Deneysel Nefrotoksisite Oluşturulan Tavşanlarda Nitrik Oksit Donörü (L-Arginin) ve Nitrik Oksit Sentaz İnhibitörlerinin (Aminoguanidin,L-NAME) Bazı Biyokimyasal Parametrelere Etkileri

Yıl 2010, Cilt: 21 Sayı: 1, 35 - 41, 01.03.2010

Cumali Özkan Yakup Akgül

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Deneysel Nefrotoksisite Oluşturulan Tavşanlarda Nitrik Oksit Donörü (L-Arginin) ve Nitrik Oksit Sentaz İnhibitörlerinin (Aminoguanidin,L-NAME) Bazı Biyokimyasal Parametrelere Etkileri

Öz

Bu çalışma tavşanlarda deneysel gentamisin nefrotoksisitesinde nitrik oksit donörü (L-arginin) ile selektif ve nonselektif (AG, L-NAME) nitrik oksit sentaz inhibitörlerinin oral kullanımlarının bazı biyokimyasal parametrelere olan etkisinin belirlenmesi amacıyla yapıldı. Bu çalışmada 48 adet sağlıklı Yeni Zelanda beyaz tavşanı materyal olarak kullanıldı. Tavşanlar 8 gruba [I. grup (Kontrol), II. grup (L-arginin), III. grup (Aminoguanidin (AG)), IV. grup (L-NG-nitro arginin metil ester (L-NAME)), V. grup (Gentamisin (GM)), VI. grup (GM+L-arginin), VII. grup (GM+AG) ve VIII. grup (GM+L-NAME)] ayrıldı. Hayvanlara nefrotoksisite oluşturmak amacıyla 10 gün süreyle (10 mg/kg dozda günde 3 defa) kas içi gentamisin sülfat uygulandı. Ayrıca L-arginin (2gr/L), AG (1gr/L) ile L-NAME (100 mg/L) oral olarak 10 gün süreyle verildi. Bütün gruplardaki hayvanlardan çalışmanın 0., 1., 3., 5., 7., 10. ve 15. günlerinde kan ve idrar örnekleri alındı. Serum örneklerinde; Tp, albümin, BUN, Scr ve nitrit değerleri, idrar örneklerinde ise; idrar protein, glikoz, GGT, kreatinin ve nitrit ile kreatinin klirensi değerleri belirlendi. I., II., III. ve IV. gruplarda biyokimyasal parametrelerde önemli bir değişim belirlenmemesine rağmen, sadece serum ve idrar nitrit konsantrasyonları bakımından II. grupta artış, III. ve IV. grupta ise düşüşler belirlendi. Gentamisin verilen V., VII. ve VIII. gruplarda serum BUN ve Scr seviyelerinde artış, kreatinin klirensi değerlerinde ise önemli düşüşler belirlendi. Ancak VI. grupta bu parametrelerde önemli bir değişim gözlenmedi. Gentamisin uygulanan tüm gruplarda (V., VI., VII. ve VIII. grup) idrar GGT, protein ve glikoz düzeylerinde artış olduğu ancak en erken değişimin idrar GGT düzeylerinde olduğu tespit edildi. Serum ve idrar nitrit konsantrasyonlarında V. ve VI. grupta artış olmasına karşın VII. ve VIII. gruplarda ise düşüş belirlendi. Sonuç olarak; gentamisin ilişkili nefrotoksisite olgularında nitrik oksit uyarımının yararlı, nitrik oksit inhibisyonunun ise zararlı etkilerinin olduğu, bu nedenle uzun süreli gentamisin tedavisi gereken durumlarda L-arginin verilmesinin nefrotoksisitenin şiddetinin azaltılmasında yararlı olacağı kanısına varıldı

