Anise (Pimpinella anisum L.), dill weed (Anethum graveolens L.), cumin (Cuminum cyminum L.), coriander (Coriandrum sativum L.) and fennel (Foeniculum vulgare Mill.) are the most valuable medicinal and aromatic plants cultured in the world and also in Turkey. In this research, it was aimed to determine the agronomic and technological properties together with opportunities of sources of essential oil, fixed oil and petroselinic acid in the varieties and populations of aniseed, cumin, coriander, fennel and dill species in Isparta ecological conditions. According to the field and laboratory results, the highest seed yield was obtained from “Yeşilova” aniseed population (47.01 kg/da), “Akşehir” dill population (77.75 kg/da) “Egebir09” cumin variety (97.00 kg/da), “Erbaa” coriander variety (82.85 kg/da) and “Denizli” fennel population (63.66 kg/da). The highest essential oil content were obtained from “Burdur” anise population (3.60%), “Burdur” dill population (3.73%), “Türkmen09” cumin variety (2.13%), “Gamze” coriander variety (0.47%) and “Burdur” fennel population (3.13%). The main essential oil compound was trans anethole (95.56-95.88%) in anise, D-carvone (37.87-67.76%) in dill, a-thujenal (30.90-42.52%) in cumin, linalool (81.85-88.94%) in coriander and trans-anethole (79.67-89.13%) in fennel. The highest fixed oil content was obtained from “Burdur” aniseed population (30.17%), “Burdur” dill population (21.24%), “Egebir09 cumin variety (29.03%), “Erbaa” coriander variety (25.42%) and “Denizli” fennel population (23.67%). Finally, the highest petroselinic acid ratio was determined in “Çardak” population (63.37%) in anise, “Burdur” population (87.28%) in dill, “Türkmen09” (60.18%) in cumin, “Erbaa” variety (79.89%) in coriander and “Burdur” population (83.49%).
Umbelliferae Seed yield Essential oil Fixed oil Petroselinic acid
Anason (Pimpinella anisum L.), dereotu (Anethum graveolens L.), kimyon (Cuminum cyminum L.), kişniş (Coriandrum sativum L.), rezene (Foeniculum vulgare Mill.) dünyada ve ülkemizde kültürü yapılan çok değerli tıbbi ve aromatik bitkilerdir. Bu araştırmada; anason, kimyon, kişniş, rezene ve dereotu türlerine ait çeşitlerin ve populasyonların Isparta ekolojik koşullarında bazı tarımsal ve teknolojik özelliklerinin belirlenmesi, uçucu yağ, sabit yağ ve petroselinik asit kaynağı olarak değerlendirme olanaklarının araştırılması amaçlanmıştır. Tarla ve laboratuvar araştırmalarından elde edilen sonuçlara göre, en yüksek tohum verimi anasonda “Yeşilova” populasyonundan (47.01 kg/da), dereotunda “Akşehir” populasyonundan (77.75 kg/da), kimyonda “Egebir09” çeşidinden (97.00 kg/da), kişnişte “Erbaa” çeşidinden (82.85 kg/da) ve rezenede “Denizli” populasyonundan (63.66 kg/da) elde edilmiştir. En yüksek uçucu yağ oranı anasonda “Burdur” populasyonunda (%3.60), dereotunda “Burdur” populasyonunda (%3.73), kimyonda “Türkmen09” çeşidinde (%2.13), kişnişte “Gamze” çeşidinde (%0.47) ve rezenede “Burdur” populasyonunda (%3.13 tespit edilmiştir. En önemli ana uçucu yağ bileşeni anasonda trans-anetol (%95.56-95.88), dereotunda D-karvon (%37.87-67.76), kimyonda a-thujenal (%30.90-42.52), kişnişte linalool (%81.85-88.94) ve rezenede trans-anetol (%79.67-89.13) olarak bulunmuştur. En yüksek sabit yağ oranı anasonda “Burdur” populasyonunda (%30.17), dereotunda “Burdur” populasyonunda (%21.24), kimyonda “Egebir09” çeşidinde (%29.03), kişnişte “Erbaa” çeşidinde (%25.42) ve rezenede “Denizli” populasyonunda (%23.67) belirlenmiştir. En yüksek petroselinik asit oranı ise anasonda “Çardak” populasyonunda (%63.37), dereotunda “Burdur” populasyonunda (%87.28), kimyonda “Türkmen09” çeşidinde (%60.18), kişnişte “Erbaa” çeşidinde (%79.89) ve rezenede “Burdur” populasyonunda (%83.49) kaydedilmiştir.
Umbelliferae Tohum verimi Uçucu yağ Sabit yağ Petroselinik asit
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Mühendislik |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Nisan 2016 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 20 Sayı: 1 |
e-ISSN :1308-6529
Linking ISSN (ISSN-L): 1300-7688
Dergide yayımlanan tüm makalelere ücretiz olarak erişilebilinir ve Creative Commons CC BY-NC Atıf-GayriTicari lisansı ile açık erişime sunulur. Tüm yazarlar ve diğer dergi kullanıcıları bu durumu kabul etmiş sayılırlar. CC BY-NC lisansı hakkında detaylı bilgiye erişmek için tıklayınız.