LİSE ÖĞRENCİLERİNİN FİZİKSEL AKTİVİTEYE KATILIM MOTİVASYONLARI İLE VÜCUT KİTLE İNDEKSİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 21 Sayı: 1-A, 30 - 39, 26.03.2019

Ergün Çakır

Öz

Bu araştırmada
lise öğrencilerinin fiziksel aktiviteye katılım motivasyonları ile vücut kitle
indeksleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya Sarıkamış
Şehit Binbaşı Bedir Kaarabıyık Anadolu Lisesi’nde eğitimine devam eden 9., 10.,
11.,ve 12.sınıfta okuyan 71 kadın, 38’i erkek olmak üzere toplam 101 öğrenci
gönüllü olarak katılmıştır. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu ile Tekkurşun-Demir
ve Cicioğlu (2018) tarafından geliştirilen Fiziksel Aktiviteye Katılım
Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde stansart sapma,
aritmetik ortalama, bağımsız örneklemler için t testi, tek yönlü varyans
analizi (ANOVA), Post-Hoc testlerinden (Tukey HSD) yararlanılmıştır.
Araştırmada elde edilen bulgulara göre, cinsiyete göre fiziksel aktiviteye
katılım motivasyonu arasında anlamlı farklılık tespit edilmemiştir. Sınıf
düzeyine göre bireysel nedenler alt boyutunda 12.sınıfların; nedensizlik
boyutunda ise 11.sınıf öğrencilerin puan ortalamalarının anlamlı düzeyde düşük
olduğu saptanmıştır. Vücut kitle indeksine göre obez öğrencilerin bireysel
nedenler puanlarının ve fazla kilolu öğrencilerin nedensizlik puanlarının diğerlerinden
anlamlı düzeyde düşük olduğu saptanmıştır. Araştırmada fiziksel aktiviteye
katılım motivasyonun kadın ve erkeklere göre değişmediği, sınıf düzeyine göre
anlamlı farklılık gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca fiziksel aktiviteye
katılım motivasyonu düşük olan öğrencilerin BKİ lerinin yüksek olduğu sonucu
elde edilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

fiziksel aktivite, fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu, motivasyon, lise

