Türkiye’de Podcast kullanıcılarının içerik tüketim yöntemleri ve motivasyonları

Yıl 2023, Sayı: Ö13, 842 - 865, 23.10.2023

Serdar Çil

https://doi.org/10.29000/rumelide.1379232

Cited By: 1

Öz

Dünya genelinde giderek yaygınlığını artırarak gerek kullanıcıların gerekse reklamverenlerin ilgisini çeken podcast yayıncılığı, Türkiye’de pandemi döneminde başlayan yükselişini sürdüremediği gibi bir gerileme sürecine girmiştir. Podcast yayıncılığının tanıtılamaması, podcast dinleyicilerinin beklentilerinin anlaşılamaması, yapımcıların süreklilik arz eden bir maddi gelir elde edememesi ve buna bağlı olarak içerik üreticilerin amatör düzeyde kalması ve yapımların periyodik olmaması bu gerilemenin sebeplerinden sayılabilir. Bu sorunlar çerçevesinde araştırmanın temel amacı Türkiye’deki podcast dinleyicilerinin profillerini, içerik kullanım yöntemlerini ve tüketim motivasyonlarını ortaya koymaktır. Bu doğrultuda uygulanan anket çalışmasında, podcast dinleyicilerinin genç, eğitimli ve orta-üst sosyo- ekonomik sınıftan oldukları görülmüştür. Podcast kullanıcıları genellikle geleneksel medyada göremedikleri toplum ve kültür, eğitim, bilim ve sanat konularına yönelik içerikleri takip etmektedirler. Kullanıcıların içerikleri ağırlıklı olarak cep telefonlarından ve evde dinledikleri görülmüştür. Ayrıca kullanıcılar içerikleri tüketirken başka işlerle uğraşmayı tercih etmektedirler. Podcast kullanıcılarının içerik tüketim motivasyonlarına bakıldığında ise (a) teknik açıdan işitsel platform üstünlüğü (b) kişisel-toplumsal özdeşleşme, arkadaşlık, ilişki kurma (c) kaçış ve zaman geçirme motivasyonları ön plana çıkmaktadır. Bu motivasyonlar cinsiyete, yaşa ve eğitim durumuna göre farklılaşmaktadır. Erkek kullanıcıların tüketim motivasyonları kadınlara göre daha yüksektir. Gençlerde ise içerik açısından işitsel platform üstünlüğü öne çıkan motivasyon olarak görülmektedir. Ayrıca eğitim düzeyi geriledikçe kaçış ve zaman geçirme motivasyonu, eğitim düzeyi arttıkça kişisel-toplumsal özdeşleşme, arkadaşlık, ilişki kurma motivasyonu öne çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Podcast Yayıncılığı, Podcast, Tüketim Motivasyonları, Tüketim Yöntemleri, Yeni Medya

