Öz
Objective: Tuberculosis (TB) control programs contain international and national level acceptable standardized diagnosis, treatment and prevention practices. Analysis of TB data in a region by aspect of national data can deter- mines the level of compliance with TB control programs in there and will help to determine the right forward strat- egy. In this study, five years of Diyarbakir TB of data were examined in comparison with the data of the our country. Methods: Diyarbakir and Turkey TB data recorded in two groups according Department of the Ministry of Health’s annual reports for the years 2006-2010. Demographic, diagnostic, and treatment TB data of each group deter- mined and compared with each other by statistical ana- lyze Results: Five-year average TB case rate of Diyarbakir data were (22.8/100.000) and the rate of pulmonary TB smear is tested (80.1%) were lower than national average rate (25.6 /100.000), and the national rate of pulmonary TB smear is tested (88.3%) . Both TB culture study rate (40.1%) and culture positivity (45.5%) were found lower the cultures which made the national average (62.6%) and culture positivity rate (80.4%). TB Cure rate (43.9%) was slightly lower the country of cure rate (58.5%). Treat- ment success (86.5), leaving treatment (5.7%) and mor- tality (2.7%) was found similar to the data of the national data. Conclusion: Low rate of bacteriological examination re- sults and low cure rate of TB in Diyarbakır, thought to be the reasons making it difficult to control TB in there. Com- prehensive studies to determine potential problems like sociodemographic factors, health services, infrastructure and equipment considered
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Zellweger JP. Current issues in the management of tuberculosis in Europe. Panminerva Med, 2013; 55:145-55.
- Demircan E. Şanlıurfa-Diyarbakır in Statistics, Diyarbakır
- valiliği, Karacadağ Kalkınma Ajansı İstatistik Raporu,
- ; 9-13
- Gümüşlü F. Türkiye’de verem savaşı, 2007 raporu. Verem
- Savaşı Dairesi Başkanlığı. Ankara, 2007. http://tuberkuloz.
- thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_
- verem_savasi_2007_raporu.pdf
- Gümüşlü F. Turkiye’de verem savaşı 2008 raporu. TC Sağlık
- Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2008.
- http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2008_raporu.pdf
- Bozkurt H. Türkiye’de Verem Savaşı 2009 Raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı Ankara 2009.
- http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2009_raporu.pdf
- Türkkanı M.k., Turkiyede verem savaşı 2010 raporu. TC
- Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2010. http://www.ehsm.gov.tr/Sub/verem_savas_dispanseri/files/dokumanlar/turkiyede_verem_savasi_2010_raporu.pdf
- Bozkurt H.,ve ark, Türkiye’de Verem Savaşı 2011 Raporu.
- TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2011. http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2011_raporu.pdf
- Musaonbaşıoğlu, S. Türkiyede verem savaşı 2012 raporu. TC
- Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara,
- http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/29-medya/dokumanlar/850-t%C3%BCrkiye-de-verem-sava%C5%9F%C4%B1-2012-raporu.html
- Taylan M.Tüberkülozda İlaç Direncinin Yıllara Göre Değişimi. Türk Toraks Derneği 16. Yıllık Kongresi, 2013.
- DSÖ Küresel tüberküloz raporu (World Health Organization Global tuberculosis report); 2013.
- Albayrak N. Ulusal Tüberküloz Tanı Rehberi. T.C. Sağlık
- Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı, 2014.
- San Pedro A, Oliveira RM. Tuberculosis and socioeconomic indicators: systematic review of the literature. Rev Panam Salud Publica 2013; 33:294-301.
- Murray M, Oxlade O, Lin HH. Modeling social, environ mental and biological determinants of tuberculosis. Int J Tuberc Lung Dis 2011;15 (Suppl 2): S64-S70.
- Doğan BB, Çelik MY. Diyarbakır’daki Kentsel Yoksulluğun Ana Bileşen Analizi Dâhilinde Değerlendirilmesi. SDÜ İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Dergisi 2012;17(3):129-162.
- Özkara Ş. Bölge verileriyle Türkiye’de tüberküloz. Toraks
- Dergisi 2002;3:178-187.
- Tanrikulu A.Ç. Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007;55:18-23.
- Li Y. Factors associated with patient, and diagnostic delays
- in Chinese TB patients: a systematic review and meta-analysis. BMC Med 2013;11: 156.
- Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Sağlık Bakanlığı,
- Verem Savaş Dairesi Başkanliği, Türkiye’de Tüberkülozun
- Kontrolü İçin Başvuru Kitabı, Ankara 2003; 17-18.
- Orman A. Afyon Verem Savaş Dispanseri’nde 1990-2000
- yılları arasında izlenen 627 tüberküloz olgusunun değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 2002;13:271-276.
- Elbek O. Gaziantep 2 No’lu Verem Savaş Dispanseri’nin
- yılı izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi
- ;54:341-348.
Öz
Giriş: Tüberküloz (TB) kontrol programları, uluslararası ve ulusal düzeyde kabul gören standardize edilmiş tanı, tedavi ve korunma uygulamalarını içerir. Bir bölgenin TB verilerinin ülke verileriyle kıyaslanarak analizi, o bölgenin TB kontrol programlarına uyum düzeyini belirleyecek ve ileriye dönük doğru stratejileri belirlemeye yarayacaktır. Bu çalışmada Diyarbakır ilinin beş yıllık TB verileri ülke verileriyle kıyaslanarak irdelenmiştir.
