Koyunlarda Endoparazit Enfeksiyonlarında Triklabendazol – Levamizol Kombinasyonunun.

Yıl 2007, Cilt: 18 Sayı: 1, 19 - 24, 01.03.2007

Tedavi Etkinliği Nazmi Yüksek Nazmi Yüksek Nuri Altuğ Abdurrahman Gül

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Koyunlarda Endoparazit Enfeksiyonlarında Triklabendazol - Levamizol Kombinasyonunun Tedavi Etkinliği

Öz

Bu çalışmada triklabendazol ve levamizol kombinasyonunun önerilen dozlarda paraziter enfeksiyonlardaki etkinliğinin klinik, hematolojik, biyokimyasal ve parazitolojik bulgulara göre değerlendirilmesi amaçlandı. Araştırmanın materyalini 35 parazit enfeksiyonlu ve 10 sağlıklı (kontrol grubu) olmak üzere toplam 45 Akkaraman ırkı koyun oluşturdu. Parazitle enfekte hayvanlardan 0., 7., 14., 21. ve 28. günlerde, kontrol grubundan ise bir defa kan ve dışkı örnekleri alındı ve analizler yapıldı. Paraziter enfeksiyonlu hayvanlarda 0. günde gözlenen klinik bulguların 7. günde düzeldiği görüldü. Hematolojik parametrelerden hematokrit değer ve hemoglobin konsantrasyonunun kontrol grubuna göre parazitli hayvanlarda 0. ve 7. günde düşük olduğu, 14. günde ise kontrol grubu değerlerine yaklaştığı belirlendi. Eozinofil oranlarında ise tedavi öncesi 0. günde gözlenen artışın tedavi sonrasında azaldığı ve 14. günde kontrol grubu değerlerine ulaştığı belirlendi. Biyokimyasal parametrelerden total protein ve albumin değerlerinin 0. günde enfekte hayvanlarda azaldığı, ancak ilerleyen süreçle arttığı ve kontrol grubu değerlerine yaklaştığı, bilirubin ve GLDH değerlerinde 0. günde gözlenen artışların ise 7. günde azaldığı ve 21. günde kontrol grubu değerlerine yaklaştığı saptandı. İz elementlerden Zn, Cu ve Mg konsantrasyonlarının kontrol grubuna göre düşük olduğu, ancak 21. günden sonra yükseldiği belirlendi. Dışkıdaki helmint yumurta sayıları tedavi öncesi ve tedavi sonrası değerlendirildiğinde; triklabendazollevamizol’ün tedavi etkinliğinin Fasciola sp’de % 96.9, Moniezia spp. % 87.1, T. ovis % 83.3 ve mide bağırsak nematodlarına karşı ise % 99.9 oranda olduğu belirlendi. Sonuç olarak koyunlarda endoparazit enfeksiyonlarında triklabendazol-levamizol kombinasyononun önerilen dozlarda kullanılmasının yüksek oranda tedavi etkinliğine sahip olduğu kanısına varıldı

Anahtar Kelimeler

Koyun, triklabendazol-levamizol, endoparazit, etkinlik

Kaynakça

• Alvarez LI, Mottier ML, Lanusse CE (2004): Comparative assessment of the access of albendazole, fenbendazole and triclabendazole to Fasciola hepatica: effect of bile in the incubation medium. Parasitol. 128 (1): 73-81.
• Dashti H, Behbehani A, Abul H, Hussain T, Madda P (1995): Alterations of trace elements in kidney, spleen and lungs in treated and untreated experimental liver cirrhosis. J. R. Coll. Surg. Edinb. 40 (3): 173-179.
• Foreyt WJ (1988): Efficacy of a fenbendazole-triclabendazole combination against Fasciola hepatica and gastrointestinal nematodes in sheep. Vet. Parasitol. 26: 265-271.
• Halliwell REW, Gorman NT (1989): Veterinary Clinical Immunology. First Ed., WB Saunders Company, Philadelphia.
• Ibarra-Velarde F, Vera-Montenegro Y, Nájera-Fuentes R, Sánches-Albarran A (2001): Efficacy of combined chemotherapy against gastrointestinal nematodes and Fasciola hepatica in cattle. Vet. Parasitol. 99: 199-204.
• Jain NC (1986): Schalm’s Veterinary Hematology 4th Ed., Lea & Febriger, Philadelphia.
• Kaya A (2000): Sağlıklı ve doğal kronik karaciğer trematodlu koyunlarda intravenöz askorbik asit (vitamin-C) solüsyonu uygulamasının bazı hemetolojik ve biyokimyasal parametrelere etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Van.
• Kotrla B, Kozdon O (1981): Repeated dehelminthization and its effect on the course of the natural infestation, of sheep by roundworms. Vet. Med. (Praha) 26 (8): 497-504.
• Maes L, Vanparijs O, Lauwers H, Deckers W (1990): Comparative efficacy of closantel and triclobendazole against Fasciola hepatica in experimentally infected sheep. Vet. Rec. 3;127 (18): 450-452.
• Özkoç Ü (1990): Trematod İnvazyonları, “Koyun–Keçi Hastalıkları ve Yetiştiriciliği”, 216-225. Tüm-Vet Hayv. Hiz. Yayını No:2 İstanbul.
• Parr SL, Gray JS (2000): A strategic dosing scheme for the control of fasciolosis in cattle and sheep in Ireland. Vet. Parasitol. 88: 187-197.
• Ramisz G, Ramisz A, Balicka-Ramisz A (1997): The influence of treatment on the course of experimental Fasciola hepatica infection and weigth gains in sheep. Wiad Parazytol. 43 (1): 69-77.
• SPSS (2002): Statistical Package for Social Sciences for Windows. SPSS Inc. Co., USA.
• Stevenson CR, Mahoney RH, Fisara P, Strehlau G, Reichel MP (2002): The efficacy of formulation of triclabendazole and ivermectin in combination against liver fluke (Fasciola hepatica) and gastro-intestinal nematodes in cattle and sheep and sucking lice species in cattle. Aust. Vet. J. 80 (11): 698-701.
• Şahin T (1999): Endoparazitli koyunlarda bazı iz element ve biyokimyasal parametrelerin seviyeleri üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi. Van.
• Tınar R, Korkmaz M (2003): Fasciolosis Türkiye Parazitoloji Derneği Yayın No:18 META Basım, İzmir.
• Venguššššt G, Klinkon M, Bidovec A, Venguššššt A (2003): Fasciola hepatica: effect on blood constituents and liver minerals in fallow deer (Dama dama). Vet. Parasitol. 112: 51-61
• Walker SM, McKinstry B, Boray JC, Brennan GP, Trudgett A, Hoey EM, Fletcher H, Fairweather I (2004): Response of two isolates of Fasciola hepatica to treatment with triclabendazole in vivo and in vitro. Parasitol Res. 94(4): 427-438.
• Urquart GM, Armour J, Duncan JL, Dunn AM, Jennings FW (1996): Veterinary Parasitology. 2nd Ed., Blackwell Scientific Publications, Oxford. pp 270.
• Yüksek N, Altuğ N, Ağaoğlu ZT, Karasu A (2005): Köpeklerde karbontetraklorür intoksikasyonunda serum ve karaciğer dokusu mineral madde düzeylerinin araştırılması. YYÜ Vet. Fak. Derg. 16 (2): 43-46.