OECD ÜLKELERİNDE KAMU HARCAMALARI VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: PANEL SİMETRİK VE ASİMETRİK NEDENSELLİK ANALİZİ

Yıl 2019, Cilt: 33 Sayı: 3, 849 - 870, 16.07.2019

Ali Altıner

Öz

Bu
çalışmada, OECD ülkelerinde kamu harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki
ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda kamu harcamaları eğitim,
sağlık, savunma ve toplam kamu harcamaları şeklinde alt bileşenlere ayrılarak 4
ayrı model oluşturulmuş ve 1995-2016 dönemine ait veriler kullanılarak panel
simetrik ve asimetrik nedensellik testleri uygulanmıştır. Simetrik nedensellik
testi sonuçlarına göre, sağlık ve savunma harcamaları ile ekonomik büyüme
arasında Keynesyen hipotezin geçerli olduğu belirlenmiştir. Toplam kamu
harcamalarıyla ekonomik büyüme arasında Wagner hipotezinin ve eğitim
harcamalarıyla ekonomik büyüme arasında ise hem Keynesyen hem de Wagner
hipotezinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Nedensel ilişkilerin pozitif ve
negatif kaynağına göre incelendiği asimetrik test sonuçlarına göre, 4 modelde
de pozitif bileşenler arasında Keynesyen hipotezin geçerli olduğu görülmüştür.
Negatif bileşenler açısından ise eğitim ve savunma harcamaları ile ekonomik
büyüme arasında Wagner hipotezinin, sağlık ve toplam kamu harcamalarıyla
ekonomik büyüme arasında hem Keynesyen hipotezin hem de Wagner hipotezinin
geçerli olduğu bulgularına ulaşılmıştır. Bu sonuçlar, genel olarak ekonomik
büyüme ile kamu harcamalarının birbirini desteklediğini ve özellikle
sürdürülebilir ekonomik büyüme için uygulanacak politikalarda kamu
harcamalarının büyük öneme sahip olduğunu göstermektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kamu Harcamaları, Ekonomik Büyüme, Panel Asimetrik Nedensellik Testi.

