Göçmen Olan ve Olmayan Annelerin Tutumları İle Çocuklarının Medya Kullanımının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 32 Sayı: 1, 245 - 269, 08.06.2019

Elvan Şahin Zeteroğlu Hande Halavurt

https://doi.org/10.19171/uefad.533244

Öz

Bu çalışmanın
amacı, Türkiye’de yaşayan göçmen olan ve olmayan annelerin tutumları ile
çocuklarının medya kullanım durumlarının çeşitli değişkenler açısından
incelenmesidir. Çalışmada betimsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışma
grubunu çocukları okulöncesi eğitim kurumuna devam eden göçmen 130 anne ve
göçmen olmayan 130 anne olmak üzere toplam 260 anne oluşturmaktadır. Çalışmada
anne tutumlarını ölçmek için “Anne-Babalık
Stilleri ve Boyutları Ölçeği” (Parenting Styles and Dimensions Questionnaire-
PSDQ) kullanılmıştır. Okulöncesi dönem çocukların medya kullanımına yönelik
davranışlarını belirlemek için araştırmacılar tarafından hazırlanan anket
kullanılmıştır. Hazırlanan ankette, okul öncesi dönem çocuklarının hangi
medya araçlarını kullandıkları, kullandıkları medya araçlarını ne sıklıkla
kullandıkları, annelerin çocuklarının medya kullanımı ile ilgili görüşlerini
belirlemeye yönelik sorular yer almaktadır. Göçmen olan ve olmayan annelerin tutumları
ile çocukların medya kullanımları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir
farklılık bulunmamıştır. Anlamlı bir farklılık olmamakla beraber göçmen
ailelerin medya kullanımı konusunda daha dikkatli oldukları söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Anne tutumu, okulöncesi, medya, çocuk

