Türkiye’de Üzüm Üretimi ve İhracat Performansı

Yıl 2017, Cilt: 31 Sayı: 2, 57 - 68, 15.12.2017

Güçgeldi Bashimov

Öz

Üzüm Türkiye’de önemli bir meyvelerden biridir. 2015 yılı itibariyle ülke genelinde 461 bin hektar alanda 3.650 bin ton üzüm üretilmektedir. En önemli üzüm üretici bölgeler Ege, Akdeniz, Güney ve Batı Anadolu ve Marmara Bölgeleridir. 2015 yılında Türkiye’nin üzüm ihracatı 570,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmanın amacı Türkiye’nin üzüm ihracatında rekabetçilik düzeyini belirlemektir. Araştırmada Balassa’nın Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler indeksi ile Vollrath indeksi kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan veriler Uluslararası Ticaret Merkezi’nin veri tabanından derlenmiştir. Araştırma 2001-2015 dönemini kapsamaktadır. Araştırma bulgularına göre Türkiye üzüm ihracatında rekabet gücüne sahiptir. Türkiye’nin üzüm ticaretindeki rekabet gücünün artırılması için kaliteye, marka ve tanıtıma daha çok önem verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

İhracat, Rekabet gücü, Türkiye, Üzüm

Grape Production and Export Performance in Turkey

Öz

Grape is most important fruit in Turkey. The grape is cultivated in thousand 461 ha and the production is 3,650 thousand tons in 2015. Major grape growing regions are Aegean, the Mediterranean, southeast and western Anatolia and eastern Marmara. Total export of grapes from Turkey was 570.4 million dollars in 2015. The aim of this study is to determine the competitiveness level of Turkey’s in grape export. The study calculated Balassa’s Revealed Comparative Advantage (RCA) index and Vollrath’s indices. The data were obtained from database Intretantional Trade Centre. The study covers the period 2001-2015. According to the results, Turkey has a comparative advantage in grape export. To improve the competitiveness of Turkey in grape trade should pay attention to the quality, brand and promotion.

