Öğretmen Adaylarının Okumaya Yönelik Tutumlarının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 13 - 22, 31.12.2018

Burcu Duman Tugay Gökmen

Öz

Araştırmanın amacı, öğretmen
adaylarının okumaya yönelik tutumlarının incelenmesidir. Bu amaç doğrultusunda,
öğretmen adaylarının okumaya yönelik tutum düzeylerinin ne olduğu ve bu düzeylerin
cinsiyet, okudukları bölüm ve sınıf düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığı
araştırılmıştır. Araştırma nicel yapıda betimsel bir araştırmadır. Araştırmaya
696 öğretmen adayı katılmıştır. Veri toplama aracı olarak Kuzu ve Doğan (2015)
tarafından geliştirilen okuma tutum ölçeği kullanılmıştır. Verileri SPSS 21 paket
programı ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının
okumaya yönelik tutumlarının yüksek düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durum,
öğretmen adaylarının okumaya yönelik olumlu tutumlara sahip olduklarını da
göstermektedir. Kadın öğretmen adaylarının okumaya yönelik tutumları, erkek
öğretmen adaylarına göre daha olumlu ve tutum puan ortalamaları daha yüksektir. Sınıf düzeyine göre anlamlı farklılıklar oluşmasa
da çoğunlukla okumaya yönelik en yüksek tutum 2. sınıflara; en düşük tutuma ise
4. sınıflara aittir. Bölüm
değişkenine göre öğretmen adaylarının
okumaya yönelik tutumları arasında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Öğretmen yetiştiren eğitim
fakültelerinde, okumaya yönelik olumlu tutum geliştirme amacıyla farklı
etkinlikler ve proje çalışmaları yapılabilir.

Anahtar Kelimeler

okuma, tutum, öğretmen adayı

Kaynakça

• Arı, E. ve Demir, M.K. (2013) İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.
• Arslan, A. (2013). Okuma Becerisi ile İlgili Makalelerde Cinsiyet Değişkeni. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2), 251-265.
• Batur, Z., Gülveren, H., Bek, H. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma: Uşak Eğitim Fakültesi Örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Bozpolat, E. (2010). Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlığına İlişkin Tutumlarının Değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Journal of World of Turks, 2(1), 411-428.
• Christensen, L.B., Johnson, R. B. ve Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve Analiz. (Çev. Ed.: A. Aypay). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Coşkun, E. (2002). Okumanın Hayatımızdaki Yeri ve Okuma Sürecinin Oluşumu. TÜBAR-XI, 231-244.
• Çiçekli Koç, G. ve Engin, G. (2015). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okumaya İlişkin Tutumları (Ege Üniversitesi Örneği). Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 71-83.
• Dedeoğlu, H. ve Ulusoy, M. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Tutumları Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (2), 80-88.
• Demir, T. (2009). İlköğretim II. Kademe Öğretmen Adaylarının Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma (Gazi Üniversitesi Örneği). Electronic Turkish Studies, 4(3), 718-745.
• Güneş, F. (2013). Türkçe Öğretimi Yaklaşımlar ve Modeller. Ankara: Pegem Akademi.
• İlgar, L., İlgar, Ş. ve Topaç, N. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin görüş ve tutumlarının çeşitli değişkenler açısından İncelenmesi. Eğitim Bilimleri Dergisi / Journal of Educational Sciences, 41, 99-116.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2006). Yeni İnsan ve İnsanlar Sosyal Psikolojiye Giriş.İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Karasar, N. (2006).Bilimsel Araştırma Yöntemi (16. Basım). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kalyoncu, R. (2013). Görsel Sanatlar Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma. Electronic Journal of Social Sciences, 12(45), 281-289.
• Karahan, B. Ü. (2018). Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği: Ölçek Geliştirme Çalışması. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 26 (1), 67-73.
• Karatay, H. (2014). Okuma Eğitimi Kuram ve Uygulama (2. Basım). Pegem Akademi.
• Kırmızı, F. S., Fenli, A. ve Kasap, D. (2014). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Eğilimleri ile Okuma Alışkanlıklarına Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3 (1), 354-367.
• Koçak, B., Çermik, F., Polat, S. ve Şahin, N. (2016). Öğretmen Adaylarının Kitap Okuma Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411.
• Koçak, B., Kurtlu, Y., Ulaş, H. ve Epçaçan, C. (2015). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Eleştirel Düşünme Düzeyleri ve Okumaya Yönelik Tutumları Arasındaki İlişki. EKEV Akademi Dergisi, 61, 211-228.
• Köse, A. ve Yılmaz, Y. (2011). Öğretmen Adaylarının Okuma Tutumlarının Farklı Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Uluslararası Türkçe Öğretimi Öğrenci Kongresi.
• Kuş, Z., ve Türkyılmaz, M. (2010). Sosyal Bilgiler ve Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Durumları: (İlgi, alışkanlık ve okuma stratejilerini kullanım düzeyleri). Türk Kütüphaneciliği, 24(1), 11-32.
• Kurudayıoğlu, M. ve Çelik, G. (2013). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okumaya ve Okuma Eğitimine İlişkin Özyeterlik Algıları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (4), 109-138.
• Sağlam, M., Suna, Ç. ve Çengelci, T. (2007). “Sınıf Öğretmenliği ile Diğer Öğretmenlik Programları Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığı Düzeylerinin Karşılaştırılması”. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Sempozyumu, 27–29 Nisan, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, 325–328.
• Sarar Kuzu, T., Doğan, T.,(2015). “Öğretmen Adaylarına Yönelik Okuma Tutum Ölçeği Geliştirme / Developing A Reading Attitude Scale Aimed At Teacher Candidates”, TURKISH STUDIES -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic-, ISSN: 1308-2140, (Prof. Dr. H. Ömer Karpuz Armağanı), Volume 10/15 Fall 2015, ANKARA/TURKEY, www.turkishstudies.net, DOI Number: http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8938, p. 771-786.
• MEB. (2016). PISA 2015 Ulusal Raporu. Ankara. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2016/12/PISA2015_Ulusal_Rapor1.pdf
• Özbay, M., Bağcı, H. ve Uyar, Y. (2008). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığına Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (15), 117–136.
• Saracaloğlu, A. S., Karasakaloğlu, N. ve Aslantürk, E. (2010). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma İlgi ve Alışkanlıklarının Karşılaştırılması (Adnan Menderes ve Uludağ Üniversiteleri Örneği). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19 (3), 457-480.
• TDK. (2108). Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr
• Yalınkılıç, K. (2007). Türkçe Öğretmen Adaylarının Okumaya İlişkin Tutum ve Görüşleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, 1(1), 226-241.
• Yılmaz Aydın, Z. (2006). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Okuma Alışkanlığı. İlköğretim Online. 5(1), 1-6.