Kaynakça

• Abdiyev, R. ve Çetintaş, H. (2017), “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Kırgızistan Örneği”, Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(1), ss. 19-33.
• Ağayev, S. (2017), “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Eski Sovyetler Birliği Ülkelerinde Wagner Yasası Analizi (1995-2009)”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2), ss. 7-27.
• Akçacı, T. (2013), “Eğitim Harcamalarının İktisadi Büyümeye Etkisi”, Kafkas Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(5), ss. 65-79.
• Akıncı, A. (2017), “Türkiye’de Eğitim Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisi”, Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık (173), ss. 387-397.
• Arpaia, A. ve Turrini, A. (2008), Government Expenditure and Economic Growth in the EU: Long-Run Tendencies and Short-Term Adjustment, Economic Papers 300 European Commission Directorate-General for Economic and Financial Affairs Publication, Belgium.
• Arısoy, İ. (2005), Türkiye’de Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi (1950-2003), Türkiye Ekonomi Kurumu Tartışma Metni 2005/15.
• Ateş, S. ve Kaytancı, U. B. (2015), “Türkiye’de Kamu Yatırım Harcamalarının Uzun Dönemli Büyüme Etkileri”, İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 52, ss. 35-59.
• Babalola, S. J. (2011), “Long-Run Relationship between Education and Economic Growth: Evidence from Nigeria”, International Journal of Humanities and Social Science, 1(14), ss. 123-128.
• Barro, R. J. (1988), “Government Spending in a Simple Model of Endogenous Growth”, Journal of Political Economy, 98(5), ss. 103-125.
• Başar S., Künü, S. ve Bozma G. (2016), “Eğitim ve Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi Türkiye Üzerine Bir Uygulama”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10, ss. 189-204.
• Beraldo, S., Montolio, D., ve Turati, G., (2009), “Healthy, Educated and Wealthy: A Primer on the Impact of Public and Private Welfare Expenditures on Economic Growth”, The Journal of Socio–Economics 38, ss. 946–956.
• Biswas, B. ve Ram, R. (1986), “Military Expenditures and Economic Growth in Less Developed Countries: An Augmented Model and Further Evidence”, Economic Development and Cultural Change, 34(2), ss. 362-364.
• Blankenau, W. F., Simpson, N. B. ve Tomljanovich, M. (2007) “Public Education Expenditures, Taxation and Growth: Linking Data to theory”, American Economic Review, 97(2), ss. 393–397.
• Bleaney, M., Norman, G. ve Kneller, R. (2001), “Testing the Endogenous Growth Model: Public Expenditure, Taxation, and Growth over the Long-Run”, The Canadian Journal of Economics, 34(1), ss. 36-57.
• Bose N., Haque M. E. ve Osborn, D. R. (2007),”Public Expenditure and Economic Growth: A Disaggregated Analysis for Developing Countries”, The Manchester School, 75(5), ss. 533-556.
• Kwabena, G.B. ve Wilson, M. (2004),’’ Health Human Capital and Economic Growth in Sub- Saharan African and OECD Countries’’, The Quarterly Review of Economics and Finance, 44(2), ss. 296- 630.
• Bulut, Ş. (2018), “Kamu Harcamaları İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: OECD Ülkeleri İçin Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Eşbütünleşme Testi”, TURAN-SAM Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 10(37), ss. 239-244.
• Cooray, A.V. (2009) “Government Expenditure, Governance and Economic Growth”, Comparative Economic Studies, 51(3), ss. 401-418.
• Chowdhury, A. (1991), “A Causal Analysis of Defense Spending and Economic Growth”, Journal of Conflict Resolution, 35(1), ss. 80-97.
• Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2018), “Türkiye’de Uzun Dönemde Eğitim ve Sağlık Harcamaları ile Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 33(1), ss. 75-96.
• Destek, M.A. (2014), “NATO Ülkelerinde Askeri Harcamalar ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Yatay Kesit Bağımlılığı Altında Panel Veri Analizi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(28), ss. 209-223.
• Diler, H. G. (2011), Kamu Harcamaları-Ekonomik Büyüme: Türkiye Ekonomisi Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Dreger, C. ve Reimers, H.E. (2005), Health Care Expenditures in OECD Countries: A Panel Unit Root and Cointegration Analysis, IZA, Discussion Paper No:1469, Germany.
• Dumitrescu, E. I. ve Hurlin, C. (2012), “Testing for Granger Non-Causality in Heterogeneous Panels”, Economic Modelling, 29(4), ss. 1450-1460.
• Dunne, J.P.F ve Tian, N. (2013). Military Expenditure, Economic Growth And Heterogeneity, Southern Africa Labour and Development Research Unit, Working Paper No:95.
• Esen, Ö. ve Bayrak, M. (2016), “Kamu Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Geçiş Sürecindeki Türk Cumhuriyetleri Üzerine Bir Uygulama”, BİLİG, 73, ss. 231-248.
• Erginay, A. (2003), Kamu Maliyesi, Savaş Yayınları, Ankara.
• Eriçok, R. E. ve Yılancı, V. (2013), “Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Sınır Testi Yaklaşımı”, Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, 8(1), ss. 87-101.
• Hatemi-J, A. (2012) “Asymmetric causality tests with an application” Empirical Economics, 43(1), ss. 447-456.
• Gazel, S. (2018), “Portföy Yatırımları ve Cari İşlemler Dengesi Arasındaki Asimetrik Nedensellik İlişkisi: Gelişmekte Olan Piyasalar Üzerine Bir Uygulama”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), ss. 1085-1095.
