Öz
Amaç:
Bu araştırma atletizm milli takım sporcularının, sporda kullanılan doping
türleriyle ilgili bilgi düzeylerinin ve dopingle mücadele konusundaki
görüşlerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Gereç Ve Yöntem:
Tanımlayıcı 7 türdeki araştırma, Türkiye Atletizm Federasyonu’nun faaliyet
programında yer alan Süper Lig Final yarışmaları ve Gençler Avrupa Şampiyon
Kulüpler Kupası yarışmalarına katılan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 73
sporcu ile yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından
hazırlanan anket formu kullanılmıştır. Veriler sayı ve yüzde olarak ifade
edilmiş, analizde ki kare testi kullanılmıştır. Bulgular: Sporcuların %79.5’i sporda en çok uyarıcıların
kullanıldığını belirtmiştir. Bunu %68.5 ile anabolik androjenik steroidler,
%65.8 ile anti-östrojenik ajanlar izlemiştir. Sporcuların yaklaşık üçte ikisi
dopingin sporcular, antrenörler ve idareciler tarafından yeterince bilindiğini
(%64.4), kendilerinin de bu konuda bilgi sahibi olduğunu (%64.4) ve dopingle
ilgili yayınlar okuduğunu (%65.8) ifade etmiştir. Sporcular, dopingle mücadele
konusunda başta devlet (%76.7), federasyon (%82.2) ve kulüpler (%63.0) olmak
üzere ilgili kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yeterli bulmaktadır.
Sonuç: Sonuç
olarak araştırmaya katılan sporcular arasında en çok fikir sahibi olunan doping
türlerinin başında uyarıcıların ve anabolik-androjenik steroidlerin yer aldığı,
sporcuların yaklaşık üçte ikisinin, dopingin sporcular, antrenörler ve
idareciler tarafından yeterince bilindiği ve kendilerinin de bu konuda bilgi
sahibi olduklarını düşündüğü, sporcuların yarıdan fazlasının, dopingle mücadele
konusunda ilgili kurum ve kuruluşların faaliyetlerini yeterli buldukları
belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Doping narkotik analjezikler anabolik-androjenik steroidler beta-blokerler kanabinoidler
Kaynakça
- Barkoukis V, Lazuras L, Harris PR. The effects of self-affirmation manipulation on decision making about doping use in elite athletes. Psychol Sport Exerc 2015;16:175–81.
- Gündoğdu C, Çelebi E, Beyazçiçek Ö, Beyazçiçek E, Tüfekçi Ş, Özmerdivenli R. Triatlon Atletlerinin Doping ve Anti-Doping Konusundaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Konuralp Tıp Derg 2017;9:63–9.
- Işık S. Gelişim Çağındaki Basketbolcularda Doping Kullanımı Eğilimi ve Bilgi Düzeyinin İncelenmesi. Çanakkele Onsekiz Mart Üniversitesi, 2015.
- Baysaling Ö. Spor’da Her Yönüyle Doping Zararları, Doping ve Kürler, Dopingle Mücadele. İstanbul: stanbul: İlpress Basım ve Yayın San. ve Tic. Ltd. Şti; 2000.
- Arazi H, Saeedi T, Sadeghi M. Prevalence Of Supplements Use and Knowledge Regard to Doping and Its Side Effects In Iranian Athlete University Students. Acta Kinesiol 2014;8:76–81.
- Schneider D, Morris J. College athletes and drug testing: attitudes and behaviors by gender and sport. J Athl Train 1993;28:146–50.
- Dost T. Doping. Türkiye Klin J Surg Med Sci 2006;46:145–51.
- Who we are | World Anti-Doping Agency 2017.
- Turkish Doping Control center 2016.
- Doping nedir? Sporcu doping kontrol işlemleri nasıl yapılır? 2017.
- Ambrose PJ, Tsourounis C, Uryasz FD, Patterson E. Characteristics and trends of drug and dietary supplement inquiries by college athletes. J Am Pharm Assoc 2013;53:297–303.
- Thevis M, Sigmund G, Geyer H, Schänzer W. Stimulants and Doping in Sport. Endocrinol Metab Clin North Am 2010;39:89–105.
- Liddle DG, Connor DJ. Nutritional Supplements and Ergogenic Aids. Prim Care Clin Off Pract 2013;40:487–505.
- Gallucci AR, Martin RJ. Misuse of prescription stimulant medication in a sample of college students: Examining differences between varsity athletes and non-athletes. Addict Behav 2015;51:44–50.
- Welder AA, Melchert RB. Cardiotoxic effects of cocaine and anabolic-androgenic steroids in the athlete. J Pharmacol Toxicol Methods 1993;29:61–8.
- Sertbas K, Akdeniz H, Yilmaz A. Evaluation of ergogenic matter and doping usage knowledge of Turkish national athletes. Med Sport J Rom Sport Med Soc 2015;11:2591–600.
- Dinçer N. Elit Sporcuların Doping Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, 2010.
