Koyun Yetiştiriciliğinin Ekonomi Politiği

Yıl 2009, Cilt: 23 Sayı: 2, 15 - 32, 01.08.2009

Gökhan Günaydın

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Koyun Yetiştiriciliğinin Ekonomi Politiği

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de hayvancılığın önemli bir dalı olan koyunculuk alt sektörünün ekonomi politik analizinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Koyunlar, mera ve otlaklardaki doğal vejetasyonu insanların beslenmesi için gerekli et ve süt gibi gıdalara dönüştürürler. Ayrıca, giyim eşyalarının yapımında kullanılan yapağı ve deri gibi ürünleri de üretirler. 2007 yılı itibariyle dünyada 1,1 milyar koyun bulunmakta ve bunlardan yaklaşık 8.9 milyon ton et üretilmektedir. Çin 172 milyonluk koyun varlığı ile dünyanın en çok koyun yetiştirilen ülkesidir. Türkiye 25 milyonluk koyun varlığı ile dünyada 9. sırada yer almaktadır. 1980’li yılların başında 48.6 milyon olan koyun sayısı, tarımda uygulanan neo-liberal politikalar sonucu günümüzde 25.5 milyona gerilemiştir. Türkiye koyunculuğu Dünya Ticaret Örgütü Tarım Anlaşmaları ve Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikasının üstlenilmesi sürecinden doğrudan etkilenecek bir konumdadır. Hayvancılık sektöründe AB’ye karşı rekabetçi olunan tek alt sektör olmakla birlikte, AB Ortak Gümrük Tarifesi’nin üstlenilmesi durumunda Türkiye’nin dünyaya karşı rekabetçilik konumu ekonomik konjonktüre göre değişebilir bir yapı sergileyecektir. Ayrıca küresel ısınma, küçük köylülüğün yeniden üretimi ve köylerden kentlere göç tartışmalarında da koyunculuk ana başlıklardan birini oluşturmaktadır

Anahtar Kelimeler

Rekabet, Ortak Gümrük Tarifesi, Dünya Ticaret Örgütü, küçük köylülük, gıda egemenliği

Kaynakça

• Akman, N. ve ark. 2005. Türkiye’de sığır yetiştiriciliği, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, s. 687–706.
• Akman, N. ve ark. 2006. Cumhuriyetin 100. Yılında Türkiye'nin Hayvansal Üretimi. Türkiye Damızlık Sığır Yetiştiricileri Merkez Birliği Yayın No: 4, Ankara.
• Aslan, S., Bozdoğan, Ş., Uzun, T., Gökmen, C., 2001. Tarım Sektöründe Hayvancılık ve 50. Yılında EBK. Et Balık Kurumu Ürünleri A.Ş. Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Aşkın, Y. 1985. Cumhuriyet döneminde koyunculuk, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 9, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 2437–2440.
• Chizzolini, R., Zanardi, E., Dorigoni, V., Ghidini, S. 1999. Calorific value and cholesterol content of normal and low-fat meat and meat products, Trends in Food Science & Technology 10: 119-28
• Çakmak, E, Eruygur, H.O, 2007. Impacts of EU Integration on Turkish Agriculture, 6. Çerçeve Programı Proje Sonuç Raporu, Ankara
• Çavdar, T. 1973. Türkiye’de Toplumsal ve Ekonomik Gelişmenin 50 Yılı, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Yayın No: 683, Ankara
• Dağıstan, E., Koç, B., Gül, A., Gül, M., 2008. Koyunculuk üretim faaliyetinin faktör analizi: Orta-Güney Anadolu örneği, YYU Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 18 (2): 67-77.
• DİE, 2001. Tarımsal Göstergeler (1923–1998), Ankara.
• DİE, 2004. 2001 Genel Tarım Sayımı, Tarımsal İşletmeler (Hanehalkı) Anketi. Ankara.
• Emsen, H., Yaprak M., Emsen, E., Köyceğiz, F. 2008. Romanov koyununun Erzurum şartlarına adaptasyonu Projesi. http://www.erzurumtb.org.tr/
• European Commission. 2004. Issues Arising from Turkey’s Membership Perspective, Brussels: SEC (2004) 1202, Commission Staff Working Document, 6 October.
• http://www.eulib.com/documents/issues_paper_en.pdf
• FAOSTAT, 2008a. Live Animals, FAO web sitesi,
• http://faostat.fao.org/site/573/DesktopDefault.aspx?PageID=573#ancor
• FAOSTAT, 2008b. Livestock Primary. FAO web sitesi,
• http://faostat.fao.org/site/569/DesktopDefault.aspx?PageID=569#ancor
• Gökçen, H. 2007. Unutturulan bir hayvancılık dalı, koyunculuk.
• http://www.hazimgokcen.com/hzm/index.php?showtopic=112
• Gökçen, H. 2008. Türkiye'de koyunculuğun sorunları ve çözüm önerileri.
• http://www.hazimgokcen.com/hzm/index.php?showtopic=150
• Günaydın, G., 2000. Küreselleşme ve Tarım Politikaları, Oknos, S.3, Ankara, s.57-68.
• Günaydın, G., 2005. Türkiye Ekonomisinin Tarımsal Yapısı ve Gelişimi, Türkiye Ekonomisi, T.C.Anadolu Üniversitesi Yayını No:1579, Eskişehir, s.95-126.
• Günaydın, G., 2006, Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye, Kırsal ve Tarımsal Politikalar, A.Ü.Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Doktora Tezi, Ankara
• Günaydın, G., 2007. Avrupa Birliği Sürecinde Türkiye Hayvancılığının Durumu, 5. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, Van, s.28 - 38
• Kaymakçı, M ve ark, 2005. Türkiye Küçükbaş Hayvan Yetiştiriciliği Üzerine Teknik ve Ekonomik Yaklaşımlar, Türkiye Ziraat Mühendisliği VI. Teknik Kongresi, Tmmob Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara, s.707 - 726
• Kaymakçı, M. 2008. Koyunculuk kongresine doğru,
• http://www.karasaban.net/koyunculuk-kongresi%E2%80%99ne-dogru/
• Kazgan, G. 1985. Tarım, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 9, İletişim Yayınları, İstanbul, s. 2412–2427.
• OECD. 2006. OECD in Figures 2006–2007.
• http://browse.oecdbookshop.org/oecd/pdfs/browseit/0106061E.PDF
• Özder, M. 2008. Hayvansal üretimde koyunculuk. Türkiye’de Koyun Yetiştiriciliği Sempozyumu. Yayımlanmamış bildiri. 13 Mayıs, Ankara.
• The World Bank, 2004, A Review of the Impact of the Reform of Agricultural Sector Subsidization, Washington D.C.
• TÜİK, 2007. Tarım İstatistikleri Özeti 1987–2006. Ankara.
• TÜİK, 2008a. Tarımsal Yapı (Üretim, Fiyat, Değer) 2006. Ankara.
• TUİK, 2008b. Hayvancılık İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) web sitesi,
• http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=46&ust_id=13
• TUİK, 2008c. Nüfus İstatistikleri, Türkiye İstatistik Kurumu (TUİK) web sitesi,
• http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=39&ust_id=11
• Ward, C.E., Trent, A., Hildebrand, J.L. 1995. Consumer perceptions of lamb compared with other meats. Sheep and Goat Res. J. 11:64-70.
• Yerlikaya, O., Karagözlü, C. 2008. Koyun sütünün beslenmedeki önemi ve teknolojik özellikleri. Süt Dünyası Dergisi. Mayıs-Haziran 2008. Sayı:14, s. 58–61.