ÖĞRETMEN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ: OKUL MÜDÜRÜ VE ÖĞRETMENLERİN BAKIŞ AÇISINA DAYALI BİR DURUM ÇALIŞMASI

Abdullah Balıkçı; Ercan Yılmaz; Rüştü Yıldırım

Araştırma Makalesi

ÖĞRETMEN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ: OKUL MÜDÜRÜ VE ÖĞRETMENLERİN BAKIŞ AÇISINA DAYALI BİR DURUM ÇALIŞMASI

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 19, 153 - 176, 24.07.2019

Abdullah Balıkçı Ercan Yılmaz Rüştü Yıldırım

Öz

Örgütler açısından performansların ortaya konulması önemli bir husustur. Örgütün
varlığını devam ettirmesi örgüt çalışanlarının performans düzeylerinin anlaşılmasına
bağlıdır. Bu çalışmanın amacı, öğretmen performans değerlendirme sistemini okul müdürü
ve öğretmenlerin bakış açılarından anlamaktır. Bu araştırma, nitel araştırma yöntemi ve
durum çalışması deseni çerçevesinde yürütülmüştür. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden
maksimum çeşitlilik ve zincirleme nitel durum örneklemesi kullanılmıştır. Araştırmanın
katılımcılarını toplam 9 eğitimci oluşturmuştur. Verilerin analizinde ise betimsel analiz
tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda katılımcıların değerlendirmeye önem verdikleri
ortaya çıkmıştır. Performans değerlendirmede insani ve evrensel değerleri dikkate aldıkları
anlaşılmaktadır. Mevcut performans değerlendirme sisteminin olumsuz etkileri vardır.
Yapının belli bir sürecin dikkate alarak çalışana destek verecek şekilde düzenlenmesi
gerekmektedir. Araştırmanın son bölümünde elde edilen sonuçlardan hareketle önerilere yer
verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Performans değerlendirme, mevzuat, öğretmen, okul müdürü, nitel araştırma