• Granger, C.W.J. ve Yoon, G. (2002). “Hidden Cointegration,” Unpublished Manuscript, University of California San Diego.
• Heshmati A. (2001), On the Causality Between GDP and Health Care Expenditure in Augmented Solow Growth Model, SSE/EFI Working Paper Series in Economics and Finance, No:423.
• Holmes, J. M. ve Hutton, P. A. (1990). On The Causal Relationship Between Government Expenditures and National Income. The Review of Economics and Statistics, 72(1), ss. 87-95.
• Im, K. S., Pesaran, M. H. ve Shin, Y. (2003), “Testing for Unit Roots in Heterogeneous Panels”, Journal of Econometrics, 115, ss. 53-74.
• Kar, M. ve Taban, S. (2003), “Kamu Harcama Çeşitlerinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkileri”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 58(3), ss. 145-169.
• Kiraz, H. ve Gümüş, E. (2017), “Kamu Harcamalarının Büyümeye Etkisi: OECD Ülkeleri Üzerine Bir Araştırma”, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 54(631), ss. 9-22.
• Kusi, N. K. (1994), “Economic Growth and Defense Spending in Developing Countries A Causal Analysis”, The Journal of Conflict Resolution, 38(1), ss. 152-159.
• Landau, D. (1986), “Government and Economic Growth in the Less-Developed Countries: An Empirical Study for 1960-80”, Economic Development and Cultural Change, 35(1), ss. 35-75.
• Levin, A., Lin, C.F. ve Chu, C.S. J. (2002), “Unit Roots Tests in Panel Data: Asymptotic and Finite-Sample Properties”, Journal of Econometrics, 108, ss.1-24.
• Lin, C.A. (1995). More Evidence on Wagner‟s Law for Mexico. Public Finance, 50(2), ss. 267–277.
• Manchester, C. (2017), “The Relationship Between Defense Expenditures and Economic Growth: A Granger Causality Approach”, Business/Business Administration, 37, ss. 1-20.
• Mallick, L. ve Dash, D.P. (2015), “Does Expenditure on Education Affect Economic Growth in India? Evidence from Cointegration and Granger Causality Analysis”, Theoretical and Applied Economics, 22/4(605), ss. 63-74.
• Mehrara M. ve Musai M. (2011), “Health Expenditure and Economic Growth: An ARDL Approach For The Case of Iran”, Journal of Economics and Behavioral Studies, 3(4), ss. 249-256.
• Musila, J. W. ve Walid, B. (2004), “The Impact of Education Expenditures on Economic Growth in Uganda: Evid dence from Time Series Data”. The Journal of Developing Areas, 38(1), ss. 123-133.
• Nasiru, I. ve Usman, H.M. (2012), “Health Expenditure and Economic Growth Nexus: An ARDL Approach for the Case of Nigeria”, JORIND, 10(3), ss. 95-100.
• Pamuk, M. ve Bektaş, H. (2014), “Türkiye’de Eğitim Harcamaları ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: ARDL Sınır Testi Yaklaşımı”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(2), ss. 77-90.
• Pan, C.I., Chang, T. ve Wolde-Rufael, Y. (2015), “Military Spending and Economic Growth in the Middle East Countries: Bootstrap Panel Causality Test”, Defence and Peace Biometrika Economics, 26(4), ss. 443-456.
• Pehlivan, O. (2011), Kamu Maliyesi, Murathan Yayınevi, Trabzon.
• Ram, R. (1987), “Wagner's Hypothesis in Time-Series and Cross-SectionPerspectives: Evidence from 'Real' Data for 115 Countries”, Review of Economics and Statistics, 69(2):, ss. 194-204.
• Riasat, S., Atif, R.M. ve Zaman, K. (2011), “Measuring The Impact of Educational Expenditures on Economic Growth: Evidence from Pakistan”, Educational Research, 2(13), ss. 1839-1846.
• Saraçoğlu, S. ve Songur, M. (2017), “Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Avrasya Ülkeleri Örneği”, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(16), ss. 353-372.
• Selim S., Uysal, D. ve Eryiğit P. (2014), “Türkiye’de Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Ekonometrik Analizi”, Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), ss. 13-24.
• Sezgin, S. (2001), “An Empirical Analysis Of Turkey's Defence‐Growth Relationships With A Multi‐Equation Model (1956–1994)”, Defence and Peace Economics, 12(1), ss. 69-86.
• Shantayanan, D., Swaroop, V. ve Zou, H. (1996), “The Composition of Public Expenditure and Economic Growth”, Journal of Monetary Economics, 37, ss. 313-344.
• Şen, A.ve Bingöl, N. (2018), “Sağlık Harcamaları ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 9(1), ss. 89-106.
• Tang, C.F. (2009), “An Examination of the Government Spending and Economic Growth Nexus for Malaysia Using the Leveraged Bootstrap Simulation Approach”, Global Economic Review, 38(2), ss. 215-227.
• Tang, F.C. (2010),’’Revisting The Health- Income Nexus in Malaysia: ARDL Cointegration and Rao’s F- Test for Causality’’, Munich Personal RePEc Archive, 27287, ss. 1-9.
• Tatoğlu, F. Y. (2013), İleri Panel Veri Analizi: Stata Uygulamalı, 2. Basım, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Tatoğlu, F. Y. (2017), Panel Zaman Serileri Analizi: Stata Uygulamalı, Beta Yayınevi, İstanbul.
• Topal, M.H. (2018), “Türkiye’de Askeri Harcamalar ile Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişkinin Bir Analizi (1960-2016)”, Maliye Dergisi, Ocak-Haziran(174), ss. 175-202.
• Tuncay, Ö. (2017), “Finansal Serbestleşme Sonrası Dönem Savunma Harcamalarının Ekonomik Analizi”, Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 3(1), ss. 23-37.
• Wu, S.Y, Tang, J.H. ve Lin, E.S. (2010), “The Impact of Government Expenditure on Economic Growth: How Sensitive to the Level of Development?”, Journal of Policy Modeling, 32(2010), ss. 804-817.