Hayward ve Matua Kivi Çeşitlerinde Mikro Çoğaltım

Yıl 2011, Cilt: 25 Sayı: 1, 97 - 108, 01.04.2011

Nuray Sivritepe Yusuf Tuğ

Öz

Anahtar Kelimeler

-

Hayward ve Matua Kivi Çeşitlerinde Mikro Çoğaltım

Öz

Bu araştırmada “Hayward” ve “Matua” kivi çeşitlerinde mikro çoğaltım olanakları değerlendirilmiştir. Başlangıç kültüründe en başarılı sonuçlar, 2 mg/L BA, 22.5 g/L sukroz ve 7 g/L difco-bacto agar ilave edilmiş ¾ doz MS ortamından elde edilmiştir. Elde edilen bulgular, her iki çeşitte de, in vitro kültüre başlamak için sürgün ucu eksplantlarının, tek boğumlu mikro çeliklere oranla daha avantajlı olduğunu göstermiştir. Bu nedenle sürgün çoğaltım aşamasında sadece sürgün ucu eksplantları kullanılmış ve farklı besin ortamlarının eksplantlarda büyüme ve çoğalma üzerine etkileri incelenmiştir. “Hayward” çeşidinde, en yüksek çoğalma oranı (5.3) ve sürgün sayısı (3.4); sodyum fosfat (170 mg/L), adenin sülfat (80 mg/L), thiamin-HCl (0.3 mg/L), inositol (100 mg/L), BA (2 mg/L), IBA (0.03 mg/L),sukroz (30 g/L) ve agar (6 g/L) ilave edilmiş tam doz MS besin ortamından elde edilmiştir. “Matua” kivi çeşidinde ise maksimum çoğalma oranı (5.22) ve sürgün sayısına (4.19) ulaşabilmek için söz konusu besin ortamının sıvı formda kullanılması gerekmektedir. Köklenmeyi temin etmek için çoğalan kültürlerden kesilen sürgünler (2cm), önce bir seri IBA çözeltisine bandırılmış, sonra 20 g/L sukroz ve 7 gr/L agar ilave edilmiş ½ doz MS ortamına aktarılmıştır. En yüksek köklenme oranları “Hayward” çeşidinde (%51.85) 20 mg/L IBA’nın 15 saniye uygulaması, “Matua” çeşidinde (%70.37) ise 50 mg/L IBA’nın 2 saat uygulaması ile sağlanmıştır