- Ama PFM, Betnga B, Ama Moor VJ, Kamga JP. Football and doping: study of African amateur footballers. Br J Sports Med 2003;37:307–10.
- Genctürk G. Elit Sporcularda Doping Bilgi Düzeyinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma (Güreş Örneği). Beden Egit Ve Spor Bilim Derg 2009;3:213–21.
- Şirin E. Bireysel ve Takım Sporlarında Yer Alan Sporcuların Doping Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi, 2001.
- Şenel Ö, Güler D, Kaya İ, Ersoy A, Kürkçü R. Farklı ferdi branşlardaki üst düzey Türk sporcuların Ergojenik Yardımcılara yönelik bilgi ve yararlanma düzeyleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilim Derg 2004;2:41–7.
- Dincer N, Demir H. The determination of knowledge levels related to doping in elite athletes. Turkish J Sport Excercise 2013;15:56–69.
- Dascombe BJ, Karunaratna M, Cartoon J, Fergie B, Goodman C. Nutritional supplementation habits and perceptions of elite athletes within a state-based sporting institute. J Sci Med Sport 2010;13:274–80.
- Waddington I, Malcolm D, Roderick M, Naik R. Drug use in English professional football. Br J Sports Med 2005;39:e18.
- Ohaeri JU, Ikpeme E, Ikwuagwu PU, Zamani A, Odejide OA. Use and awareness of effects of anabolic steroids and psychoactive substances among a cohort of nigerian professional sports men and women. Hum Psychopharmacol Clin Exp 1993;8:429–32.
- Erdman KA, Fung TS, Doyle-Baker PK, Verhoef MJ, Reimer RA. Dietary Supplementation of High-performance Canadian Athletes by Age and Gender. Clin J Sport Med 2007;17:458–64.
- Buckman JF, Farris SG, Yusko DA. A national study of substance use behaviors among NCAA male athletes who use banned performance enhancing substances. Drug Alcohol Depend 2013;131:50–5.
- Pan DW, Baker JAW. Perceptual Mapping Of Banned Substances in Athletics: Gender- and Sport-Defined Differences. J Sport Soc Issues 1998;22:170–82.
- Johnson KE, McRee A-L. Health-Risk Behaviors Among High School Athletes and Preventive Services Provided During Sports Physicals. J Pediatr Heal Care 2015;29:17–27.
- Huang J-H, Jacobs DF, Derevensky JL, Gupta R, Paskus TS. Gambling and Health Risk Behaviors Among U.S. College Student-Athletes: Findings from a National Study. J Adolesc Heal 2007;40:390–7.
- Matava MJ. Ethical Considerations for Analgesic Use in Sports Medicine. Clin Sports Med 2016;35:227–43
Öz
Objective:
This research was conducted to determine the level of knowledge of athletics
national team athletes about doping types used in sport and their views on anti-doping.
Method:
Seven descriptive type studies were conducted with 73 athletes who
participating in the Super League Final Competitions and Junior European Champion
Club Cup competitions in the Activity Program of the Turkish Athletics
Federation and agreeing to participate in the research. Survey form prepared by
researchers was used as data collection tool. The data are expressed in numbers
and percentages, using the chi-square test in the analysis.
Results:
79.5% of the athletes stated that the most stimulants were used in the sport.
This was followed by anabolic androgenic steroids with 68.5%, and
anti-estrogenic agents with 65.8%. Approximately two-thirds of the athletes
said they were well informed about doping by athletes, coaches and
administrators (64.4%), and also they had knowledge about it (%64.4) and had
read dopingle related publications (65.8%). In terms of anti-doping, athlethes
find the activities satisfactory of the related institutions and organizations,
in particular state (76.7%), federation (82.2%) and clubs (63.0%).
Discussion:
As a result, it has been determined that among the participating athletes, the
most common types of doping are in which stimulants and anabolic-androgenic
steroids, and approximately two-thirds of the athletes said they were well
informed about doping by athletes, coaches and administrators, and also think
that they had knowledge about it, moreover more than half of the athletes find
the activities of the related institutions and organizations satisfactory for
the anti-doping.
Anahtar Kelimeler
Doping narcotic analgesics anabolic-androgenic steroids beta-blockers cannabinoids
Kaynakça
- Barkoukis V, Lazuras L, Harris PR. The effects of self-affirmation manipulation on decision making about doping use in elite athletes. Psychol Sport Exerc 2015;16:175–81.
- Gündoğdu C, Çelebi E, Beyazçiçek Ö, Beyazçiçek E, Tüfekçi Ş, Özmerdivenli R. Triatlon Atletlerinin Doping ve Anti-Doping Konusundaki Görüşlerinin Belirlenmesi. Konuralp Tıp Derg 2017;9:63–9.
- Işık S. Gelişim Çağındaki Basketbolcularda Doping Kullanımı Eğilimi ve Bilgi Düzeyinin İncelenmesi. Çanakkele Onsekiz Mart Üniversitesi, 2015.