Kaynakça

• Akpınar D., N., Günak, D.(2009). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde İkinci Yabancı Dil Olarak Almanca Öğrenen Öğrencilerin Öğrenme Motivasyonları. Dil Dergisi, 143, 20-41.
• Arlı, M., Nazik, M. H. (2001). Bilimsel Araştırmaya Giriş, Gazi Kitapevi, Ankara
• Aşçı, H., Oyar, Z.B., Çelebi, M., & Mülazımoğlu, Ö. (2001). Spora Katılım Güdüsü Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. of Spor Sciences, 12 (2), 21 – 32.
• Barber, H., Sukhi, H., & White, S. A. (1999). The İnfluence of Parent-Coaches on Participant Motivation and Compelitive Anxiety in Yout Sport Participants. Journal of Sport Behavior, 22(2), 162-181.
• Bar-Or, O. (1994). Childhood and Adolescent Physical Activity and Fitness and Adult Risk Profile. Physical Activity, Fitness, and Health: International Proceedings and Consensus Statement (Ed. Bouchard C, Shephard RJ, Stephens T,)’da, Champaign, IL: Human Kinetic Publishers
• Deci, E. L., Ryan, R. M. (1985). Intrinsic Motivation and Selfdetermination in Human Behavior. New York: Plenum Press.
• Demir, T. G., İlhan, E. L. (2019). Görme Engelli Sporcuların Spora Katılım Motivasyonu Düzeylerinin İncelenmesi, Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi,
• Demir, T. G., Kemeç, D., Gülçin, Y, & Yunus, E. (2018). Beden Eğitimi Ders Ortamı İçin Ortaokul Öğrencilerinin Durumsal Güdülenme Düzeyinin İncelenmesi. In 16th International Sport Sciences Congress, Antalya.
• Dünya Sağlık Örgütü [World Health Organization] (2010). Global Strategy on Diet, Physical Activity and Health: Childhood Overweight and Obesity. http://www.who.int/dietphysicalactivity/childhood/en/ adresinden 9 Şubat 2011 tarihinde erişilmiştir.
• Fırıncı, T. (2012). Ergenlik Çağındaki Gençlerde Sağlıklı Yaşam Biçimi Araştırması, Hacettepe Üniversitesi Sosyolojik Araştırmalar E-Dergisi, s1-s14.Gömleksiz, M.N.,
• Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik İnançlarına İlişkin Görüşleri. Electronic Turkish Studies 8.7.
• Harter, S. (1981). A New Self-Report Scale of İntrinsic Versus Extrinsic Orientation in The Classroom: Motivational and İnformational Components. Developmental Psychology, 17, 300-312.
• Hazar, Z., Demir, G. T., & Can, B. (2018). Lise Öğrencilerinin Spora Katılım Güdülerinin Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 225-235.
• Hazar, Z., Tekkurşun Demir, G., Namlı, S., & Türkeli, A. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Dijital Oyun Bağımlılığı ve Fiziksel Aktivite Düzeyleri Arasındaki İlşkinin İncelenmesi. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(3), 320-332.
• Horzum, M. B., Ayas, T. & Çakırbalta, Ö. (2008). Çocuklar İçin Bilgisayar Oyun Bağımlılığı Ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(30), 76-88. [In Turkish]
• İlhan, E.L. (2009). Voleybolda Servis Becerisi Öğretimine Motivasyonel Bir Yaklaşım, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 196-203.
• İlhan, L. (2010). Hareketsiz Yaşamlar Kültürü ve Beraberinde Getirdikleri, Milli Prodüktivite Merkezi Verimlilik Dergisi, 10(3), 195-210.
• İlhan, L., Gencer, E. (2013). Liselerarası Badminton Müsabakalarına Katılan Sporcu-Öğrencilerin Spora Katılım Motivasyonlarının Belirlenmesi. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 18(4), 1-6. Retrieved from http://dergipark.gov.tr/gbesbd/issue/36474/413642
• İncedayı, S. (2004). Planlı Davranış Kuramı’na Göre Geliştirilen Fiziksel Aktivite Ölçeğini Türk Toplumuna Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Karagöl, A. (2014). Beden Kitle İndeksinin Depresyon ve Aleksitimi ile İlişkisi, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 15: (3) s207-s213.
• Kaya, B.A. (2013). Çevrimiçi Oyun Bağımlılığı Ölçeğinin Geliştirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Kaya, Ö., Cicioğlu, H. İ., & Demir, G.T. (2018). The Attıtudes of Unıversıty Students Towards Sports: Attıtude and Metaphorıcal Perceptıon. European Journal Of Physical Education And Sport Science, 5(1), 115-133.
• Kıran, Ö. (2011). Şiddet İçeren Bilgisayar Oyunlarının Ortaöğretim Gençliği Üzerindeki Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Samsun
• Kudaş, S., Ülkar, B., Erdogan, A., & Çırçı, E. (2005). Ankara İli 11-12 Yaş Grubu Çocukların Fiziksel Aktivite ve Bazı Beslenme Alışkanlıkları. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. 16 (1), 19-29.
• Lepper, M. R. (1988). Motivational Considerations in The Study of İnstruction. Cognition and Instruction. 5(4), 289-309.
• Önsüz, M.F., Zengin, Z., Özkan, M., Şahin, H., Gedikoğlu, S., & Erseven S. (2011). Sakarya’da Bir İlköğretim Okulu Öğrencilerinde Obezite ve Hipertansiyonun Değerlendirilmesi. doi:10.5505/sakaryamj.69885.
• Özbaşaran, F. (2004). Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin Sağlık Davranışları, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 7: (3) s43-s55.
• Polat, E., Yalçın, H. B. (2014). Spor Seyircileri İçin Dışsal Güdü Ölçeği ve Spor Seyircileri İçin İçsel Güdü Ölçeği Geçerlik ve Güvenilirlik Çalışması. International Journal of Human Sciences, 11(1), 105-127. doi: 10.14687/ijhs.v11i1.2693
• Pyle, S., Poston, C. (2006). Fighting An Epidemic: The Role of Schools in Reducing Childhood Obesity. Psychology in the Schools, 43(3):361-376
• Reeve, J. M. (2004). Understanding Motivation And Emotion. USA:Jhon Willey ve Sons.
• Saygın, Ö. (2003). 10-12 Yaş Çocukların Fiziksel Aktivite Düzeyleri ve Fiziksel Uygunluklarının İncelenmesi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Seefeldt, V., Ewing, M. & Walk, S. E. (1992). An Overview of Youth Sports. Washington:DC.
• Stilwell, J. L. Willgoose, C. E. (1997). The Physical Education Curriculum. Boston:Allyn and Bacon.
• Tanır, H. (2013). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinde Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Bazı Antropometrik Özelliklerin Akademik Başarı İle İlişkisi. Doktora tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Tekkurşun Demir, G., Cicioğlu, H. İ. (2018). Motivation Scale For Participation in Physical Activity (MSPPA): A Study Of Validity and Reliability. Fiziksel Aktiviteye Katılım Motivasyonu Ölçeği (FAKMÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Journal of Human Sciences, 15(4), 2479-2492.
• Tekkurşun Demir, G., Cicioğlu, H. İ. (2019). Fiziksel Aktiviteye Katilim Motivasyonu İle Dijital Oyun Oynama Motivasyonu Arasindaki İlişkinin İncelenmesi, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi.
• Tekkurşun Demir, G., Hazar, Z. (2018). Dijital Oyun Oynama Motivasyonu Ölçeği (Doomö): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması1. Journal Of Physical Education & Sports Science/Beden Egitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 12(2).
• Tekkurşun Demir, G., İlhan, E. L., Esentürk, O. K., & Kan, A. (2018). Engelli Bireylerde Spora Katılım Motivasyonu Ölçeği (ESKMÖ): Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Spormetre, 16(1), 95-106.
• Udo, T. (2014). Gender Differences in The İmpact of Stressful Life Events on Changes in Body Mass İndex, Preventive Medicine, 69, s49-s53.
• Yetkin, A., Uzun Ö. (2000). Eğitimi Sağlıkla İlgili Olan ve Olmayan Yüksekokul Öğrencilerinin Sağlık Davranışlarının Karşılaştırılması, Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3: (2) s1-s10.
• Zeybek, Ç.A., Aydın, A. (2002). Çocukluk Çağı Obezitesi. Klinik Çocuk Forumu, 2:24-29.
• Zorba, E. (2009). Fiziksel Uygunluk, Gazi Kitapevi. 2. Baskı. Ankara.
• Zorba, E., Saygın, Ö. (2017). Fiziksel Aktivite ve Fiziksel Uygunluk. (4. Baskı). Ankara: Perspektif.