Kaynakça

• Akçay, D. ve Özcebe, H., 2012. Televizyonun okul öncesi dönemdeki çocukların saldırganlık davranışına etkisi. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 55, s. 82-87.
• Akıncı, N., 2008. Çocuk ve medya. Turkiye Klinikleri J Pediatr Sci;4(6), s.72-5
• Altınkılıç, Z., 2014. Televizyon izlemenin 1-6 yaş çocuk sağlığı üzerindeki etkilerine yönelik annelerin tutum ve davranışlarının belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Erzurum.
• Arslan, Ş., 2010. Televizyon reklamlarının okul öncesi dönem çocuklarının tüketici davranışlarına etkileri. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çocuk Gelişimi ve Eğitimi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Başal, H. A., 2012. Anne baba eğitimi ders notları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
• Baumrind, D., 1966. The effects of authoritative parental control on child behaviors. Child Development, 37, 887- 907.
• Bilgin Ülken, F., 2011. Televizyon izlemede anne-baba aracılığı ile çocukların saldırgan davranışları arasındaki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 195-216.
• Büyükbaykal, G., 2007. Televizyonun çocuklar üzerindeki etkileri. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi. Istanbul University Faculty Of Communication Journal. 28, s. 31-44.
• Cesur, S. ve Paker, O., 2007. Televizyon ve çocuk: Çocukların tv programlarına ilişkin tercihleri. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi www.e-sosder.com ISSN:1304-0278. 6,(19),s.106-125.
• Council Of Europe (2016). Council of Europe Strategy for the Rights of the Child (2016-2021). https://rm.coe.int/168066cff8 Erişim Tarihi, 21.06.2017.
• Çağla Banko, Ç.; İlhan T. ve Şallı, F., 2017. Okul öncesi dönem çocuklarının ebeveynlerinin televizyonda akıllı sembol kullanımı ve çocuklarını televizyondan koruma yöntemleri. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi Cilt 1 Sayı 1. s.45-59
• Deveci, E. S.; Açık, Y.; Gülbayrak, C.; Demir, F.; Karadağ, M. ve Koçdemir, E., 2007. İlköğretim öğrencilerinin cep telefonu, bilgisayar, televizyon gibi elektromanyetik alan oluşturan cihazları kullanım sıklığı. Fırat Tıp Dergisi,12 (4), s. 279-283.
• Dorey, E., Roberts, V., Maddison, R., Meagher-Lundberg, P., Dixon, R., ve Mhurchu, C. N., 2010. Children and television watching: a qualitative study of New Zealand parents' perceptions and views. Child Care, Health And Development, (3), 414.
• Gomez. L., M., Gomez, K., 2007. Reading for learning: Literacy supports for 21st-Century Work. Phi Delta Kappan, 89(3). s.224-228.
• Gündüz Kalan, Ö., 2010. Ebeveynlerin medya okuryazarlığı bilinci üzerine bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi Istanbul University Faculty of Communication Journal, 39, s. 59-73.
• Kafadar, O., 2017. Rtük’ün çocuklara yönelik kararlarının çocuk ve televizyon ilişkisi yönüyle içerik analizi yöntemi ile incelenmesi, Kesit Akademi Dergisi, 10, s: 810-837.
• Kapçı, E.G. ve Erdinç-Demirci S., 2009. Ana-Baba Tutum Ölçeğinin 3-13 Yaş Aralığında Çocuğu Bulunan Annelerde Değerlendirilmesi. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. (Sözel Bildiri). İzmir.
• Karabulut Demir, E. ve Şendil, G., 2008. Ebeveyn tutum ölçeği (ETÖ). Türk Psikoloji Yazıları, 11 (21), s.15-25.
• Karaca, Y., Pekyaman, A. ve Güney, H., 2007. Ebeveynlerin televizyon reklam içeriklerinin çocuklar üzerindeki etkilerini etik açıdan algılamalarına yönelik bir araştırma. Sosyal Bilimler Dergisi, 9, s. 233-250.
• Karasar, N., 2007. Bilimsel Araştırma Yöntemi. (17.Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Korkmaz, Ö., Yeşil, R., 2008. Media and television literacy of candidate teachers. 2nd International Computer ve Instructional Terchnologies Symposium, 16-18 April 2008. Kusadasi: Ege Üniversitesi.
• Nathanson, A. I., 2001. Mediation of Children’s Television Viewing: Working Toward Conceptual Clarity and Common Undersranding, Communication Yearbook 25, Ed: William B. Gudykunst, Mamwah-NJ, Lawrence Erlbaum Associates, Inc., Publishers.
• Oktay, A., 2004. Yaşamın sihirli yılları. İstanbul: Epsilon Yayınları
• Okur Berberoğlu, E., 2015. Çocuklar- ergenler, medya bağımlılığı ve sınıf dışı eğitim. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12-2 (24) 24, s. 45-57.
• Önder, A. ve Gülay, H., 2009. Reliability and Validity of Parenting Styles & Dimensions Questionnaire. World Conference on Educational Sciences (WCES-2009). Cyprus Educational Sciences Association, Nicosia, North Cyprus, (04-07 February, 2009). Procedia- Social and Behavioral Sciences, 1(1). s. 508- 514.
• Öztürk, C. ve Karayağız, G., 2007. Çocuk ve televizyon. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 10: 81-85.
• Powell, D. R., 2001. Early Childhood Education. Indiana Family Impact Seminars. https://www.purdue.edu/hhs/hdfs/fii/wp-content/uploads/2015/07/s_infis03c03.pdf Erişim tarihi: 26.07.2018.
• RTÜK. (2007). Medya okuryazarlığı projesi. www.rtuk.gov.tr Erişim Tarihi: 16.03.2018.
• Sigman, A., 2010. The impact of screen media on children: a eurovision for parliament. http://www.ecswe.org/downloads/publications/QOC-V3/Chapter-4.pdf. Erişim tarihi: 07.06.2018
• Swith. J. T., 2013. Erken Çocukluk Döneminde Gelişim Çok Kültürlü Bir Bakış Açısı. 5. Basımdan Çeviri. (Çev. Akman, B). Nobel Yayıncılık, Ankara. (Eserin Orijinali 2010 tarihinde yayımlandı.)
• Temizyürek, F. ve Acar, Ü., 2014. The ımpact of subliminal messages in cartoons on children. Cumhuriyet Uluslararası Eğitim Dergisi, 3 (3), s. 25-39. DOI: 10.30703/cije.321348
• Tuncer, A. M. ve Yalçın, S. S., 1999. Multimedia and children in Turkey. Turk Journal Pediatr. n.49.s. 27-34. www.ncbi.nml.nih.gov/pubmed/10770073
• Unicef., 2001. Early childhood development: The key to a full and productive life. https://www.unicef.org/dprk/ecd.pdf . Erişim tarihi: 20.07.2018.
• Vittrup, B., Snider, S., Rose, K. K. and Rippy, J., 2016. Parental perceptions of the role of media and technology in their young children’s lives. Journal of Early Childhood Research. 14(1), pp. 43–54.
• Woodard, E. H. and Gridina, N., 2000. Media in the home 2000: The fifth annual survey of parents and children.https://cdn.annenbergpublicpolicycenter.org/Downloads/Media_and_Developing_Child/mediasurvey/inhome.pdf. Erişim tarihi: 20.06.2018.
• Yavuzer, H., 2003. Çocuğu tanımak ve anlamak. İstanbul: Remzi Kitabevi.