Sosyal Hizmetin Gelişiminde Türkiye’nin Konumu: Teorik Bir Analiz

Yıl 2019, Cilt: 30 Sayı: 2, 715 - 738, 30.05.2019

Bircan Reçber

https://doi.org/10.33417/tsh.572233

Cited By: 2

Öz

İnsanlığın varlığından
itibaren insanlar arası ilişkilerde ihtiyaçları karşılamak üzere var olan
sosyal yardımlaşma ve dayanışma uygulamaları geleneksel bir yapıda olsa da
tarihsel süreç içerisinde toplumların ekonomik, sosyal, siyasal yapılarına göre
birçok aşamadan geçmiştir. Sosyal yardımlaşma ve dayanışma, özünde hümanizm ve
sosyal adalet fikirlerine dayanmaktadır. Sosyal adalet anlayışı ile sosyal
refah kurumlarının işlevsel hale gelmesi sonucu ortaya çıkan kurumsal sosyal
hizmetler, geleneksel bir yapı içerisinde yürütülen sosyal dayanışma ve
yardımlaşma uygulamalarına bilimsel bir boyut kazandırmıştır. 

Bu anlamda Türkiye’de sosyal hizmetlerin gelişiminin dünyadaki sosyal
hizmet çalışmalarından ve gelişimlerden etkilenmesi kaçınılmaz olmuştur. Bu
çalışmada Türkiye’nin sosyal hizmetler itibarıyla bulunduğu konum
değerlendirmeye alınmakta ve bu konumun yeterliliği veya yetersizliği tespit
edilmeye çalışılmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Sosyal Hizmet, Sosyal Devlet, Türkiye’de Sosyal Hizmet, Neo-Liberal Yaklaşım, klientelist

The Role of Turkey in The Development of Social Service: A Theoretical Analysis

Öz

Even though social assistance and solidarity
practices, which have existed to meet the needs in interpersonal relations
since the existence of humanity, are in a traditional structure, they have
passed through many stages according to the economic, social and political
structures of societies in the historical process. Social assistance and
solidarity are essentially based on ideas of humanism and social justice. The
concept of social justice and institutional social services which emerged from
the functioning of social welfare institutions have provided a scientific
dimension to the practices of social solidarity and assistance carried out in a
traditional framework.In this sense, it has been inevitable that the
development of social services in Turkey has been affected by the social
services and its development around the world. The study deals with the
position of Turkey in terms of social services, and tries to diagnose whether
this position is sufficient or not.

Anahtar Kelimeler

Social Service, Social State, Social Service in Turkey, Neo-Liberal Approach, Clientelist