Anahtar Kelimeler

Gentamisin, L-arginin, Nefrotoksisite, Nitrik oksit sentaz inhibitörleri, Tavşan

Kaynakça

• Abu-Spetan KA, Abdel-Gayoum AA (2001). Effect of high dietary cholesterol on gentamicin-induced nephrotoxicity in rabbits. Arch Toxicol, 75, 284-290.
• Albarellos G, Montoya L, Ambros L, Kreil V, Hallu R, Rebuelto M (2004). Multiple once-daily dose pharmacokinetics and renal safety of gentamicin in dogs. J Vet Pharmacol Ther, 27, 21-25.
• Bremer V, Tojo A, Kimura K, Hirata Y, Goto A, Nagamatsu T, Suzuki Y, Omata M (1997). Role of nitric oxide in rat nephrotoxic nephritis: Comparision between inducible and constitutive nitric oxide synthase. J Am Soc Nephrol, 8 (11), 1712-1721.
• Brion N, Barge J, Godefroy İ, Dromer F, Dubois C, Contrepois A, Carbon C (1984). Gentamicin, netilmicin, dibekacin, and amikacin nephrotoxicity and its reabsorption in rabbits. Antimicrob Agents Ch, 25 (2), 168-172.
• Can C, Şen S, Neşe B, Işık T (2000). Protective effect of oral L-arginine administration on gentamicin-induced renal failure in rats. Eur J Pharmacol, 390, 327-334.
• Cary NC (1998). SAS, SAS Institute Inc., USA.
• Ceylan E (1998). Köpeklerde deneysel nefrotoksikozisde eritropoietin seviyesi ve bazı hematolojik parametreler üzerine araştırmalar. Y.Y.Ü. Sağlık Bil. Enst., Doktora Tezi, VAN.
• Chaverri JP, Barrera D, Maldonado PD, Chirino YI, Macias-Ruvalcaba NA, Medina- Campos ON, Castro L, Salcedo MI, Hernandes-Pando R (2004). S-allylmercaptocysteine scavenges hydroxyl radical and singlet oxygen in vitro and attenuates gentamicin-induced oxidative and nitrosative stres and renal damage in vivo. BMC Clin Pharmacol, 4 (5), 1-13.
• Cherla G, Jaimes EA (2004). Role of L-arginine in the pathogenesis and treatment of renal disease. J Nutr, 134, 2801-2806.
• Cohen RI, Hassell AM, Marzoluk K, Marini C, Liu SF, Scharf SM (2001). Renal effects of nitric oxide in endotoxemia. Am J Resp Crit Care, 164, 1890-1895.
• Dhanarajan R, Amraham P, Isaac B (2006). Protective effect of ebselen, a selenoorganic drug, against gentamicin-induced renal damage in rats. Basic Clin Pharmacol, 99, 267-272.
• Frame PT, Phair JP, Watanakunakorn C, Bannister TW (1977). Pharmacologic factors associated with gentamicin nephrotoxicity in rabbits. J Infect Dis, 135 (6), 952-956.
• Garry F, Chew DJ, Hoffsis GF (1990). Enzymuria as an index of renal damage in sheep with induced aminoglycoside nephrotoxicosis. Am J Vet Res, 51 (3), 428-432.
• Ghaznavi R, Kadkhodaee M (2007). Comparative effects of selective and non-selective nitric oxide synthase inhibition in gentamicin-induced rat nephrotoxicity. Arch Toxicol, 81 (6), 435-457.
• Ghaznavi R, Faghihi M, Kadkhodaee M, Shams S, Khastar H (2005). Effects of nitric oxide on gentamicin toxicity in isolated perfused rat kidneys. J Nephrol, 18, 548-552.
• Ginsburg DS, Qunintanilla AP, Levin M (1976). Renal glycosuria due to gentamicin in rabbits. J Infect Dis, 134 (2), 119-122.
• Gölcük M, Toprak Ş, Şahin M, Paşaoğlu H (2003). Sepsiste indüklenebilen antioksidanların böbrek hasarı ve fonksiyonlarına etkileri. Genel Tıp Derg, 13 (3), 95-103. sentaz inhibitörü (İNOS) ve
• Greco DS, Turnwald GH, Adams R, Gossett KA, Kearney M, Casey H (1985). Urinary gamma-glutamyl transpeptidase activity in dogs with gentamicin-induced nephrotoxicity. Am J Vet Res, 46 (11): 2332-2335.
• Hayashi T, Watanabe Y, Kumano K, Kitayama R, Yasuda T, Saikawa I, Katahira J, Kumada T, Shimizu K (1988). Protective effect of piperacillin against nephrotoxicity of cephaloridine and gentamicin in animals. Antimicrob Agents Ch, 32 (6), 912-918.