Kaynakça

Akşit, F. (2006). Performans değerlendirmeye ilişkin öğretmen görüşleri (Bigadiç ilköğretim öğretmenleri örneği), Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, s. 76-101.
Altun, S. A., ve Memişoğlu, S. A. (2008). İlköğretim okullarında çoklu veri kaynağına dayalı performans değerlendirmesine ilişkin nitel bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, s. 151-179.
Balkar, B. ve Şahin, S. (2010). The opinions of secondary school teachers on teacher performance appraisal model and implementations. Elementary Education Online, 9(1), s. 396–412.
Bozan, S. Okul müdürlerinin öğretmen performans değerlendirme yeterliliklerinin okul müdürleri ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
Brown, S. L. (1997). Perceptions of principals and teachers regarding the West Viırginia mandated performance evaluation of teachers (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 9727667)
Campbell, A. B. (2014). Understanding the teacher performance evaluation process from the perspective of jamaican public school teachers (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 3631163)
Carlos-Guzmán, J. (2016). What and how to assess teacher’s performance? A proposal based on the factors that support learning. Propósitos y Representaciones, 4(2), s. 285-358. doi: http://dx.doi.org/10.20511/ pyr2016.v4n2.124
Christensen, L.B., Johnson, R.B. ve Turner, L.A. (2015). Nitel ve karma yöntem araştırmaları. İçinde, M. Sever (Çev.), A. Aypay (Çev. Ed.) Araştırma yöntemleri desen ve analiz (s. 400-433). Ankara: Anı.
Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni. E. Bukova Güzel, (Çev.), S. B. Demir, (Çev. Ed.), Yazma stratejileri ve etik hususlar (s. 77-104). Ankara: Siyasal.
Çevik, H. H., Göksu, T., Bilgiç, V., Karakaya, M., Seyhan, K., ve Gül, S. K. (2008). Kamu kurumlarında performans yönetimi. Ankara: Seçkin yayıncılık
Darling-Hammond, L. (2010). Evaluating teacher effectiveness: How teacher performance assessments can measure and ımprove teaching, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ ED535859.pdf, Erişim Tarihi: 01.05.2018
Demirtaş, Z. (2005). İlköğretim okulu yöneticilerinin performanslarını değerlendirme ölçütleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44, s. 489-506.
Dilbaz Sayın, S. ve Arslan, H. (2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin öğretmen performans değerlendirme sürecindeki çoklu veri kaynakları ile ilgili görüşleri ve öz değerlendirmeleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), s. 1222-1241.
Ekinci, A. (2010). Opinions of principals and teachers working in primary schools about their vocational problems. İlkoğretim Online, 9(2), s. 734-748.
Emery, R. A. (2014). The relationship of teacher evaluations and changes in classroom instructional practice (Doctoral dissertation) Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No. 3691437)
Erdoğan, İ. (2014). Eğitim ve okul yönetimi. İstanbul: Alfa.
Falak, Ö. (2017). 2016 yılı öğretmen performans değerlendirme sisteminin öğretmen ve yöneticilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Gregoire, S. A. (2009). Effectiveness of principals as evaluators of teachers. (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 3387261)
Heneman III, H. G., Milanowski, A. T. (2004). Continuing assessment of teacher reactions to a standards-based teacher evaluation system. Journal of Personel Evaluation in Education, 17(2), s. 173-195.
Kaçar, Y. (2018). Öğretmenlerin performans değerlendirmesinin kurum yöneticilerine bırakılması ile ilgili yönetici ve öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Ladd, S. (2016). An examination of teachers’ perceptions of teacher evaluation ın New Jersey school systems (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (Pro Quest No. 10056404)
Luecke, R. (2015) Performans yönetimi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
McCaffrey, D. L. (2000). Teacher attitudes toward supervision and evaluation in the developmental research schools of the state of Florida (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 9957889)
MEB, (2015). Milli eğitim bakanlığı öğretmen atama ve yer değiştirme yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete, 29329, Erişim Tarihi: 17 Nisan 2015. Merriam, S. B. (2015). Nitel vaka çalışması. İçinde, E. Karadağ ve S.Turan, (Çev.), Nitel araştırma yöntemleri (s.39-54). Ankara: Nobel.
Merriam, S. B. (2015). Dikkatli bir gözlemci olmak. İçinde H. Özen, ve M. Yalçın (Çev.), S.Turan, (Çev. Ed.), Nitel araştırma yöntemleri (s. 111-130). Ankara: Nobel.
Merriam, S. B. (2015). Araştırmanın desenlenmesi ve örneklem seçimi. S. Turan ve D. Yılmaz, (Çev.), S. Turan, (Çev. Ed.), Nitel araştırma yöntemleri (s. 55-82). Ankara: Nobel.
Miles, M. B., Huberman A. M. (2015). Veri toplamaya odaklanmak ve veri toplamayı sınırlamak: anlamlı bir başlangıç. D. Örücü (Çev.), S. Akbaba Altun, ve A. Ersoy, (Çev. Ed.) Nitel veri analizi (s. 16-39). Ankara: PegemA.
Oğuz, E. (2006). İlköğretim okul yöneticilerinin performanslarının değerlendirilmesine ilişkin görüşler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, s. 227-258.
Öztekin, A. (2018). Eğitim kurumlarında performans değerlendirmelerine ilişkin öğretmen görüşleri (Beşiktaş ilçesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma tasarımı. B. Tarman ve M. F. Yiğit, (Çev.), M. Bütün, S. B. Demir (Çev. Ed.), Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (s. 209-258). Ankara: PegemA.
Soydan, T. (2012). Eğitim alanında performans değerlendirme sisteminin geçerliği üzerine yönetici ve öğretmen görüşlerine dayalı bir araştırma. Ege Eğitim Dergisi, 13(1), s. 1–25.
Tekin, Y. F. ve Akyol, B. (2017). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin değerlendirme sürecinde örgütsel adalete ilişkin görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), s. 165-193. doi: 10.14527/kuey.2017.006
Tofur, S., Aypay, A. ve Yücel C. (2016). 1980 - 2014 Türk milli eğitim şura kararları ile tebliğler dergisi fihristlerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 41(186), s. 253-274.
Topuz, M. (2018). Okul müdürleri ve öğretmenlerin performans değerlendirme süreci hakkındaki görüşleri: nitel bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Türkoğlu, M. E., Cansoy, R. ve Parlar, H. (2017). Examining relationship between teachers’ self-efficacy and job satisfaction. Universal Journal of Educational Research, 5, s. 765- 772. 10.13189/ujer.2017.050509.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yonghong, C., Chongde, L. (2006). Theory and practice on teacher performance evaluation. Front. Educ. China, 1, s. 29–39, DOI 10.1007/s11516-005-0004-x.
Walsh, D. M. (1984). Power in teaching: the professional-bureaucratic interface face (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 8411343)
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2009). Teacher evaluation a conceptual framework and examples of country practices. http://www.oecd. org/education/school/44568106.pdf, Erişim Tarihi: 12.06.2018

