Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinde Dinî Hayat: Meta-Analitik Bir Değerlendirme

Yıl 2012, Cilt: 12 Sayı: 2, 1 - 40, 01.06.2012

Asım Yapıcı

Öz

Modernleşme-sekülerleşme sürecinde bireysel ve sosyal hayat başta olmak üzere pek çok alanda dinin konumu, değeri ve geleceğinin ne olacağı meselesi bilim çevrelerinde sürekli tartışma konusu edilmiştir. Bu tartışmaları üç temel görüş etrafında toplamak mümkündür: Birincisi klasik sekülerleşme teorisidir. Söz konusu teoriye göre sekülerleşme sürecinin sonunda din ya tamamen tarih sahnesinden silinecek ya da sosyal hayat ve siyasetten uzaklaşarak kendi asli yeri olan vicdanlara çekilecektir. İkincisi yeniden dindarlaşma teorisidir. Bu teoriye göre dinin yok olması ya da sadece vicdanî bir mesele halini alması diye bir durum söz konusu değildir. Din, modern dünyada daha güçlü bir şekilde hissedilir olmuştur. Üçüncüsü ise uzlaşımcı teoridir. Buna göre sekülerleşme dini, din ise sekülerleşmeyi etkilemiş, bu sebeple her ikisi kesin ve katı tutumlarını esneterek “bireysel dindarlık” adı verilen ortak bir noktada buluşmaya başlamıştır. Söz konusu her üç yaklaşımla ilgili pek çok örnek bulmak mümkündür. Bu çalışmada “Acaba Türkiye nasıl bir süreçten geçmektedir?” sorusuna “gençlerin dinî hayatlarının yönü ve yoğunluğu” açısından cevap aranmaktadır. Meta-analiz yöntemi kullanılmıştır. Veriler 1998-2008 yıllarıyla sınırlanmıştır. Gençlerin inanç düzeyini tespite çalışan örneklem sayısı 13792’ye ulaşan 28 çalışma; ibadet hayatını tespite çalışan örneklem sayısı 15253’e ulaşmış 28 çalışma; genel anlamda dindarlık düzeyini dindarlık ölçekleriyle analiz eden örneklem sayısı 8322’ye ulaşan 18 çalışma incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre Türk gençliğinin kurumsal dinle ilişkisi kuvvetli bir şekilde devam etmektedir. Bu sonuç sekülerleşme teorisinin özellikle katı yorumunun Türk gençliği açısından geçerli olmadığı, ılımlı yorumunun ise tadilata ihtiyaç duyduğu anlamına gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kurumsal Din, Bireysel Din, Kurumsal Dindarlık, Bireysel Dindarlık, Maneviyat, Modernite, Sekülerizm, Yeniden Dindarlaşma

Modernleşme-Sekülerleşme Sürecinde Türk Gençliğinde Dinî Hayat: Meta-Analitik Bir Değerlendirme

Öz