Fene Yönelik İşe Yararlılık Değeri Odaklı İlgi ve Performans Ölçeğinin Türkçe ’ye Uyarlanması

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 342 - 360, 28.06.2019

Gülşah Uluay Alev Doğan

Öz

Bu çalışmanın amacı Hulleman, Godes,
Hendricks ve Harackiewicz (2009, 2010) tarafından geliştirilen “İşe Yararlılık
Değeri Odaklı İlgi ve Performans Ölçeği” (İYDO-İPÖ) adlı ölçme aracının Türkçe
’ye uyarlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda, Hambleton ve Patsula (1999)
tarafından belirlenen ölçek uyarlama aşamaları takip edilmiştir. İlk olarak,
alt boyutlar doğrultusunda 34 maddeden oluşan ölçek elde edilmiştir.
Araştırmanın çalışma grubunu 6 farklı devlet okulunda öğrenim gören 752
ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Ölçeğin dil geçerliğine yönelik
uygulamaların tamamlanmasının ardından ölçek uyarlama aşamaları izlenerek süreç
yürütülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliliğini test etmek amacıyla açımlayıcı ve
doğrulayıcı faktör analizi teknikleri ve geçerlik ve güvenirlik işlemleri
uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini belirlemek için; Cronbach’s Alpha
katsayıları, %27’lik dilime göre belirlenen alt ve üst grupların madde-toplam
korelasyonları ve bu grupların arasındaki puan farklılıklarının anlamlılık düzeyi
için t-testi kullanılmıştır. Analiz süreçleri sonucunda 4 faktörlü 23 maddeden
oluşan beşli Likert tipindeki ölçek elde edilmiştir. Bu bağlamda, ölçeğin
Türkçe uyarlamasının geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Motivasyon, ölçek uyarlama, fen bilimleri, güvenirlik, geçerlik

