BÜYÜK İHRACAT PAZARLARI EKONOMİK BÜYÜMEYİ ETKİLİYOR MU? TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 18, 485 - 499, 29.12.2018

Halil Şimdi Ayberk Şeker

Öz

Literatürde ihracat ile büyüme arasındaki ilişkiyi
inceleyen birçok çalışma bulunmasına rağmen
Türkiye’nin ihracat yaptığı ülkeler bireysel olarak
değerlendirilmemiştir. Bu çalışma kapsamında, diğer
çalışmalardan ayrı olarak Türkiye’nin en çok ihracat
gerçekleştirdiği ülkeler incelenmiş olup bu ülkelere
gerçekleştirilen ihracat ve Türkiye’nin ekonomik
büyümesi arasındaki ilişki değerlendirilmiştir. 1998-
2016 arasındaki dönemi kapsayan çalışmada,
Zivot&Andrews yapısal kırılmalı birim kök testi,
Johansen eşbütünleşme testi ve Granger nedensellik testi
uygulanmıştır. Zivot&Andrews yapısal kırılmalı birim
kök testi sonuçlarına göre, Türkiye’nin ihracatı ve
ekonomik büyümesinin hem ulusal hem de uluslararası
krizlerden etkilendiği tespit edilmiştir. Johansen
eşbütünleşme testi sonucuna göre, ihracat ile ekonomik
büyüme arasında bir uzun dönem ilişkisinin bulunduğu
ortaya koyulmuştur. Nedensellik testi sonuçları
doğrultusunda, model kapsamındaki değişkenler arasında
büyümeden bazı ülkelere yapılan ihracata tek yönlü
nedensellik tespit edilmiştir. Buna göre ekonomik
büyüme, İngiltere, İspanya, İtalya ve tüm dünya
ülkelerine yapılan ihracatın Granger nedeni olarak
bulunmuştur. Bununla birlikte, ABD’ye gerçekleştirilen
ihracatın Türkiye’nin ekonomik büyümesinin Granger
nedeni olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekonomik Büyüme, İhracat, Var Analizi

Kaynakça

• Acaravcı, A. & Kargı G. (2015). Türkiye’de İhracatın Çeşitlendirilmesi ve Ekonomik Büyüme. Uluslararası Ekonomi ve Yenilik Dergisi, 1(1), 1-16.
• Altıntaş, H. & Çetintaş, H. (2011). Türkiye’de Ekonomik Büyüme, Beşeri Sermaye ve İhracat Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Analizi: 1970-2005. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 36, 33-56.
• Çamurdan, B. (2013). Türkiye’de 1999-2013 Dönemi için İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkisi. NWSA-Social Sciences, 8(4), 183-195.
• Çeviker, A. & Taş, İ. (2010). Türkiye’de İhracat Çeşitlendirmesi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 1-10.
• Dickey, D. A. & Fuller W. A. (1979). Distribution Of The Estimators For Autoregressive Time Series With A Unit Root, Journal of the American Statistical Association, 74( 366), 427 – 431.
• Dickey, D. A. & Fuller W. A (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series with a Unit Root, Econometrica, 49(4), 1057 – 1072.
• Engle, R. F. & Granger, C. W. J. (1987). Co-integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing. Econometrica, 55, 251 – 276.
• Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations By Econometric Models and CrossSpectral Methods. Econometrica, 37(3), 424-438.
• Granger, C. W. J. (1986). Developments in The Study of Cointegrated Economic Variables. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 48(3), 213 – 228.
• Granger, C. W. J. (1988). Causality, Cointegration, and Control. Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 551 – 559.
• Grossman, G. M. & Helpman, E. (1994). Endogenous Innovation in the Theory of Growth. Journal of Fconomic Perspectives, 8(l), 23-44.
• Güngör, B. & Bozkurt, S. (2007). Dışa Açıklık ve Kalkınma İlişkisi (1968-2003): Türkiye Örneği. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 21(2), 197-210.
• Johansen S. & Juselius K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration-with Application to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics. 52, 169 – 210.
• Mangır, F. (2012). Export and Economic Growth in Turkey: Cointegration and Causality Analysis. Economics, Management and Financial Markets, 7(1), 67–80.
• Özcan, B. & Özçelebi, O. (2013). İhracata Dayalı Büyüme Hipotezi Türkiye İçin Geçerli Mi? Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 20(1), 1-14.
• Saraç, T. B. (2013). İhracat ve İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Örneği. Ege Akademik Bakış, 13(2), 181-194.
• Savaş, B. (2011). Ekonomik Büyüme, Beşeri Sermaye ve İhracat: Nedensellik Analizi 1928-2006. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(1), 38-67.
• Şimşek, M. & Kadılar, C. (2010). Türkiye’de Beşeri Sermaye, İhracat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Nedensellik Analizi. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 115-140.
• Taştan, H. (2010). Türkiye’de İhracat, İthalat ve Ekonomik Büyüme Arasındaki Nedensellik İlişkilerinin Spektral Analizi. Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 87-98.
• Temiz, D. & Gökmen A. (2010). An Analysis of the Export and Economic Growth in Turkey over the Period of 1950-2009. International Journal of Economic and Administrati ve Studies, 3(5), 123-142.
• Üzümcü, A. (2015). İktisadi Büyüme, İstanbul: Beta Basım Yayım.
• Vernon, R. (1966). International Investment and International Trade in the Product Cycle. The Quarterly Journal of Economics, 190-207.
• Zivot, E. & Andrews D. W. K. (1992). Further Evidence On The Great Crash, The Oil Price Shock Ans Unit Root Hypothesis. Journal of Business & Economic Statics, 10(3), 251 – 270