Anahtar Kelimeler

Actinidia deliciosa, mikro çoğaltım, eksplant tipi, besin ortamları, IBA

Kaynakça

• Barbieri, C. and S. Morini. 1988. Shoot Regeneration from Callus Cultures of Actinidia chinensis (cv. Hayward). Acta Horticulturae, 227: 470-472.
• Canhoto, J.M. and G.S. Cruz. 1989. In Vitro Multiplication of Actinidia chinensis Planch. by Culture of Young Leaves. Boletim da Sociedade Broteriana, 60: 239-252.
• Ding, S.L., X.Z. Zhu and H.M. Yu. 1997. Kiwifruit Tissue Culture. China Fruits, 2: 27-29.
• Kamenicka, A. and M. Rypak. 1990. The Regeneration of Actinidia chinensis Planch. Cultured In Vitro. Horticultural Abstracts, 60 (6): 4156.
• Kumar, S and D.R. Sharma. 2002. In Vitro Propagation of kiwifruit. Journal of Horticultural Science and Biotechnology, 77 (5): 503-508.
• Kumar, S., C. Subodh, H. Gupta and D.R. Sharma. 1998. Micropropagation of Actinidia deliciosa from Axillary Buds. Phytomorphology, 48 (3): 303-307.
• Kyte, K. and J. Kleyn. 1996. Plants from Test Tubes. Timber Press, Portland, Oregon, USA. 240 pp.
• Mansuroğlu, S. ve E. Gürel. 2001. Mikroçoğaltım. “Bitki Biyoteknolojisi I – Doku Kültürü ve Uygulamaları” (Editörler: M. Babaoğlu, E. Gürel ve S. Özcan), Selçuk Üniversitesi Basımevi, Konya. s. 262-281.
• Marino, G. and G. Bertazza. 1990. Micropropagation of Actinidia deliciosa cvs ‘Hayward’ and ‘Tomuri’. Scientia Horticulturae, 45: 65-74.
• Moncalean, P., M.J. Canal, I. Feito, A. Rodriguez and B. Fernandez. 1999. Cytokinins and Mineral Nutrition in Actinidia deliciosa (Kiwi) Shoots Cultured In Vitro. Journal of Plant Physiology, 155 (4/5): 606-612.
• Monette, P.L. 1986. Micropropagation of Kiwifruit Using Non-Axenic Shoot Tips. Plant Cell Tissue Organ Culture, 6: 73-82.
• Monette, P.L. 1987. Organogenesis and Plantlet Regeneration Following In Vitro Cold Storage of Kiwifruit Shoot Tip Cultures. Scientia Horticulturae, 31: 101-106.
• Nachtigal, J.C., A.G.D. Zecca, S.L.B. Figueiredo and G.R.d.L. Fortes. 1995. Effect of Benzylaminopurine (BAP) on the In Vitro Multiplication of Kiwifruit (Actinidia deliciosa). Ciencia Rural, 25 (1): 23-26.
• Nasib, A., H. Ali and S. Khan. 2008. An Optimixed and Improved Method for the In Vitro Propagation of Kiwifruit (Actinidia deliciosa) Using Coconut Water. Pakistan Journal of Botany, 40 (6): 2255-2360.
• Pedroso, M.C., M.M. Oliveira and M.S.S. Pais. 1992. Micropropagation and Simultaneous Rooting of Actinidia deliciosa var. deliciosa ‘Hayward’. HortScience, 27 (5): 443- 445.
• Prado M. J., M. V. Gonzalez, S. Romo and M. T. Herrera. 2007. Adventitious plant regeneration on leaf explants from adult male kiwifruit and AFLP analysis of genetic variation. Plant Cell, Tissue and Organ Culuret 88 (1):1–10.
• Rugini, E. and P. Gutierrez-Pesce, 2003. Micropropagation of kiwifruit (Actinidia ssp). In: Jain, S.M. and K. Ishii (eds.), Micropropagation of Woody Trees and Fruits, pp: 647– 69. Kluwer Academic Publishers, Netherlands.
• Sammarcelli, F. and J.M. Legave. 1990. In Vitro Multiplication by Neoformation in Actinidia deliciosa, Cultivar Hayward. Fruits, 45 (4): 393-401.
• Sotiropoulos, T.E., K.N. Dimassi and V. Tsirakoglou. 2006. Effect of boron and methionine on growth and ion content in kiwifruit shoots cultured in vitro. 50 (2): 300-302.
• Souad, B., S.M. Lionakis and D. Gerasopoulos. 1998. Effects of Explant Type on Proliferation and Rooting of Kiwi In Vitro. Advances in Horticultural Science, 12 (3): 123-126.
• Spasenoski, M. and M. Neskovic. 1987. In Vitro Vegetative Propagation of Actinidia chinensis Planch. from Juvenile and Adult Plant Segments. Horticultural Abstracts, 57 (11): 8334.
• Tanimoto, G. 1994. Propagation. “In: Kiwifruit Growing and Handling (Eds., J.K. Hasey, R.S. Johnson, J.A. Grant and W.O. Reil)”. University of California, Division of Agriculture and Natural Resources, Publication 3344, 21-24.
• Tezcan, H., N. Sivritepe ve Y. Tuğ. 2001. Kivinin In Vitro Çoğaltımında Fungal Bulaşmaların Önlenmesi Üzerine Bazı Fungusitlerin Etkileri. Türkiye IX. Fitopatoloji Kongresi, 3-8 Eylül 2001, Tekirdağ. Bildiriler Kitabı, s. 649-655.
• Wang, D., Y.L. Gui and J.S. Sun. 1988. Tissue Culture of Fruit Crops in China. HortScience, 23 (6): 962-965.
• Wessels, E., D.D. Nel and D.F.A. von Staden. 1984. In Vitro propagation of Actinidia chinensis Pl. Cultivar Hayward. Deciduous Fruit Grower 34 (12): 453-457.
• Wiyaporn S., S. Subhadrabandhu and O. Sahavacharin. 1990. In Vitro Vegetative Multiplication of Kiwi Plant. Acta Horticulturae, 279: 447-459.
• Xiao, X.G., A.M. Hirsch and D. Fortune. 1991. Regeneration of Kiwifruit (Actinidia deliciosa Cultivar Hayward) from Young Leaves. Fruits (Paris), 46 (1): 57-66.