Anahtar Kelimeler

Export, Competitiveness, Turkey, Grape

Kaynakça

• Akgüngör S, Barbaros F, Kumral N, 2002. Competitiveness of the Turkish fruit and vegetable processing industry in the European Union market, Russian & East European Finance and Trade, 38 (3): 34-53.
• Aktaş E, Tan S, 2007. Tarım politikasındaki değişiklikler ve bağcılık: Çanakkale ili örneği, 2.Troas Bölgesi Değerleri Sempozyumu, 31 Ağustos-2 Eylül, Çanakkale.
• Altay B, Gürpınar K, 2008. Açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler ve bazı rekabet gücü endeksleri: Türk mobilya sektörü üzerine bir uygulama, Afyon Kocatepe Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 10 (1): 257-274.
• Anonim, 2017a. OIV Statistical Report on World Vitiviniculture, http://www.oiv.int [Erişim tarihi: 07.06.2017].
• Anonim, 2017b. FAO, http://fao.org/faostat [Erişim tarihi: 07.06.2017].
• Anonim, 2017c. INTRACEN, http://trademap.org [Erişim tarihi: 05.05.2017].
• Anonim, 2017d. TÜİK, http://tuik.gov.tr [Erişim tarihi: 07.06.2017].
• Arısoy H, Bayramoglu Z, Çelik Y, Özer OO, 2014. Regional concentration of Turkish dried fruits exports, Turkish Journal of Agricultural and Natural Sciences, 1 (2): 269-280.
• Arslan S, 2015. Üzüm, TEPGE Yayın No: 268, Ankara.
• Bashimov G, 2015. Revealed comparative advantage of Turkish cotton sector, International Research Journal of Social Sciences, 4 (7): 16-18.
• Bojnec S, Fertö I, 2009. Agro-food trade competitiveness of Central European and Balkan countries, Food Policy, 34 (5): 417-425.
• Cebeci E, Akın A, 2014. Mersin ili üzüm ihracatının Türkiye ekonomisi içindeki yeri ve öneminin değerlendirilmesi, ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2 (2): 119-129.
• Çakır A, Karakaya E, Uçar H K, 2015. Mardin ili Savur ilçesi bağ işletmelerinin mevcut durumu ve potansiyeli, Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5 (1): 9-19.
• Çoban O, Peker AE, Kubar Y, 2010. Türk tarımının Avrupa Birliği ülkeleri karşısındaki sektörel rekabet gücü, S.Ü. İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20: 247-266.
• Erkan B, 2012. Türkiye’nin geleneksel ihraç tarım ürünlerinde uzmanlaşma düzeyi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 4 (1): 75-83.
• Erkan B, Arpacı BB, Yaralı F, Güvenç İ, 2015. Türkiye’nin sebze ihracatında karşılaştırmalı üstünlükleri, KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18 (4): 70-76.
• Ervani E, 2013. Export and import performance of Indonesia’s agriculture sector, JEJAK Journal of Economics and Policy, 6 (1): 54-63.
• Eşiyok BA, 2005. Tarımsal ürünlerde Türkiye-AB arasında dış ticaretin analizi, endüstri-içi ticaret ve rekabet gücü, Türkiye Kalkınma Bankası Yayınları, Ankara.
• Fidan H, 2009. Comparison of citrus sector competitiveness between Turkey and EU-15 member countries, Hortscience, 44 (1): 89-93.
• Gade AD, Gaikwad SB, Gaikwad NS, 2014. Trends in production and exports of grapes in India, Indian Streams Research Journal, 4 (2): 1-5.
• Gözener B, Kaya Y, Sayılı M, 2014. Erzincan ili Üzümlü ilçesinde cimin üzümü üretimi ve pazarlama durumu, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 9: 74-80.
• Hinloopen J, Marrewijk CV, 2001. On the empirical distribution of the Balassa index, Review of World Economics, 137(1): 1-35.
• Kılıç A, 2013. Türkiye’de pamuğun uluslararası rekabet analizi ve rekabet koşullarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi, Doktora Tezi, Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Kızılaslan N, Somak E, 2013. Tokat ili Erbaa ilçesinde bağcılık işletmelerinde tarımsal ilaç kullanımında üreticilerin bilinç düzeyi, Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 4: 79-93.
• Laursen K, 1998. Revealed comparative advantage and the alternatives as measures of international specialization, Danish Research Unit for Industrial Dynamics, Working Paper No: 98-30.
• Miran B, Atış E, Kenanoğlu Bektaş Z, Cankurt M, Bayaner A, Karabat S, 2015. Uluslararası kuru üzüm piyasasında rekabet edebilirlik üzerine bir araştırma, Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi, 1 (1): 40-47.
• Semerci A, Kızıltuğ T, Çelik AD, Kiracı MA, 2015. Türkiye bağcılığının genel durumu, Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 20 (2): 42-51.
• Şahinli MA, 2012. Rekabet gücü: Türkiye ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerde canlı hayvancılık sektörünün durumu, YYÜ Tarım Bilimleri Dergisi, 22 (2): 91-98.
• Vlachos IP, 2001. Comparative advantage and uncertainty in the international trade of Mediterranean agricultural products: an empirical analysis, Medit, 12 (4): 42-49.
• Utkulu U, İmer H, 2009. Türk tekstil ve konfeksiyon sektörünün Avrupa Birliği tekstil ve konfeksiyon sektörü karşısındaki rekabet gücünün alt sektörler düzeyinde ölçülmesi, Rekabet Dergisi, 36: 3-43.
• Uysal H, 2007. Ege bölgesinde dışsatıma yönelik sofralık üzüm üretim ve pazarlama olanaklarının geliştirilmesi üzerine bir araştırma, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.