Van Bölgesi İçme ve Kullanma Sularının Mikrobiyolojik Kalitesinin Halk Sağlığı Yönünden İncelenmesi

Yıl 2007, Cilt: 18 Sayı: 1, 67 - 77, 01.03.2007

Mustafa Alişarlı Sema Agaoglu Süleyman Alemdar

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Van Bölgesi İçme ve Kullanma Sularının Mikrobiyolojik Kalitesinin Halk Sağlığı Yönünden İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada, Van bölgesi sularının mikrobiyolojik kirlilik durumları araştırılmıştır. Bu amaçla, merkez ve ilçelerde (Erciş, Özalp, Saray, Muradiye, Çaldıran, Gürpınar, Gevaş ve Edremit) bulunan kuyu, dere, kaynak/çeşme, musluk ve depo sularından alınan toplam 366 adet su örneği materyal olarak kullanılmıştır. Örnekler, mezofil ve psikrofil aerob genel canlı, enterokok, koliform grubu mikroorganizma, E. coli ve sülfit indirgeyen anaeroblar yönünden incelenmiştir. Enterokok, koliform grubu mikroorganizma, E. coli ve sülfit indirgeyen anaerob sayıları membran filtrasyon yöntemi ile mezofilik ve psikrofilik genel canlı sayıları ise dökme plak metodu ile araştırılmıştır. Analiz bulgularına göre, koliform grubu mikroorganizmalar diğer indeks mikroorganizmalarına oranla daha fazla bulunmuş, ayrıca bazı örneklerde doğrulama testleri sonucunda E. coli de belirlenmiştir. Bulgular yerleşim yerlerine göre incelendiğinde, musluk ve depo sularının hijyenik kalitesi Van merkezinden alınan örneklerde ilçelere göre daha iyi bulunmuş, ancak kuyu ve dere sularında benzer sonuç elde edilememiştir. Bu sonuçlar, Van merkezdeki içme ve kullanma sularının hijyen kontrollerinin ve dezenfeksiyon işlemlerinin düzenli yapıldığını, ancak kuyu ve derelerin yerleşim yoğunluğuna bağlı olarak daha fazla kirlendiğini göstermiştir. Sonuç olarak; halk sağlığı açısından sularda mikrobiyolojik analizlerin rutin olarak yapılması, sulardan kaynaklanan enterik hastalıkların bulaşmasına karşı koruyucu önlemlerin başında gelmektedir