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 19, 153 - 176, 24.07.2019

Abdullah Balıkçı Ercan Yılmaz Rüştü Yıldırım

Öz

Kaynakça

Akşit, F. (2006). Performans değerlendirmeye ilişkin öğretmen görüşleri (Bigadiç ilköğretim öğretmenleri örneği), Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 2, s. 76-101.
Altun, S. A., ve Memişoğlu, S. A. (2008). İlköğretim okullarında çoklu veri kaynağına dayalı performans değerlendirmesine ilişkin nitel bir çalışma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 54, s. 151-179.
Balkar, B. ve Şahin, S. (2010). The opinions of secondary school teachers on teacher performance appraisal model and implementations. Elementary Education Online, 9(1), s. 396–412.
Bozan, S. Okul müdürlerinin öğretmen performans değerlendirme yeterliliklerinin okul müdürleri ve öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Mardin Artuklu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mardin.
Brown, S. L. (1997). Perceptions of principals and teachers regarding the West Viırginia mandated performance evaluation of teachers (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 9727667)
Campbell, A. B. (2014). Understanding the teacher performance evaluation process from the perspective of jamaican public school teachers (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 3631163)
Carlos-Guzmán, J. (2016). What and how to assess teacher’s performance? A proposal based on the factors that support learning. Propósitos y Representaciones, 4(2), s. 285-358. doi: http://dx.doi.org/10.20511/ pyr2016.v4n2.124
Christensen, L.B., Johnson, R.B. ve Turner, L.A. (2015). Nitel ve karma yöntem araştırmaları. İçinde, M. Sever (Çev.), A. Aypay (Çev. Ed.) Araştırma yöntemleri desen ve analiz (s. 400-433). Ankara: Anı.
Creswell, J. W. (2016). Araştırma deseni. E. Bukova Güzel, (Çev.), S. B. Demir, (Çev. Ed.), Yazma stratejileri ve etik hususlar (s. 77-104). Ankara: Siyasal.
Çevik, H. H., Göksu, T., Bilgiç, V., Karakaya, M., Seyhan, K., ve Gül, S. K. (2008). Kamu kurumlarında performans yönetimi. Ankara: Seçkin yayıncılık
Darling-Hammond, L. (2010). Evaluating teacher effectiveness: How teacher performance assessments can measure and ımprove teaching, https://files.eric.ed.gov/fulltext/ ED535859.pdf, Erişim Tarihi: 01.05.2018
Demirtaş, Z. (2005). İlköğretim okulu yöneticilerinin performanslarını değerlendirme ölçütleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 44, s. 489-506.
Dilbaz Sayın, S. ve Arslan, H. (2017). Öğretmen ve okul yöneticilerinin öğretmen performans değerlendirme sürecindeki çoklu veri kaynakları ile ilgili görüşleri ve öz değerlendirmeleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(2), s. 1222-1241.
Ekinci, A. (2010). Opinions of principals and teachers working in primary schools about their vocational problems. İlkoğretim Online, 9(2), s. 734-748.
Emery, R. A. (2014). The relationship of teacher evaluations and changes in classroom instructional practice (Doctoral dissertation) Retrieved from ProQuest Dissertations and Theses. (UMI No. 3691437)
Erdoğan, İ. (2014). Eğitim ve okul yönetimi. İstanbul: Alfa.
Falak, Ö. (2017). 2016 yılı öğretmen performans değerlendirme sisteminin öğretmen ve yöneticilerin görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
Gregoire, S. A. (2009). Effectiveness of principals as evaluators of teachers. (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 3387261)
Heneman III, H. G., Milanowski, A. T. (2004). Continuing assessment of teacher reactions to a standards-based teacher evaluation system. Journal of Personel Evaluation in Education, 17(2), s. 173-195.
Kaçar, Y. (2018). Öğretmenlerin performans değerlendirmesinin kurum yöneticilerine bırakılması ile ilgili yönetici ve öğretmen görüşleri (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale 18 Mart Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
Ladd, S. (2016). An examination of teachers’ perceptions of teacher evaluation ın New Jersey school systems (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (Pro Quest No. 10056404)
