Isparta ve Burdur Yöresinin Buğday Yetiştiriciliği Yönünden Değerlendirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 31 Sayı: 1, 89 - 102, 19.06.2017

Demet Altındal İlknur Akgün

Öz

 Bu araştırmada, Isparta ve Burdur illerinde yetiştiriciliği yapılan buğday genotiplerinde genetik çeşitliliğinin belirlenmesi, ümitvar olanların germplazm kaynağı olarak korunması ve ıslah programlarına alınması hedeflenmiştir. Isparta ve Burdur illerine bağlı ilçe ve köylere gidilerek yörede yetiştiriciliği yapılan tescilli buğday çeşit ve buğday köy çeşitleri ile ilgili üreticilere yönelik anket formu düzenlenmiştir. Çalışmada yaklaşık 104 köye gidilmiş ve 45 farklı lokasyonda anket uygulanmıştır.  Anket sonucuna göre; buğdayın % 73.61’i kıraç, % 13.89’u taban arazide yetiştirildiği, kılçıklı buğdayı tercih ettikleri (% 93’), sertifikasız tohumluk kullandıkları (% 65), her yıl tohumluğu yenilemediği ve ankete katılanların yaklaşık %50’sinde verimin 200 kg/da altında olduğu ortaya konulmuştur. Ayrıca, Kırmızı buğday, Çavdar + arı buğday, Ziraat buğdayı, Koca buğday, Rumeli, Yerli kırmızı buğday, Aydın, Sarı misli (Gökala), Kaymakam, Akça, Gövela, Karakılçık, Kara kaşık, Sarı kılçık ve Mor kılçık isimlerle yerel buğday genotiplerinin yetiştirildiği belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Buğday, Çeşi, Genotip, Yerel popülasyon, Tohum, Verim

Kaynakça

• Altındal, D. ve İ. Akgün. 2015. Bitki Genetik Kaynakları ve Tahıllardaki Durumu. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 12(1) : 147-153.
• Altındal, D. 2014. Göller Yöresinde Yetiştirilen Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin/Populasyonlarının Genetik Uzaklıklarının Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi, 200 sayfa, Isparta.
• Anonim 2015. Bitkisel Üretim İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu http://www.tuik.gov.tr. (15.11.2015).
• Feldman, M., F.G.H. Lipton ve T.E. Miller, 1995. Wheats. Triticum spp. (Gramineae-Triticineae). Smartt, J., Simmonds, N.W (eds). Evolution of crop plants. Longman Science and Technology, London, 184-192.
• Feldman, M. ve E.R. Sears. 1981. The wild gene resources of wheat. Scientific American, 244, 102-112.
• Kün, E. 1988. Serin İklim Tahılları. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları: 1032, Ankara.
• Reif, J.C., Zhang, P., Dreisigacker, S., Warburton, M.L., van Ginkel, M., Hoisington, D., M. Bohn, ve A.E. Melchinger. 2005. Wheat genetic diversity trends during domestication and breeding. Theoretical and Applied Genetics, 110, 859-864.
• Yeşbek, A. 2007. T. dicoccoides ve T. dicoccon Türler Arasındaki Genetik Çeşitliliğin RAPD-PCR Tekniğiyle Belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 87 s, Ankara.