Kaynakça

• Acar, H. ve Çamur Duyan, G. (2003). Dünyada Sosyal Hizmet Mesleğinin Ortaya Çıkışı ve Gelişimi. Toplum ve Sosyal Hizmet, Cilt: 14 Sayı: 1, 1-19.
• Acar, E. (2017). Neoliberalizm ve Sosyal Refah Devleti Ekseninde Üçüncü Yol Yaklaşımı. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 18, Sayı 1, 248-263.
• Crépin, C. ve Le Jeannic, T. (2000). L'implantation des centres sociaux sur le territoire. Revue des politiques sociales et familiales, 59, 73-91.
• Çetinkaya, J. ve Çavuşoğlu, T. (2010). Darülaceze ve Sosyal Hizmetler. Sosyal Hizmetler Tarihinde Kilometre Taşları. Birinci Baskı, Ankara, Kadın ve Sosyal Hizmetler Vakfı Yayını.
• Çoban İçağasıoğlu, A. (2014). Yoksullukla Mücadele ve Sosyal Hizmetin Rolü. Yoksulluk ve Sosyal Hizmet (Yeni Zorluklar ve Yaklaşımlar), Birinci Baskı, İstanbul, Sosyal Çalışma Yayınları.
• Doğan, A. (2016). Sosyal Yardımların Yoksulların Siyasal Tercihine Etkisi: Kent Yoksulları Üzerine Bir Araştırma. Selçuk İletişim, 9 (3): 69-89.
• Duyan, V. (2017). Sosyal Hizmet Kuramları ve Yaklaşımları, Atatürk Üniversitesi Açık Öğretim Fakültesi Yayınları, Erzurum: Duyan, 2017: 12-13: https://docplayer.biz.tr/22257675-Unite-sosyal-hizmet-kuramlari-ve-yaklasimlari-icindekiler-hedefler-sistem-kurami-prof-dr-veli-duyan.html.
• Erbil, N. ve Pasinlioğlu T. (2004). Kadının Ailede Karar Vermeye Etkisi. Atatürk Üniversitesi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 2, 1-11.
• Erkul Kes, A. (2014). Yeni Yoksulluk Çalışmaları Bağlamında Kent Yoksulluğu ve Sosyal Dışlanma, Yoksulluk ve Sosyal Hizmet (Yeni Zorluklar ve Yaklaşımlar), Birinci Baskı, İstanbul, Sosyal Çalışma Yayınları.
• Favreau, L. (2000. Le Travail Social au Québec (1960-2000): 40 Ans de Transformation d’une Profession. Nouvelles Pratiques Sociales, Volume 13, Numéro 1, 27–47.
• Fişek, G. (2012). Sosyal Politikaya İkinci Büyük Hükümet Darbesi: Aile ve Sosyal Politika Bakanlığı, Fişek Enstitüsü: http://sosyalpolitika.fisek.org.tr/sosyalpolitikaya-ikinci-buyuk-hukumet-darbesi-aile-ve-sosyal-politika-bakanligi/.
• Garcette, C. (2008). Le service social au temps de Madeleine Delbrêl, Dans Vie sociale, Sayı: 3, 29-32.
• http://oeuvre-berceau-st-vincent.cef.fr/index.php/communautes-filles-charite-saint-vincent-de-paul.html.
• https://socialwelfare.library.vcu.edu/organizations/national-social-welfare-assembly/.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180709M3.pdf.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180710-1.pdf.
• https://www.cswe.org/.
• https://www.socialworkers.org/.
• İpek, M. (2015). Yeni Yoksulluk ve Türkiye’de Sosyal Yardım Paradoksu. Karatahta/İş Yazıları Dergisi, Sayı: 1, 77-104.
• Kapcı, H.K. (2013). Osmanlı Eğitim Sisteminde Disiplin: Darülhayr-i Âli Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 28, 166-180.
• Karakuş, B. Sosyal Hizmet Uygulamalarında Hayırseverlik Yaklaşımı Geri Mi Dönüyor-Döndü?: http://www.sosyalhizmetuzmani.org/sosyal_hizmet_hayirseverlik.htm.
• Kesgin, B. (2012). Sosyal Politikanın En Önemli Kurumu: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 30, 41-54.
• Kovancı, O. (2003). Kapitalizm, Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelede Tarihsel Bir Deneyim: İngiliz Yoksul Yasaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları No: 30, Ankara.
• Kuçuradi, İ. (2017). Sosyal Hizmetlerde Etik Eğitimi, Maltepe Üniversitesi, 23-27 Ocak, İstanbul.
• Martineau, A.-C. (2016). Georges Scelle’s Study of the Slave Trade: French Solidarism Revisited. The European Journal of International Law, Vol. 27 no. 4, 1131–1151.
• Melleray, F. (2001). Léon Duguit et Georges Scelle. Revue d'histoire des facultés de droit et de la culture juridique, du monde des juristes et du livre juridique, SHFD/ Librairie générale de droit et de jurisprudence, 45-88.
• Reçber, K. (2006) Tam Üyelik Müzakere Çerçeve Belgesi’nin Analizi. Bursa, Alfa Aktüel Yayını.
• Reçber, B. (2018). İnsan Hakları ve Sosyal Adalet Açısından Devletin Çocuklara ve Kadınlara Yönelik Sunduğu Hizmetler: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Çalışanları Örneği, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bursa.
• Sarıkaya, M. (2007). Cumhuriyet’in İlk Yıllarında Bir Sosyal Hizmet Kurumu: Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti. A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 34, 321-338.
• Selcik, O. ve Güzel, B. (2016). Sosyal Hizmet Mesleğinin Çalışma Alanı ve Sosyal Hizmet Uygulamasının Türkiye Ölçeğinde Değerlendirilmesi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi (The Journal of International Social Research), Cilt: 9 Sayı: 46, 461-469.
• Shardlow, Steven M. (2009). Değerler, Etik ve Sosyal Hizmet. Sosyal Hizmet (Temel Alanlar ve Eleştirel Tartışmalar), Derleyenler: Robert Adams, Lena Dominelli, Malcolm Payne, Çeviri Editörü: Tarık Tuncay, Çeviren: Çağıl Öngen, Birinci Baskı (2015), Ankara, Nika Yayınları.
• Şeker, A. Dünya’da Sosyal Hizmetin Tarihsel Gelişimi (2): http://www.sosyalhizmetuzmani.org/21yyshm02.htm.
• Şişman, Y. (2017). 1945-1980 Arası Avrupa ve Türkiye’de Sosyal Politikaların Gelişimi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 1-22.
• Tarımeri, N. (1995). Yoksulluğun İstismarı ve Savurganlık. Ekonomik Yaklasım, 1995, Cilt 6, Sayı 18-19, 139-150.
• Taşğın Şahin, N. ve Özel, H. (2011). Türkiye’de Sosyal Hizmetlerin Dönüşümü. Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 2, 175-190.
• Taşkesen, M.Ö. (2017). Osmanlı Döneminde Sosyal Refah Sistemi Olarak Vakıflar. İş ve Hayat Dergisi, Sayı 5, 57-66.
• Teater, B. (2014). Sosyal Hizmet Kuram ve Yöntemleri (Uygulama İçin Bir Giriş), Çeviren: Abdullah Karatay, Birinci Baskı (2015), Ankara, Nika Yayınevi.
• Toulotte, S. (2016). Les servives social à l’épreuve de l’entreprise. Les formes contemporaines d’exercise du métier, These de Doctorat, Université de Lorraine, France: http://docnum.univ-lorraine.fr/public/DDOC_T_2016_0220_TOULOTTE.pdf.
• Tufan, B., Sayar Özgür, Ö. ve Koçyıldırım, G. (2009). Sosyal Bir Hak Olarak Sosyal Hizmet, Uluslararası Sosyal Haklar Sempozyumu, Antalya, 76-86: http://www.sosyalhaklar.net/2009/bildiri/tufan.pdf.
• Türkmen, B. (2015). Sosyal Hizmet Tarihi, İzmir: http://www.bekirturkmen.com/dosya/Sosyal_Hizmet_Tarihi.pdf.