- Baysaling Ö. Spor’da Her Yönüyle Doping Zararları, Doping ve Kürler, Dopingle Mücadele. İstanbul: stanbul: İlpress Basım ve Yayın San. ve Tic. Ltd. Şti; 2000.
- Arazi H, Saeedi T, Sadeghi M. Prevalence Of Supplements Use and Knowledge Regard to Doping and Its Side Effects In Iranian Athlete University Students. Acta Kinesiol 2014;8:76–81.
- Schneider D, Morris J. College athletes and drug testing: attitudes and behaviors by gender and sport. J Athl Train 1993;28:146–50.
- Dost T. Doping. Türkiye Klin J Surg Med Sci 2006;46:145–51.
- Who we are | World Anti-Doping Agency 2017.
- Turkish Doping Control center 2016.
- Doping nedir? Sporcu doping kontrol işlemleri nasıl yapılır? 2017.
- Ambrose PJ, Tsourounis C, Uryasz FD, Patterson E. Characteristics and trends of drug and dietary supplement inquiries by college athletes. J Am Pharm Assoc 2013;53:297–303.
- Thevis M, Sigmund G, Geyer H, Schänzer W. Stimulants and Doping in Sport. Endocrinol Metab Clin North Am 2010;39:89–105.
- Liddle DG, Connor DJ. Nutritional Supplements and Ergogenic Aids. Prim Care Clin Off Pract 2013;40:487–505.
- Gallucci AR, Martin RJ. Misuse of prescription stimulant medication in a sample of college students: Examining differences between varsity athletes and non-athletes. Addict Behav 2015;51:44–50.
- Welder AA, Melchert RB. Cardiotoxic effects of cocaine and anabolic-androgenic steroids in the athlete. J Pharmacol Toxicol Methods 1993;29:61–8.
- Sertbas K, Akdeniz H, Yilmaz A. Evaluation of ergogenic matter and doping usage knowledge of Turkish national athletes. Med Sport J Rom Sport Med Soc 2015;11:2591–600.
- Dinçer N. Elit Sporcuların Doping Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, 2010.
- Ama PFM, Betnga B, Ama Moor VJ, Kamga JP. Football and doping: study of African amateur footballers. Br J Sports Med 2003;37:307–10.
- Genctürk G. Elit Sporcularda Doping Bilgi Düzeyinin Ölçülmesine Yönelik Bir Araştırma (Güreş Örneği). Beden Egit Ve Spor Bilim Derg 2009;3:213–21.
- Şirin E. Bireysel ve Takım Sporlarında Yer Alan Sporcuların Doping Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması. Selçuk Üniversitesi, 2001.
- Şenel Ö, Güler D, Kaya İ, Ersoy A, Kürkçü R. Farklı ferdi branşlardaki üst düzey Türk sporcuların Ergojenik Yardımcılara yönelik bilgi ve yararlanma düzeyleri. Beden Eğitimi ve Spor Bilim Derg 2004;2:41–7.
- Dincer N, Demir H. The determination of knowledge levels related to doping in elite athletes. Turkish J Sport Excercise 2013;15:56–69.
- Dascombe BJ, Karunaratna M, Cartoon J, Fergie B, Goodman C. Nutritional supplementation habits and perceptions of elite athletes within a state-based sporting institute. J Sci Med Sport 2010;13:274–80.
- Waddington I, Malcolm D, Roderick M, Naik R. Drug use in English professional football. Br J Sports Med 2005;39:e18.
- Ohaeri JU, Ikpeme E, Ikwuagwu PU, Zamani A, Odejide OA. Use and awareness of effects of anabolic steroids and psychoactive substances among a cohort of nigerian professional sports men and women. Hum Psychopharmacol Clin Exp 1993;8:429–32.
- Erdman KA, Fung TS, Doyle-Baker PK, Verhoef MJ, Reimer RA. Dietary Supplementation of High-performance Canadian Athletes by Age and Gender. Clin J Sport Med 2007;17:458–64.
- Buckman JF, Farris SG, Yusko DA. A national study of substance use behaviors among NCAA male athletes who use banned performance enhancing substances. Drug Alcohol Depend 2013;131:50–5.
- Pan DW, Baker JAW. Perceptual Mapping Of Banned Substances in Athletics: Gender- and Sport-Defined Differences. J Sport Soc Issues 1998;22:170–82.
- Johnson KE, McRee A-L. Health-Risk Behaviors Among High School Athletes and Preventive Services Provided During Sports Physicals. J Pediatr Heal Care 2015;29:17–27.
- Huang J-H, Jacobs DF, Derevensky JL, Gupta R, Paskus TS. Gambling and Health Risk Behaviors Among U.S. College Student-Athletes: Findings from a National Study. J Adolesc Heal 2007;40:390–7.
- Matava MJ. Ethical Considerations for Analgesic Use in Sports Medicine. Clin Sports Med 2016;35:227–43
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 22 Eylül 2017 |
| Kabul Tarihi | 25 Ağustos 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 9 Sayı: 3 |