Kaynakça

• Akçaoğlu, M. (2013). Cognitive and motivational impacts of learning game design on middle school children. (Unpublished Doctoral Dissertation) Michigan State University Educational Psychology and Educational Technology, Michigan.
• Aydın, B. (2007). Fen bilgisi dersinde içsel ve dışsal motivasyonun önemi. Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi) Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Brooks, D. W., and Shell, D. F. (2006). Working memory, motivation, and teacher- initiated learning. Journal of Science Education and Technology, 15(1), 17-30. https://doi.org/10.1007/s10956-006-0353-0
• Brophy, J. E. (2013). Motivating students to learn. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203858318
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cohen, L., Manion, L., and Morrison, K. (2007). Research methods in education. New York: Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203029053
• Comrey, A. L., ve Lee, H. B. (2009). A first course in factor analysis. New York: Routledge.
• Deci, E. L., Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., and Ryan, R. M. (1991). Motivation and education: The self-determination perspective. Educational Psychologist, 26(3-4), 325-346. https://doi.org/10.1080/00461520.1991.9653137
• Develi, G. (2017). Teknolojik pedagojik destekli öğrenme ortamının öğrencilerin fen başarısına ve motivasyonuna etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Eccles, J. S. (1983). Expectancies, values, and academic behaviors. San Francisco: W. H. Freeman.
• Eccles, J. S., and Harold, R. D. (1991). Gender differences in sport involvement: Applying the Eccles' expectancy-value model. Journal of Applied Sport Psychology, 3(1), 7-35. https://doi.org/10.1080/10413209108406432
• Eccles, J. S., and Wigfield, A. (1995). In the mind of the actor: The structure of adolescents' achievement task values and expectancy-related beliefs. Personality and Social Psychology Bulletin, 21(3), 215-225. https://doi.org/10.1177/0146167295213003
• Eccles, J. S., and Wigfield, A. (2002). Motivational beliefs, values, and goals. Annual Review of Psychology, 53(1), 109-132. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.53.100901.135153
• Freud, S. (2003). Beyond the pleasure principle. Retrieved from http://www.amazon.com.
• Geisinger, K. F. (1994). Cross-cultural normative assessment: Translation and adaptation issues influencing the normative interpretation of assessment instruments. Psychological Assessment, 6(4), 304. https://doi.org/10.1037/1040-3590.6.4.304
• Graham, R. C., Burgoyne, N., Cantrell, P., Smith, L., St Clair, L., and Harris, R. (2009). Measuring the TPACK confidence of inservice science teachers. TechTrends, 53(5), 70-79. https://doi.org/10.1007/s11528-009-0328-0
• Hambleton, R. K., and Patsula, L. (1999). Increasing the validity of adapted tests: Myths to be avoided and guidelines for improving test adaptation practices. Journal of Applied Testing Technology, 1(1), 1-13.
• Huitt, W. (2001). Motivation to learn: An overview. Educational Psychology Interactive. Valdosta, GA: Valdosta State University. Retrieved [21.05.2016] from http://chiron.valdosta.edu/whuitt/col/motivation/motivate.html
• Hulleman, C. S., and Harackiewicz, J. M. (2009). Promoting interest and performance in high school science classes. Science, 326 (5958), 1410-1412. https://doi.org/10.1126/science.1177067
• Hulleman, C. S., Godes, O., Hendricks, B. L., and Harackiewicz, J. M. (2010). Enhancing interest and performance with a utility value intervention. Journal of Educational Psychology, 102(4), 880. https://doi.org/10.1037/a0019506
• Hwang, G. J., Hung, C. M., and Chen, N. S. (2014). Improving learning achievements, motivations and problem-solving skills through a peer assessment-based game development approach. Educational Technology Research and Development, 62(2), 129-145. https://doi.org/10.1007/s11423-013-9320-7
• Jöreskog, K.G., and Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with simpliscomm and language. Lincolnwood: Scientific Software International.
• Kalaycı, S. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Keskin, E. (2011). Proje tabanlı öğrenme yönteminin ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin başarı ve fen motivasyonlarına etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi / Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Kleinginna Jr, P. R., and Kleinginna, A. M. (1981). A categorized list of motivation definitions, with a suggestion for a consensual definition. Motivation and Emotion, 5(3), 263-291. https://doi.org/10.1007/BF00993889
• Koh, J. H. L., Chai, C. S., and Tsai, C. C. (2010). Examining the technological pedagogical content knowledge of Singapore pre‐service teachers with a large‐scale survey. Journal of Computer Assisted Learning, 26(6), 563-573. https://doi.org/10.1111/j.1365-2729.2010.00372.x
• Lavigne, G. L., and Vallerand, R. J. (2010). The dynamic processes of influence between contextual and situational motivation: A test of the hierarchical model in a science education setting. Journal of Applied Social Psychology, 40(9), 2343-2359. doi: https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2010.00661.x
• Linnenbrink, E. A., and Pintrich, P. R. (2002). Motivation as an enabler for academic success. School Psychology Review, 31(3), 313.
• Miltiadou, M., and Savenye, W. C. (2003). Applying social cognitive constructs of motivation to enhance student success in online distance education. Educational Technology Review, 11(1), 78-95.
• Murphy, P. K., and Alexander, P. A. (2000). A motivated exploration of motivation terminology. Contemporary educational psychology, 25(1), 3-53. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1019
• Napier, J. D., and Riley, J. P. (1985). Relationship between affective determinants and achievement in science for seventeen‐year‐olds. Journal of Research in Science Teaching, 22(4), 365-383. https://doi.org/10.1002/tea.3660220407
• Paraskeva, F., Bouta, H., and Papagianni, A. (2008). Individual characteristics and computer self-efficacy in secondary education teachers to integrate technology in educational practice. Computers ve Education, 50(3), 1084-1091. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2006.10.006
• Paris, S. G., and Turner, J. C. (1994). Situated motivation. In P. R. Pintrich, D. R. Brown and C. E. Weinstein (Eds.), Student motivation, cognition, and learning: Essays in honor of Wilbert J. McKeachie (pp. 213-237). New York: Routledge.
• Pintrich, P. R., and Schunk, D. H. (2002). Motivation in education: Theory, research, and applications. Ohio: Merrill Prentice Hall, Columbus.
• Ray, B., and Coulter, G. A. (2010). Perceptions of the value of digital mini-games: Implications for middle school classrooms. Journal of Computing in Teacher Education, 26(3), 92-100. doi: 10.1080/10402454.2010.10784640
• Schunk, D. H. (2009). Öğrenme teorileri: Eğitimsel bir bakış. (M. Şahin, Çev.). Ankara: Nobel Yayın-Dağıtım.
• Şentürk, M. (2018). Mobil artırılmış gerçeklik uygulamalarının yedinci sınıf güneş sistemi ve ötesi ünitesinde kullanılmasının öğrencilerin akademik başarı, motivasyon, fene ve teknolojiye yönelik tutumlarına etkisinin Solomon dört gruplu modelle incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi / Fen Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
• Tabachnick, B. G., ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (M. Baloğlu, Çev.). Ankara: Nobel.
• Tuan, H. L., Chin, C. C., and Shieh, S. H. (2005). The development of a questionnaire to measure students' motivation towards science learning. International Journal of Science Education, 27(6), 639-654. https://doi.org/10.1080/0950069042000323737
• Weibelzahl, S., and Kelly, D. (2005, October). Adaptation to motivational states in educational systems. Proceedings of the Lernen - Wissensentdeckung - Adaptivität (LWA2004), 80-84.
• Wigfield, A., and Eccles, J. S. (2000). Expectancy–value theory of achievement motivation. Contemporary Educational Psychology, 25(1), 68-81. https://doi.org/10.1006/ceps.1999.1015
• Woolfolk, A. E. (1998). Educational psychology. Retrieved from http://www.amazon.com
• Yavuz, S. (2005). Developing a technology attitude scale for pre-service chemistry teachers. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(1).
• YÖK. (2019). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp. Erişim tarihi: 12.02.2019
• Yurdakul, I. K., Odabasi, H. F., Kilicer, K., Coklar, A. N., Birinci, G., and Kurt, A. A. (2012). The development, validity and reliability of TPACK-deep: A technological pedagogical content knowledge scale. Computers ve Education, 58(3), 964-977. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2011.10.012