Anahtar Kelimeler

Van bölgesi suları, mikrobiyolojik kalite, halk sağlığı

Kaynakça

• Agard L, Alexander C, Gren S, Jackson M, Patel S, Adesiyun A (2002): Microbial quality of water supply to an urban community in Trinidad. J. Food Prot., 65: 1297- 1303.
• Ağaoğlu S, Ekici K, Alemdar S, Dede S (1999): Van ve yöresi kaynak sularının mikrobiyolojik, fiziksel ve kimyasal kaliteleri üzerine araştırmalar. Van Tıp Derg., 6(2): 30-33.
• Akgül A (1997): Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri, SPSS Uygulamaları, YÖK Matbaası, Ankara.
• Anonim (1997): Sular-İçme ve Kullanma Suları, TS 266, Türk Standartları Enstitüsü, Ankara.
• Anonim (2000): Doğal Kaynak, Maden ve İçme Suları ile Tıbbi Suların İstihsali, Ambalajlanması ve Satışı Hakkında Yönetmelik, T.C. Sağlık Bakanlığı, 26 Temmuz 2000/24121 sayılı Resmi Gazete, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Anonim (2001): Verordnung über die Qualität vonWasser
• Trinkwasserverordnung-TrinkwV, BGBI.IS.959. Gebrauch, 21 Mai
• , 7. Anonim (2004): Su kirliliği Kontrolü Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 31 Aralık 2004/25687 Sayılı Resmi Gazete, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Arısoy M, Ateş S, Piyal B, Dalgıç N, Yıldız A (1999): Keçiören ilçesi şebeke suyunun koliform bakteri yönünden analizi. Türk Hij. Den. Biol. Derg., 56(5): 115- 120.
• Balkaya N, Açıkgöz A (2004): İçme suyu kalitesi ve Türk içme suyu standardları. Standard Derg., Ocak 2004, 29-37.
• Borczyk AA, Karmaki MA, Lior H, Duncan LMC (1987): Bovine reservoir for verotoxin-producing Escherichia coli O157. Lancet, i: 98.
• Cartwright RY (2003): Food and waterborne infections associated with package holidays. J. Appl. Microbiol., 94 Suppl: 12S-24S.
• Collin JF, Zmirou D, Ferley JP, Charrel M (1988): Comparison of bacterial indicators and sampling programs for drinking water systems. Appl. Environ. Microbiol., 54(8): 2073-2077.
• Çakmak Ö, Erol İ, Özyurt M, Ormancı FSB, Yıldız A, Ardıç N, Erdemoğlu A (2004): İstanbul Garnizonundaki Askeri Birlik ve Kurumlara Ait Suların Mikrobiyolojik Analizi. “I. Ulusal Veteriner Gıda Hijyeni Kongresi”, 487-494, 29 Eylül-1 Ekim, Ankara Üniv. Basımevi, Ankara.
• Doyle MP, Cliver DO (1990): E. coli. In: Foodborne Disease, DO Cliver (Ed.), Academic Press Ltd., London.
• Eisgruber H, Stolle A (1996): Clostridia in red meat and slaughter animals. In: Factors Affecting the Microbial Quality of Meat, 2. Slaughter and Dressing, 69-75, Proceedings of a Meeting Held at Sangallo Palace Hotel, Perugia, Italy.
• Gündüz H, Anar Ş, Günşen U (1998): Uludağ’daki su kaynaklarının fiziksel, kimyasal ve mikrobiyolojik özellikleri. Türk Vet. Hek. Derg., 10(3): 25-27.
• Hasde M, Oğur R, Tekbaş ÖF (2002): Ankara il merkezinde bulunan askeri birliklerdeki kuyu sularının polimeraz zincir reaksiyon sistemi ile mikrobiyolojik analizlerinin yapılması. Gülhane Tıp Derg., 44(4): 373-377.
• Hunter PR (2003): Climate change and waterborne and vector-borne disease. J. Appl. Microbiol., 94 Suppl: 37S-46S. 19. Kaplan M, Sahriye S, Selim T (1999): Antalya-Kumluca yöresi kuyu sularının nitrat içerikleri. Turk J. Agric. For., 23: 309-313.
• Keven F (2002): Elazığ içme sularının yedi yıllık periyottaki kimyasal ve mikrobiyolojik değişimi. Gıda Derg., 27(5): 407-410.
• Korukçu A, Büyükcangaz H (2004): Su ve Gıda Güvenliği. “Türkiye 8. Gıda Kongresi”, 26-28 Mayıs, Uludağ Üniv. Zir. Fak. Gıda Müh. Bölümü, Poster Bildiri No:18, Bursa.
• Lee RJ, Cole SR (1994): Internal quality control samples for water bacteriology. J. Appl. Bacteriol., 76: 270-274.
• Olson BH, Clark DL, Milner BB, Stewart MH (1991): Total coliform detection in drinking water: comparison of membrane filtration with Colilert and Coliquik. Appl. Environ. Microbiol., 57(5): 1535-1539.
• Patır B, Güven AM, Arslan A (1992): Elazığ bölgesi içme ve kullanma, kaynak, kuyu ve göl sularının hijyenik kaliteleri üzerinde araştırmalar. Fırat Üniv. Sağ. Bil. Derg., 6(1,2): 127-134.
• Peker İ, Çiloğlu F, Öz V, Birbir M (1998): Drinking water analyses of Kadıköy districk in İstanbul. Türk Hij. Den. Biol. Derg., 55(2): 113-120.
• Sarımehmetoğlu B, Pamukçu T, Küplülü Ö (1996): Kızılırmak havzası yüzey sularında koliform ve fekal koliform grubu mikroorganizmalar. Turk J. Vet. Anim. Sci., 20: 257-260.
• Sönmez S (1992): Bursa Büyükşehir Belediyesi içme (baraj, kuyu ve kaynak) sularının bazı kimyasal özellikleri ve mikrobiyolojik kirliliği üzerinde bir araştırma. Uludağ Üniv. Vet. Fak. Derg., 3(11): 1-9.
• Temiz A (1998): Gıdalarda İndikatör Mikroorganizmalar. “Gıda mikrobiyolojisi”, 85-105, Mengi Tan Basımevi, İzmir.
• Türkyılmaz, S, Kaya O (2003): Aydın’da tüketilen içme sularının toplam bakteri ve koliform grubu bakteriler yönünden incelenmesi. Pendik Vet. Mikrobiyol. Derg., 34(1- 2): 27-31.
• Uçar S (1990): Tekirdağ İçme Suyu, Kaynak Suyu, Kuyu Suyu, Deniz Suyunda Bakteriyolojik Kirlilik ve Nitrit Aranması Üzerine Bir Araştırma. Tekirdağ Üniv. Fen Bilimleri Enst., Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• WHO (1996): Guidelines for drinking water quality. 2nd Ed., Vol I-II, Geneva.
• WHO (1997): Prevention and control enterohaemorrhagic E. coli (EHEC) infections, Report of a WHO consultation, Geneva, WHO/FSF/FOS/97.6. April-1 May
• , 33. Yalçın S, Tekinşen OC, Nizamlıoğlu M (1988): Konya il merkezindeki içme ve kullanma sularının hijyenik kalitesi. Selçuk Üniv. Vet. Fak. Derg., 4(1): 83-89.
• Yücel A, Kurdal E (1988): Bursa yöresinde içme, kuyu ve deniz sularının mikrobiyolojik kirliliği üzerinde bir araştırma. Uludağ Üniv. Vet. Fak. Derg., 7(1-3): 11-18.
• Yıldırım İ, Uzunlu S, Altınayak R, Tarcan N (2004): Antalya İlinde Bulunan Bazı Otellerin Kullanma ve İçme Sularının Mikrobiyolojik Açıdan Değerlendirilmesi. “Türkiye 8. Gıda Kongresi”, 26-28 Mayıs, Uludağ Üniv. Zir. Fak. Gıda Müh. Bölümü, Poster Bildiri No: 38, Bursa.