Yöntemler: Sağlık bakanlığı Verem Savaş Daire Başkanlığının yıllık TB raporları esas alınarak 2006–2010 yıllarına ait Diyarbakır ili TB verileri ve Ülke verileri iki grup olarak kaydedildi. TB olgularına ait, demografik, tanısal ve tedavi sonuçlarını içeren veriler, iki grup arasında karşılaştırmalı olarak analiz edildi.
Bulgular: Diyarbakır TB verilerinden beş yıllık ortalama olgu hızı (22,8/100.000) ve akciğer TB için yayma yapılma oranı (%80,1) ülke ortalama olgu hızı (25,6/100.000) ve yayma yapılma oranının (%88,3) altında bulundu. Aynı olgularda kültür yapılma oranı (40,1), kültür pozitifliği (%45,5) ve kür oranı (%43,9), ülke ortalaması olan kültür yapılma oranı (%62,6), kültür pozitifliği oranı(%80,4) ve kür oranından (%58,5) daha düşük bulundu. Tedavi başarısı (86,5), tedavi terk (%5,7) ve ölüm oranı (%2,7) ile ülke verilerine benzer görüldü.
Sonuç: Diyarbakır ilinde TB’un tanısal bakteriyolojik inceleme ve kür oranında ülke ortalamasının altında elde edilen sonuçlar, TB kontrolünü zorlaştıran sebepler olduğunu düşündürmektedir. Muhtemel sorunların aydınlatılmasında, sosyodemografik etmenlerin, sağlık hizmetlerinin ve donanım alt yapısının değerlendirildiği daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.
Anahtar kelimeler: Tüberküloz, Kontrol, Diyarbakır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Zellweger JP. Current issues in the management of tuberculosis in Europe. Panminerva Med, 2013; 55:145-55.
- Demircan E. Şanlıurfa-Diyarbakır in Statistics, Diyarbakır
- valiliği, Karacadağ Kalkınma Ajansı İstatistik Raporu,
- ; 9-13
- Gümüşlü F. Türkiye’de verem savaşı, 2007 raporu. Verem
- Savaşı Dairesi Başkanlığı. Ankara, 2007. http://tuberkuloz.
- thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_
- verem_savasi_2007_raporu.pdf
- Gümüşlü F. Turkiye’de verem savaşı 2008 raporu. TC Sağlık
- Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2008.
- http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2008_raporu.pdf
- Bozkurt H. Türkiye’de Verem Savaşı 2009 Raporu. TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı Ankara 2009.
- http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2009_raporu.pdf
- Türkkanı M.k., Turkiyede verem savaşı 2010 raporu. TC
- Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2010. http://www.ehsm.gov.tr/Sub/verem_savas_dispanseri/files/dokumanlar/turkiyede_verem_savasi_2010_raporu.pdf
- Bozkurt H.,ve ark, Türkiye’de Verem Savaşı 2011 Raporu.
- TC Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara, 2011. http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/Dosya/Dokumanlar/raporlar/turkiyede_verem_savasi_2011_raporu.pdf
- Musaonbaşıoğlu, S. Türkiyede verem savaşı 2012 raporu. TC
- Sağlık Bakanlığı Verem Savaşı Daire Başkanlığı, Ankara,
- http://tuberkuloz.thsk.saglik.gov.tr/29-medya/dokumanlar/850-t%C3%BCrkiye-de-verem-sava%C5%9F%C4%B1-2012-raporu.html
- Taylan M.Tüberkülozda İlaç Direncinin Yıllara Göre Değişimi. Türk Toraks Derneği 16. Yıllık Kongresi, 2013.
- DSÖ Küresel tüberküloz raporu (World Health Organization Global tuberculosis report); 2013.
- Albayrak N. Ulusal Tüberküloz Tanı Rehberi. T.C. Sağlık
- Bakanlığı Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanlığı Mikrobiyoloji Referans Laboratuvarları Daire Başkanlığı, 2014.
- San Pedro A, Oliveira RM. Tuberculosis and socioeconomic indicators: systematic review of the literature. Rev Panam Salud Publica 2013; 33:294-301.
- Murray M, Oxlade O, Lin HH. Modeling social, environ mental and biological determinants of tuberculosis. Int J Tuberc Lung Dis 2011;15 (Suppl 2): S64-S70.
- Doğan BB, Çelik MY. Diyarbakır’daki Kentsel Yoksulluğun Ana Bileşen Analizi Dâhilinde Değerlendirilmesi. SDÜ İktisadi ve İdari bilimler Fakültesi Dergisi 2012;17(3):129-162.
- Özkara Ş. Bölge verileriyle Türkiye’de tüberküloz. Toraks
- Dergisi 2002;3:178-187.
- Tanrikulu A.Ç. Diyarbakır ilinde tüberküloz insidansını etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi 2007;55:18-23.
- Li Y. Factors associated with patient, and diagnostic delays
- in Chinese TB patients: a systematic review and meta-analysis. BMC Med 2013;11: 156.
- Özkara Ş, Aktaş Z, Özkan S, Ecevit H. Sağlık Bakanlığı,
- Verem Savaş Dairesi Başkanliği, Türkiye’de Tüberkülozun
- Kontrolü İçin Başvuru Kitabı, Ankara 2003; 17-18.
- Orman A. Afyon Verem Savaş Dispanseri’nde 1990-2000
- yılları arasında izlenen 627 tüberküloz olgusunun değerlendirilmesi. Solunum Hastalıkları 2002;13:271-276.
- Elbek O. Gaziantep 2 No’lu Verem Savaş Dispanseri’nin
- yılı izlem sonuçları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi
- ;54:341-348.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Yazıları |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 8 Temmuz 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 8 Temmuz 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 42 Sayı: 2 |