Varroa akarı. T.C Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü, ofset matbaaları. Ankara.
• Özer N, Boşgelmez Ş (1983). Arı akarı: Honeybee mite. Varroa jacobsoni. Mikrobiyol Bült, 17,208-210.
• Reynaldi FJ, Lacunza J, Alippi AM, Rule R (2010). Binding of tylosin, tilmicosin and oxytetracycline to proteins from honeybees, larvae and beehive products. Rev Argent Microbiol, 42(4),279-83.
• Sammataro D, Yoder JA (2012). Honeybee colony health. CRC Press, USA.
• Schafer MO, Ritter W, Pettis J, Neumann P (2011). Concurrent Parasitism Alters Thermoregulation in Honey Bee(Hymenoptera: Apidae) Winter Clusters. Ann Entomol Soc Am, 104(3), 476-482.
• Sönmez R (1984). Arıcılık. Ege Üniversitesi. Ziraat Fakültesi. Zootekni Bölümü. İzmir
• Şahinler N, Gül A (2005). Hatay yöresinde bulunan arıcılık işletmelerinde arı hastalıklarının araştırılması. Uludağ Arıcılık Derneği Derg, 5, 27-31.
• Şimşek H (2005). Elazığ yöresi bal arılarında bazı parazit ve mantar hastalıklarının araştırılması. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 52, 123-126.
• Şimşek H, Dilgin N, Gültekin İ (2001). Elazığ ve yöresinde bulunan arı işletmelerinde nosematosisin yaygınlığı. Etlik Vet Mikrobiol Derg, 12, 49-52.
• Şimşek D (2007). Muğla ili bal arılarının (Apis mellifera L.) mikrobiyal ve paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. H.Ü Fen Bilim. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Teixeira EW, Chen Y, Message D, Pettis J, Evans JD (2008). Virus infections in Brazilian honey bees. J Invertebr Pathol, 99(1),117-119.
• Topçu B, Arslan MÖ (2004). The Prevalence of Nosemosis in Honey Bee in The Province of Kars. Uludağ Arıcılık Derg, 164-170.
• Yalçınkaya A (2008). Hatay ve Adana yöresindeki bal arılarının (Apis mellifera L.) mikrobiyal ve paraziter hastalıklar yönünden incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniv. Fen Bil Ens, Ankara.
• Yorgancıoğlu İY (2001). Bal arılarının değişik kışlatma şekilleri sırasında farklı kovan tiplerinin ve beslenme şekillerinin koloni performansına ve bal verimine etkileri. Ankara Ü. Sağlık Bil. Ens, Doktora Tezi, Ankara.