• Kaloyanides GJ, Enrique PM (1980). Aminoglycoside nephrotoxicity. Kidney Int, 18, 571-582.
• Kaneko JJ, Harvey JW, Bruss ML (1997). Clinical Biochemistry of Domestic Animals. 50. Ed, Academic Pres, California, USA.
• Kang DH, Nakagawa T, Feng L, Johnson RJ (2002). Nitric oxide modulates vascular disease in the remnant kidney model. Am J Pathol, 161 (1), 239-248.
• Kılınç A, Kılınç K (2003). Nitrik Oksit: Biyolojik Fonksiyonları ve Toksik Etkileri. Palme Yayıncılık, ANKARA.
• Klahr S (2001). The role nitric oxide in hypertension and renal disease progression. Nephrol Dial Transpl, 16 (1), 60-62.
• Luft FC, Patel V, Yum MN, Kleit SA (1976). Nephrotoxicity of cephalosporin-gentamicin combinations in rats. Antimicrob Agents Ch, 9 (5), 831-839.
• Maden M (1994). Deneysel gentamisin nefrotoksisitesinde üriner enzim aktivitelerinin önemi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bil. Enst., Doktora Tezi, KONYA.
• Maldonado PD, Barrera D, Rivero İ, Mata R, Medina-Campos ON, Hernandez-Pando R, Pedraza-Chaverri J (2003). Antioxidant s- allylcysteine prevents gentamicin-induced oxidative stress and renal damage. Free Radical Bio Med, 35 (3), 317-324.
• Mazzon E, Britti D, Sarro AD, Caputi AP, Cuzzocrea S (2001). Effect of N- acetylcysteine on gentamicin-mediated nephropathy in rats. Eur J Pharmacol, 424, 75-83.
• Özen S, Usta Y, Sahin-Erdemli I, Orhan D, Gumusel B, Yang B, Gursoy Y, Tulunay O, Dalkara T, Bakkaloğlu A, El-Nahas M (2001). Association of nitric oxide production and apoptosis in a model of experimental nephropathy. Nephrol Dial Transpl, 16, 32-38.
• Polat A, Parlakpinar H, Tasdemir S, Colak C, Vardi N, Ucar M, Emre MH, Acet A (2006). Proctective role of aminoguanidine on gentamicin- induced acute renal failure in rats. Acta Histochem, 108, 365-371.
• Schramm L, Heidbreder E, Zimmermann J, Lopau K, Wanner C (1996). Acute renal failure: Influence of nitric oxide on renal function. J Nephrol, 9 (3), 118-125.
• Sharma SP (2004). Nitric oxide and the kidney. Indian J Nephrol, 14, 77-84.
• Tsikas D, Böger RH, Sandmann J, Bode-Böger SM, Frölich JC (2000). Endogenous nitric oxide synthase inhibitors are responsible for the L- arginine paradox. FEBS Lett, 478, 1-3.
• Turner CH, Owan I, Jacob DS, McClintock R, Peacock M (1997). Effects of nitric oxide synthase inhibitors on bone formation in rats. Bone, 21 (6), 487-490.
• Usta Y, Ismailoğlu UB, Bakkaloğlu A, Orhan D, Besbas N, Sahin Erdemli I, Ozen S (2004). Effects of pentoxifylline in adriamycin-induced renal disease in rats. Pediatr Nephrol, 19, 840-843.
• Valdivielso JM, Cabanero LR, Barriocanal FP, Lopez-Novoa JM (1997). Effect of nitric oxide synthesis modification on renal function in gentamicin-induced nephrotoxicity. Environ Toxicol Phar, 3, 123-128.
• Valdivielso JM, Crespo C, Alonso JR, Martinez-Salgado C, Eleno N, Arevalo M, Perez-Barriocanal F, Lopez Novoa JM (2001). Renal ischemia in the rat stimulates glomerular nitric oxide synthesis. Am J Physiol Reg I, 280, 771-779.
• Walker LM, Shah SV, Mayeux PR (2000). Lack of a role for inducible nitric oxide synthase in experimental model of nephrotic syndrome. Biochem Pharmacol, 60, 137-143.
• Whiting PH, Brown PAJ (1996). The relationship between enzymuria and kidney enzyme activities in experimental gentamicin nephrotoxicity. Renal Failure, 18 (6), 899-909.
• Yang CW, Yu CC, Ko YC, Huang CC (1998). Aminoguanidine reduces glomerular inducible nitric oxide synthase (İNOS) and transforming growth factor-beta 1 (TGF-β1) mRNA expression and diminishes glomerulosclerosis in NZB/W F1 mice. Clin Exp Immunol, 113, 258-264.