Luecke, R. (2015) Performans yönetimi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
McCaffrey, D. L. (2000). Teacher attitudes toward supervision and evaluation in the developmental research schools of the state of Florida (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 9957889)
MEB, (2015). Milli eğitim bakanlığı öğretmen atama ve yer değiştirme yönetmeliği. T.C. Resmi Gazete, 29329, Erişim Tarihi: 17 Nisan 2015. Merriam, S. B. (2015). Nitel vaka çalışması. İçinde, E. Karadağ ve S.Turan, (Çev.), Nitel araştırma yöntemleri (s.39-54). Ankara: Nobel.
Merriam, S. B. (2015). Dikkatli bir gözlemci olmak. İçinde H. Özen, ve M. Yalçın (Çev.), S.Turan, (Çev. Ed.), Nitel araştırma yöntemleri (s. 111-130). Ankara: Nobel.
Merriam, S. B. (2015). Araştırmanın desenlenmesi ve örneklem seçimi. S. Turan ve D. Yılmaz, (Çev.), S. Turan, (Çev. Ed.), Nitel araştırma yöntemleri (s. 55-82). Ankara: Nobel.
Miles, M. B., Huberman A. M. (2015). Veri toplamaya odaklanmak ve veri toplamayı sınırlamak: anlamlı bir başlangıç. D. Örücü (Çev.), S. Akbaba Altun, ve A. Ersoy, (Çev. Ed.) Nitel veri analizi (s. 16-39). Ankara: PegemA.
Oğuz, E. (2006). İlköğretim okul yöneticilerinin performanslarının değerlendirilmesine ilişkin görüşler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 46, s. 227-258.
Öztekin, A. (2018). Eğitim kurumlarında performans değerlendirmelerine ilişkin öğretmen görüşleri (Beşiktaş ilçesi örneği) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma tasarımı. B. Tarman ve M. F. Yiğit, (Çev.), M. Bütün, S. B. Demir (Çev. Ed.), Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (s. 209-258). Ankara: PegemA.
Soydan, T. (2012). Eğitim alanında performans değerlendirme sisteminin geçerliği üzerine yönetici ve öğretmen görüşlerine dayalı bir araştırma. Ege Eğitim Dergisi, 13(1), s. 1–25.
Tekin, Y. F. ve Akyol, B. (2017). Okul yöneticilerinin ve öğretmenlerin değerlendirme sürecinde örgütsel adalete ilişkin görüşleri üzerine nitel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 23(1), s. 165-193. doi: 10.14527/kuey.2017.006
Tofur, S., Aypay, A. ve Yücel C. (2016). 1980 - 2014 Türk milli eğitim şura kararları ile tebliğler dergisi fihristlerinin karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 41(186), s. 253-274.
Topuz, M. (2018). Okul müdürleri ve öğretmenlerin performans değerlendirme süreci hakkındaki görüşleri: nitel bir araştırma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
Türkoğlu, M. E., Cansoy, R. ve Parlar, H. (2017). Examining relationship between teachers’ self-efficacy and job satisfaction. Universal Journal of Educational Research, 5, s. 765- 772. 10.13189/ujer.2017.050509.
Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Yonghong, C., Chongde, L. (2006). Theory and practice on teacher performance evaluation. Front. Educ. China, 1, s. 29–39, DOI 10.1007/s11516-005-0004-x.
Walsh, D. M. (1984). Power in teaching: the professional-bureaucratic interface face (Doctoral dissertation) Retrieved from Pro Quest Dissertations and Theses. (UMI No. 8411343)
Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD). (2009). Teacher evaluation a conceptual framework and examples of country practices. http://www.oecd. org/education/school/44568106.pdf, Erişim Tarihi: 12.06.2018

Toplam 39 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil	Türkçe
Konular	Eğitim Üzerine Çalışmalar
Bölüm	Makaleler
Yazarlar	Abdullah Balıkçı 0000-0002-9824-0197 Ercan Yılmaz 0000-0003-4702-1688 Rüştü Yıldırım 0000-0003-3787-6551
Yayımlanma Tarihi	24 Temmuz 2019
Gönderilme Tarihi	14 Ocak 2019
Yayımlandığı Sayı	Yıl 2019 Cilt: 10 Sayı: 19

Kaynak Göster

APA	Balıkçı, A., Yılmaz, E., & Yıldırım, R. (2019). ÖĞRETMEN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİ: OKUL MÜDÜRÜ VE ÖĞRETMENLERİN BAKIŞ AÇISINA DAYALI BİR DURUM ÇALIŞMASI. Eğitim Ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori Ve Uygulama, 10(19), 153-176.

Makale Dosyaları

Tam Metin