Kaynakça

• Azran, T. S., Laor, T., & Tal, D. (2017). Who listens to podcasts, and why?: the Israeli case. Online Information Review, 43(4), 482-495.
• BBC. (2005, 12 7). Wordsmiths hail podcast success. 3 27, 2021 tarihinde BBC News: http://news.bbc.co.uk/2/hi/technology/4504256.stm adresinden alındı
• Besser, J., Larson, M., & Hofmann, K. (2010). Podcast Search: User Goals and Retrieval Technologies. Online Information Review, 34(3), 395-419.
• Can, A. (2013). Spss ile Bilimsel Araştırma Sürecinde Nicel Veri Analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Chartable. (2021, 2 4). 2020'de dünyada en çok podcast dinleme artışı Türkiye'de oldu. 4 20, 2021 tarihinde Euronews: https://tr.euronews.com/2021/02/04/2020-de-dunyada-en-cok-podcast-dinleme-art-s-turkiye-de-oldu adresinden alındı
• Çil, S. (2021). İşitsel Bir Dijital Medya Türü Olarak Podcast Yayıncılığı. S. Çil, & O. Akyol (Dü) içinde, Medya ve İletişim Çalışmaları (s. 27-47). İstanbul: Kriter Yayınevi.
• Edison Research. (2023). The Infinite Dial 2023. 4 29, 2021 tarihinde http://www.edisonresearch.com/: http://www.edisonresearch.com/wp-content/uploads/2023/03/The-Infinite-Dial-2023.pdf adresinden alındı
• Fronek, P., Boddy, J., Chenoweth, L., & Clark, J. (2016). Practice, Policy & Perspectives A Report on the Use of Open Access Podcasting in the Promotion of Social Work. Australian Social Work, 69(1), 105-114.
• Gachago, D., Livingston, C., & Ivala, E. (2016). Podcasts: A technology for all? British Journal of Educational Technology, 47(5), 859-872.
• Hazer, O., & Sökmen Kılınç, V. (2009). Kırkbeş Yaş ve Üzeri Yetişkinlerin Günlük Yaşamda Teknolojiyi Kullanma Durumlarının İncelenmesi. Turkish Journal of Geriatrics, 12(2), 82-92.
• IPSOS. (2021, 4 7). Türkiye’deki Podcast Bilinirliği ve Dinleme Alışkanlıkları. 4 28, 2021 tarihinde IPSOS: https://www.ipsos.com/tr-tr/turkiyedeki-podcast-bilinirligi-ve-dinleme-aliskanliklari adresinden alındı
• Koo, C., Chung, N., & Kim, D. (2015). How do social media transform politics? The role of a podcast, ‘Naneun Ggomsuda’ in South Korea. Information Development, 31(5), 421-434.
• Olmsted, S. C., & Wang, R. (2020). Understanding Podcast Users: Consumption Motives and Behaviors. New Media & Society, 1-21.
• Özcan, R. (2023, 4 13). Türkiye’de ve dünyada podcast dinleyici profili. 9 17, 2023 tarihinde Newslabturkey: https://www.newslabturkey.org/2023/04/13/turkiyede-ve-dunyada-podcast-dinleyici-profili/ adresinden alındı
• Özkan Kutlu, T. (2020). Sosyal Medya ve Yeni Yayıncılık Formları: Türkiye’de Podcast Yayıncılığının Gelişimi. A. E. Dingin (Dü.) içinde, Disiplinlerarası Yaklaşımla Sosyal Medya (s. 213-240). Konya: LiteraTürk.
• Perks, L. G., Turner, J., & Tollison, A. (2019). Podcast Uses and Gratifications Scale Development. Journal of Broadcasting & Electronic Media, 63(4), 617-634.
• PodcastTurkey. (2022, 12 30). 2023 podcasting için zorlu bir yıl olabilir. Podcastturkey: https://www.podcastturkey.com/2023-podcasting-icin-zorlu-bir-yil-olabilir/ adresinden alındı
• Podtail. (2021, 4 30). Şu Anda En Popüler 100 Podcast. 4 30, 2021 tarihinde Podtail: https://podtail.com/tr/top-podcasts/tr/ adresinden alındı
• Reuters Institute. (2021, 8 15). Reuters Institute Digital News Report 2020. Reuters Institute: https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/sites/default/files/2020-06/DNR_2020_FINAL.pdf adresinden alındı
• Singer, J. B. (2019). Podcasting as Social Scholarship: A Tool to Increase the Public Impact of Scholarship and Research. Society for Social Work and Research, 10(4), 571-590.
• Sullivan, J. L. (2019). The Platforms of Podcasting: Past and Present. Social Media+Society, 1-12.
• SXMMedia. (2023). 2023 Podcast Trends Report. SiriusXM. https://podcastreport2023.sxmmedia.com/ adresinden alındı
• Şener, O. (2020). Gazeteciler İçin Podcast. T. Durna içinde, Sivil Toplum Kuruluşları İçin Hak Temelli Gazetecilik Kılavuzu (s. 217-252). Ankara: Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı.
• Tulley, C. (2011). IText Reconfigured: The Rise of the Podcast. Journal of Business and Technical Communication, 25(3), 256-275.
• Wearesocial. (2023). Digital Global Overview Report. wearesocial. 7 12, 2023 tarihinde https://wearesocial.com/wp-content/uploads/2023/03/Digital-2023-Global-Overview-Report.pdf adresinden alındı
• Webster, T. (2018, 8 2). Where Does Podcasting Go Next? https://medium.com/: https://medium.com/s/story/podcastings-next-frontier-a-manifesto-for-growth-7e8b88d32fde adresinden alındı
• Win, R. (2021, 4 10). 2021 Podcast Stats & Facts. 4 18, 2021 tarihinde Podcast Insights: https://www.podcastinsights.com/podcast-statistics/ adresinden alındı